6 
Recoli- I. fuper Part. 1. Cap. III. & IV- 
r-editudlnis debitas 
in oratione 
voluntatis, 
dius. Spor. 
ex parte 
inteile- 
imple- 
,‘evotio , feu intentio colendi Deum 
& attentio quadam interna ex parte 
a n. . , 
QfLERES XXIV. Qualis intentio requiratur ad 
tionem cuiujcu/r.que Legis vel prrecepti? 
RESP. I. Ad implendam quodvis praeceptum vel Legem 
neceffariaeft intentio faciendi ipfumopus praeceptum. Rar 
lio eft 5 quia fine illa intentione non potert Itare lubltan- 
tia moralis ipfius operis praecepti, in adu humano, adeo- 
que voluntario confiftens; cppfequenter eo ipio induede 
praecipitur illa intentio. Aliquibus tamen praeceptis latis— 
heri poteft etiam per involuntariam obedientiam, v.g. pras- 
cepto jejunandi per involuntariam omiilionem cqmellio- 
jiis carnium, praecepto reftitutionis per involuntariam fo- 
lutionem debiti realis, praecepto audiendi Miffam, per in 
voluntariam , attentam tamen , & religiofam auditionem 
facri &c. quod tamen facientes adhuc peccant adu fuo in 
terno nolitionis. Spor. anu. 45. 
RESP. 11. Adimplendam legem, vel praeceptum, non eft 
neceffaria intentio fatisfacieadi praecepto; quiaifta intentio 
nec ex natura ipfius operis, nec ex vi ipfius praecepti eft 
neceffaria, utpots quo folum praecipitur voluntaria operis 
exeeutio. Unde etiam is fatisfacit praecepto audiendi facrum, 
qui illud audit, nil recordans praelentis obligationis: Imo 
ulterius etiam ille fatisfacit , qui habet intentionem con 
trariam tali auditione non fatisfaciendo praecepto; quia ob 
ligatio legis depe,.det prsecife ex voluntate Legislatoris, non 
autem fubditi: unde non eft in ejus poteftate illam obliga 
tionem prorogare , poftquam opus praeceptum quoad fub- 
Ifantiam impletum eft. In quo eft clilpar ratio inter obli 
gationem Legis, & inter obligationem voti, aut alteriuspro- 
raiffionis; cum enim obligatio voti, vel promiftionisprseci- 
ie pendeat ex voluntate ipfius voventis, aut promittentis, 
neceffario manet, fi adfit intentio illam non folvendi; aft 
quia obligatio legis pendet a voluntate fiiperioris praecipientis, 
llatimceffatquamprimum fit opus praeceptum. Spor. an. 47. 
RESP. III. Neque ad implendam Legem requiritur inten 
tio finis praecepti. Ratio eft eadem; quia lex folum praecipit 
adum quoad fubftantiam, non autem quoad modum, pras- 
lertim internum, ad ejus fubftantiam non neceffarium. Un 
de fatisfieri poteft etiam ab eo, qui peragendo opus prae 
ceptum, etiam intenderet finem pravum, etfi in hoc pec 
caret. Spor. num.49. 
RESP. IV. Nec eft neceffaria intentio applicandi fru 
dum, vel effectura operis praecepti. Ratio; quiaifta inten 
tio eft adus mere internus, ad fubftantiam moralem adus 
praecepti nullo modo neceffarius. Excipe , fi quis ex con- 
xradu, vel voto iit ad talem intentionem obligatus, ficu- 
ti habentes beneficia, & Religiofi quoad Miflas, ad certasn 
intentionem legendas. Spor. ».50. 
QUvSRES XXV. Qualiter voluntas humante debeat con 
formari cum Divina ? 
RESP.Breviter: Quamvisconfultum, non tamen eftobli- 
«.atorium noftram voluntatem cum divina conformare po- 
■fitive tam in volito materiali, quam formali; ied poffu- 
mus aliqua, a Deo volita, affedu faltem inefficaci nolle, 
quatenus nobis mala funt, veluti morbos, calamitates &c. 
Imo aliqua etiam poffumus nolle efficaciter , quag fcilicet 
Deus folum vuk voluntate confequence , feu ex fuppofito 
uoftro malo confenfu; uti eft peccatum , & aeterna dam 
natio, antequam nobis de illa voluntate Dei efficaci con- 
itet. Spor. an. 51. 
SECTIO 
De Peccatis, 
m. 
Q UAERES XXVI. Quid eft Peccatum? 
RESP. Ex S Auguftino; EfldtBum, faBum, vel con 
cupitum contra Legem Dei ceternam. Ubi prima verba indicant 
materiale peccati, nempe cogitationes, verba, & opera ; re 
liqua indicant formale peccati , fcilicet deviationem a Lege 
Divina mediate, vel immediate. Continet praeterea quod 
vis peccatum mortale averlionem faltem implicitam a Deo 
tanquam ultimo fine noftro , & converfionem ad creatu 
ram, hocipfo, quod contradetur Legi Divinas, cujusobfer- 
vantia eft ad illum finem ultimum conlequendum neceffaria, & 
voluptatem in peccato repertam ei praeponat. Spor.Cap.q.a n.I. 
QJ/ERES XXV11. Unde dejumitur unitas, £51 diftwciio 
[pscifica peccatorum ? 
RESP. 1. Unitas, & diftindio fpecifica peccatorum cau- 
faliter, & quoad ipfum adum peccaminofum defumitur ab 
objedis formalibus; quia omnis adus caufaliter, & extrin- 
fece Ipecificaturab objedo. Dicitur autem: formalibus, feu 
quatenus lundac ejuldem, vel diverfasrationis malitiascon- 
tra redam rationem, vel legem; unde tunc lolum pecca 
ta funt diftinda Ipecie, quando habet objeda formaliadi- 
verfae rationis. 
RESP. II. Formaliter, & quoad ipfam malitiam defumi. 
tur unitas & diftindio ipecifica peccatorum ab unitate & 
diftmdione virtutum, feu reditudinum oppofitarum; ac et 
iam ab unitate ac diftindione prseceptorum, idem vel di 
vertum motivum habentium . Ratio primi eft ; qff a ipfa 
malitia peccati confidit in privatione 
ineffe, leu honeftatis alicujus virtutis; cum ergo privatio 
nes fpecificenturper formasoppofitas, claruracft, quod ma 
litia peccati ab oppofita reditndine, feu honeftate vir 
tutis luamIpeciem delumat. Undeomnia peccata, quas vel 
diverfis fpecie virtutibus, vel diverfis fpecie reditudimbus 
ejufdem virtutis repugnant, funt etiam ipecie diverla. Ut 
autem fciatur, quandonam diverfis Ipecie reditudimbus re 
pugnent , debet attendi ad prascepta , non quidem mere 
materialiter, fed formaliter fpedata, feu fub motivo prae 
cipiendi talem rectitudinem ; ita ut toties fint fpecie di- 
flinda peccata , quoties adus contradantur praeceptis for- 
maiiter, & non mere materialiter diverfis. Eftoenim fur 
tum, vel ufura lege naturali, Divina & humana prohibeatur, 
eft tamen unum fpecie peccatum; quia illa prgeepta omnia pro 
hibent furtum fub eodem motivo formali; e contra furtum 
rei facras eft duplex fpecie peccatum; quia contra prasce- 
ptum non furandi, & contra praeceptum non violandi rem 
facram, quas funt formaliter diverfa , utpote diftindarum 
fpecie Virtutum , Juliicias, ac Religionis motiva habentia. 
Ex quo patet etiam ratio fecundi. Spor. anum.\o. 
QUAERES XXVIII. Unde dejumatur unitas , isn diftin- 
Bio ntimerica peccatorum ? 
RESP. I. Generaliter eam defumi ab unitate & diftin 
dione ipfius adus, ita, ut ubi funt plures numero adus , 
etiam fint plura numero peccata, etiamfi habeant idemob- 
jedum, v.g. fi eumdem hominem faepiusodio habeas. An 
vero fi idem adus tendat in plura objeda, v. g. fi eodem 
adu odifti decem homines, fit unum peccatum aequi valens 
tamen decem, vel an fint decem peccata, Sporer dicitef- 
fe controverfiam fpeculativam. Videntur tamen effe plura 
peccata, raoraliter loquendo; quia objeda funt difparata ; 
quod pnelertim verum eft in materia jullitias, ubi plura 
jura difparata eodem adu laeduntur, v.g. fi uno adu plu 
res occidas, vel pluribus detrahas. Spor.num. i}. 
RESP. 11. Adus mere interni fumuiu fuam unitatem, & 
diftindionem numericam a phyfica unitate, & diftindione 
ipfius adus, ita, ut quoties phyfice , attamen voluntarie 
interrumpuntur adus, etiam numero multiplicentur pecca 
ta. Ratio; quia peccata mere interna toties conlumtnantur, 
quoties adus voluntarie interrupti repetuntur; atqui pecca 
tum toties numero multiplicatur, quoties perfede confum- 
matur . Ergo &c. Ubi tamen notant communiter omnes 
fufficere, li explicetur mora temporis , qua aliquis in tali 
mala voluntate perftitit cum plerumque impoftibilefit, de 
terminatum numerum talium peccatorum explicare. Spor.n-t<5 
RESP. 111. Unitas & diftindio nuvnenca peccatorum ex 
ternorum fumitur ab unitate & diftindione morali aduum 
tam internorum concurrentium, quam externorum, fecun 
dum moralem fcilicet conjundionem , vel dilparationem 
i (forum aduum. Spor.n. 17. Quod, ut melius intelligatur, fic 
QQ/ERES XXIX. Danturne aliqua Regula, ex quibus di- 
gnojeipoffit, quandonam plures aBus jeu mte ni, jeu externi 
idem aut plura numero peccata conflituant ? 
RESP. Dantur, Prima eft: Idem numero peccatumcen- 
fetur, quando durante eodem adu externo , loliis internus 
faepius repetitur, quin aliquando formaliter, vel interpretative 
fuerit revocatus. Ratio; quia quamdiu adus interni formali- 
' ter vel interpretative non revocantur, cenicntur moraliter 
per modum uniuscontinuari, N uniri in uno opere exrerno 
confummando. Kinc licet centies quis renovet intentionem 
fornicandi, dummodo tamen illam nunquam revocet, for 
nicatione fecuta cenfebitur unicum peccatum commitiffe. 
Ceterum, tunc dicitur formaliter revocari adus internus, 
quando voluntashabet adumpolitive illi contrarium; tunc 
vero interpretative, quando voluntas voluntarie defiftit ab 
illo adu. 
Regula fecunda eft; Idem numero peccatum cenfetur , 
quando durante uno, eoderaque adu interno, leu volunta 
te confummandi peccatum externum, multiplicatur folus 
adus externus, ad eamdem peccati confummationem Ipe- 
dans. Ratio eft ; quia tunc illi plures adus externi ha 
bent fe per modum partium ad unam totalem confumma 
tionem . Hinc qui eodem impetu blafphemat, unicum tan 
tum committit peccatum. Secus fi fiat per intervalla. Quod 
fi autem peccata externa fint omnino confummata, etiam 
ieorfim, uti funt plures fornicationes, tunc per unitatem 
adus interni non polfunt in unum peccatum coadunari , 
fed tot erunt peccata, quot funt perfedac confummationes 
illorum aduum externorum. 
Regula tertia. Idem numero peccatum moraliter cenfe 
tur, quando plures adus, tura interni, tum externi concur 
rentes, cx natura fua ad eumdem adum principalem ordinan 
tur, & fub eodem intento vel fine principali uniuntur . 
Quia licet fecundum fe linguliadus fint mali, & peccata, 
quatenus tamen ordinantur ad eumdem finem, & confum- 
rnationem, unum moraliter peccatum cenfentur. Hinc qui 
furatur integram bibliothecam, frepius renovatis tum inter 
nis , tum externis ablationibus , facit unum numero fur 
tum; & qui multos & plurimos adus impudicos praemit 
tit fornicationi per fe intenta, ea fecuta, unum commit 
tit fornicationis peccatum. Secus tamen dixeris, fi illi adus pro 
cedentes non fint natura lua ordinati ad illum adum principa 
lem.