ro Recoli. I. fu per 
vel delegatione ex re illicita jam patrata , propter eam- 
dem rationem. Hoc autem inteljige de propofitis , & de- 
fideriis illicitis de prtefenti, non vero de relatis m tempus 
futurum, quo adus erit licitus5 hatc enim nullatenus iunc 
prohibita, per le loquendo. Spor. n. ib“. 
RESP. II. Si ejufmodi defidena , vel propolita lint con- 
ditionata, iterum dillinguendum , utrum tendant in obje- 
ttum fub conditione auferente malitiam adus per intelle 
ctum propofiti, etfi reipfa non fubfiftente; vel fub condi 
tione prorfus impoffibili, vel fub conditione tah, quae etli 
poneretur, aut poni poftet; tamen malitiam illius atlas non 
auferret. Si primum, erunt licita, aut [altem culpa gravi 
carebunt; quandoquidem ifli adus inefficaces non tendunt 
in adum externum , ut finem , vel terminum a parte rei 
ponendum, fed folum ut in objedum fub illa conditione, 
malitiam adus auferente propofitum; confequenter ab illo 
nullam defumunt malitiam. Exemplum efto in hisadibus: 
Vellem hodie comedere carnes, fi non ejfet dies veneris, vel 
fi non ejfet prohibitum. Vellem hunc bene meritum occidere, 
fi Judex ejfem, Nihilominus tales adus, nifi bono fine ve 
niantur, ordinarie fune veniales, tanquam otioli; & in ma 
teria lubrica funt cavendi propter periculum pollutionis, & 
ne ex aduali affedu mortaliter peccaminofo procedant : 
quod etiam in illis velleitatibus vindid® cavendum. 
RSSP. 111. Si illa defideria conditionata fint de re im- 
poffibili (quod erat fecundum membrum prioris refponfionis)_ 
v.g. fub hac: velle fornicari , fi non ejjet peccatum, vel Jt 
liceret, funt fimpliciter mala, & in materia capaci morta 
lia ; quia objeda illorum aduum non funt intelligibilia fine 
fila malitia intrinfece imbibita, & illa conditio appofita , 
cum manifeftam involvat contradidionem , nequit auferre 
malitiam adus. Idem dic de defideriis fub alia conditione, 
poffibili quidem, fed malitiam adus non auferente, elicitis, 
v.g .vellem adulterari, nifi poenam vel infamiam timerem; 
quia hoc ipfo quod illa conditio malitiam adus non auferat, 
ea etiam in adum defideriirefunditur. Hoc tamen adverten 
dum, quod fimiles locutiones in duplici fenfu poflinc proferri 
in optativo, &in enuntiativo; in priore lignificant adua- 
letn affenfum voluntatis ad tale objedum malum fub di- 
da conditione, &fic funt peccata: inpoileriore folum in 
dicant propenfionem voluntatis ad talem adum, nili h®c 
condicio obftaret, & fic non funt peccata. Spor. a n. 19. 
QUfERES XLII. Qjud fit [entiendum de delectationibus 
morofis ? 
RESP.I. Deledationem morofam definiri, quod fit fim- 
plcx complacentia voluntaria de re illicita , fine intentio 
ne eam opere complendi. Alia eil rationalis, quaeexurgit 
m ipfa voluntate, ex cogitatione intellediva rei illicita ; 
eftque duplex, fpeculativa, qua quis deledatur de ibla co 
gitatione mali adus; tkpractica, qua quis de ipfa rc, feu 
adu cogitato deledatur ; & hac rurfus duplex ell nempe 
abfoluta, Scfub aliqua conditione. Altera eft fen/ibi/is, quas 
ex imaginatione phantaftic® rei illicita deledabilis exurgit 
in appetitu fenfitivo. De hac idem dicendum, quod fupra 
de motibus indeliberatis, & deliberatis. De priore vero 
R.ESP. II. Deledatio morofa pradica, & ablbluta de re 
formalirer mala, eft peccatum pro ratione maceria, mor 
tale, vel veniale. Ratio; quia omnis adus humanus ac 
cipit fuam bonitatem, vel malitiam per fe primo ab obje- 
do: ergo&ifte. Sentit tamen Vafquez deledationem mo- 
jrofam fumere fuam malitiam non ab objedo, fed folum ab 
oppofitione ad aliquam virtutem ; ideoque licet deledatio 
morofa venerea fit mortale ratione oppofitioins ad virtutem 
caftitatis, non tamen deledatio de homicidio, vel furto , 
nifi quatenus jungitur cum odio, feu malevolentia in pro 
ximum , fed Sporer non audet a communi fententia rece 
dere. Hoc tamen diferimen eft inter deledationem morofam, 
& inter defideria, aliofque adus efficaces, quod ifti omnem 
malitiam, etiam circumdandarum objedi in fe trahant , 
cum tendat in objedum ut fiendum a parte rei, tanquam 
in finem, &in terminum: illa vero malitiam circumltan- 
tiarum non attrahat, nifi quando ipf® circumdandas fune 
direde volitae, &intent®, quia non fertur in opus exter 
num, uc finem & terminum, fed prascife ut objedum co 
gitationis, adeoque habere fe foleat per modum adus ab- 
ftradivi; unde tunc circumdandas objedi non funt necef- 
lario explicandae. Vide dida adQ.20. R.q. 
Intereft etiam fcire , utrum objedum deledationis mo- 
rofae fit res intrinfece mala, v. g. fornicatio , an vero fo 
lum extrinfece mala ratione prohibitionis liberae, v.g. co- 
mellio carnis in die jejunii, 11 enim prius , etiam eft illi- 
citum deledari de fubftantia adus fecundum fe, utpotema 
la : fi autem pofterius , non eft illicitum deledari de fub- 
ftantia adus, utpote de fe bona, & licita. Spor. a n. 22. 
RESP. III. Deledatio mere fpeculativa de ipfa cogita 
tione rei illicitae, uti & de modo, inventione, artificio &c. 
de fe mala non eft, cum nec ipfum objedum fit per fe ma 
lum, alias non liceret ftuderede rebus illicitis; erit tamen 
mala vemahter, fi fiat ex mera curiofitate, vel levitate & 
mortaliter, h fiat ad finem mortaliter malum, aut adiit peri 
culum labendi in aliam deledationem , vel confenlum de 
re ipfa, uti maxime timendum in re venerea ; unde hsec 
talis fpeculativa deledatio ( feclufo fine bono } pradicc 
Part. L Gap. VI. 
loquendo femper eft peccatum mortale ob fummum peri 
culum deledationis venere® fubfecutur® propter Sympa 
thiam potentiarum. In dubio autem, an deledatio liclpe- 
culativa an vero pradica, judicandum eft ex cogitantis 
affedu, ad lolam cogitationem, vel ipfam rem magis pro- 
penfo; nam in primo cenlebitur Ipeculativa , m fecundo 
pradica. Spor. a num. . 
RESP. IV. Illicita eft etiam deledatio abfoluta de re ma 
terialiter mala fecundum fe, v.g. de pollutione m fomno 
procurata, eo quia caufa a peccato excufans adum exte 
riorem, fcilicet defedus rationis, & voluntarii, non etiam 
repetitur in ipfa deledatione , utpote quas plena libertate 
tendit in illa objeda fimpliciter mala. Dixi ; de re mate 
rialiter mala fecundum fe; nam fub aliqua ratione boni, 
quatenus nimirum fada eft cum tali cauta cxculante , li- 
citumeft de ca deledari; item etiam quatenus illa fuit caufa 
alicujus bonieffedus fiscuti; quia hoc nihil aliud eft, quam 
gaudere de abfentia peccati, & de bono effedu lecuto . 
Non tamen licet optare antecedenter , uc fiat ad caulan- 
dum effedum bonum . Porro deliderare rem materialiter 
malam eft femper peccatum ejufdem quantitatis cum adu 
deliderato, propter ipfam rationem prius datam ; attamen 
ex fimpofitione tantum rei materialiter malas , deliderare 
bonum illius effedum, v.g. cx fiippofitione homicidii incul 
pate patrati hereditatem, non eft peccatum. Excipitur et 
iam hic pollutio mere naturalis, quam etiam affedu fimpli- 
ci deliderare, ucmere naturaliterin fomno fiat, licitum eft 
ob bonum finem, v.g. fanicatem recuperandam ; quia haec 
non prascife exdefedu voluntarii exculatur a culpa, uti ho 
micidium &c. fed quatenus ex natura lua effedus mere na 
turalis eft, & ideo voluntarie in illam qua calem tendere, 
eft peccatum. Attamen affedu efficaci eam defiderare 
non 
nunquam licet, etiam fiendam in fomno, quia hoc ipfonou 
eftet evacuatio naturalis, fed moralis, & volita. Spo'.n.T,t 
RESP. V. Quandocumque licita funt defideria conditio 
nata, tunc etiam licitas funt deledationes morofas rationa 
les conditionat®; quia de illis ell eadem ratio. Non tamen 
hoc iplb licitas etiam erunt deledationes fenfibiles; quiah® 
exurgunt ex imaginatione fenlibili phantafi® , qu® tendit 
in objedum fenfibile abfolute, prout objicitur feiffibus; un 
de folum Jicit® funt circa objeda jure poficivo prohibita, 
& quoad fubftantiara fuam bona , fiquidem in prohibitio 
nem eorum extrinfecam imaginatio non fertur . Ac circa 
objeda intrinfece mala, utut per aliquam conditionem a p- 
pofitam cohonelfabilia; nam talis conditio per folum intei- 
ledum apponibilis non apparet cenfui, hinc ille deledatur 
de objedo fecundum fe, quod eft malum. Spor.an. 35. 
RESP. VI. Semper mortaliter illicita ell deledatio vene 
rea , nimirum cum commotione fpirkuulti genitalium, dire 
de voluntaria , fub quacumque conditione adu non exi- 
ffente, live poffibili, fiveimpofibili. Ratio elf; quia dele 
datio morofa venerea, cum fit qu®dam inchoata femina- 
tio, eft adus externus tendens in objedum prout eft a par 
te rei: ergo cum ejus objedum fit a parte rei hic& nunc 
illicitum, efto ab inteiledu proponatur fub aliqua conditio 
ne, fub qua eftec licitum, ipfa tamen tendit in objedum 
qua illicitum ; quia illa conditio fe folum tenet objedivein 
inteiledu, & fic nihil conducit adui externe tendenti in 
objedum, nec potelf ullo modo pradice auferre malitiam 
talis adus, licet auferat fpeculative. Patet etiam difpari- 
tas inter ipfam, &defiderium, nara defiderium ex natura 
fua tendit in objedum abfens; aft deledatio venerea ten 
dit in rem prsfentem, velut adu pofleftam. Spor. n. ?5>. 
QU/ERES XLIII. Vro quibus ergo fi at ibus illicita eft de 
lectatio morofa venerea ? 
RESP. Pro Regula Generali eft h®c habenda; pro quo 
cumque flatu illicita ell ipfa copula carnalis, videlicet ex 
tra matrimonium, pro eo etiam illicita eft deledatio 
mo 
rofa venerea fub mortaii, non tamen omnis deledatio ra 
tionalis. Et hinc 
I. Perfonis prorfus folutis mortaliter illicita eft omnis de 
ledatio morofa fenfibilis venerea , direde voluntaria, un 
decumque demum captata; item omnia defideria abfoluta, 
relata in opus turpe depr®fenti (non tamen relata in opus de 
futuro, quando ipfum opus erit licitum ) ficuc & omnisde- 
ledatio rationabilis de opere turpi cogitato, five abfoluta, 
live fub conditione impodibili vel non auferente malitiam 
adus. Non tamen per fe loquendo, eis illicita funt propo- 
iita , defideria , deledationes rationales conditionat® fub 
conditione auferente malitiam adus; dummodo nempeab- 
fit periculum confenfus turpis. Sporer n.40. 
II. Sponfis fimiliter illicita eft omnis deledatio venerea 
direde voluntaria, efto captata ex copula futura cogitata; 
quia ut didum eft, deledatio venerea tendit in copulam 
qua prasfentem, & pollutionem re ipfa inchoat. Ofcula ta 
men, amplexus, & tadus non nimium impudici ex obje 
do , maxime fi fiant ob bonum finem , v. g. amoris con- 
fervandi, ex fponlalibus cohoneftanrur. Licitus eft etiam 
eis confenfus, defideria, & deledatio morofa rationalis de 
copula futura, alio tamen periculo feclufo. Spor. num. 41. 
III. Viduis, fidit mortaliter illicita eft copula de pr®_ 
fenti , ita etiam omnis deledatio venerea , ex illius, aut 
alterius adus yenerci cogitatione captata, direde volunta 
ria;