Object: Continens Tractatus de Beatudine, de Actibus humanis, eorumque Moralitate, de Virtutibus ac Donis, de Vitiis ac Peccatis, & de Legibus, nec-non Dissertationem Theologicam de Probabilitate (3)

35^ 
D I S P V T A T1O TERTIA 
fummatur ac completur in acceflu Sc confecu- A 
tionc termini ad quem; atque ita utramque mu* 
tationem ad fui plenam rationem requirit, & ex 
utraque tanquam ex partibus integralibus coa- 
lefcit. Ita fimihter in moralibus, tam rcfpedlu 
virtutis, quam rcfpedlu peccati, philofophan- 
dum eft: nam utrumque dicit motum a contrario 
in contrarium fub eadem proportionali ratione ; 
peccatum enim dicit motum a bono ad oppofi- 
rum malum, virtus vero a malo ad contrarium 
bonum; unde utriufque fpecifica ratio, fi adae 
quati (umatur ,percingere debet afuo termino 
a quo, ufque ad proprium terminum ad quem , 
totumque proceffum , qui eft ab uno in alium 
terminum , debet includere : Cum ergo mali 
prcfecutio hac per peccatum commiflionis, & R 
receflus a bono debito per peccatum omiffionis; 
confequens eft , ut fi utrumque hoc peccatum 
ex eodem motivo, ac proinde in ordine ad idem 
fipecificativum procedat, utriufque malitia ad 
eandem fpcciem moralirer pertineat, Sc unicum 
moralem proceiTum conftituat, in quo omiflio 
feu fuga boni fe habebit per modum termini a 
quo, & inchoative, 8c commiflio mali per mo 
dum termini ad quem , & formaliter ac comple 
tive ; prius enim eft bonum deferete, & deinde 
oppoucum malum perpetrare. 
Ex quo intelliges, peccata commiflionis Sc 
omiffionis,ex eodem motivo procedentia,non di 
ci peccata ejufdem fpeciei in efle moris, ex eo 
quod fint partes fubjcdtivre unicam ipeciem con» C 
trahentes ( ficut duo individua ejufdem fpeciei, 
puta homo albus &homo niger, conveniunt in 
fpecifica ratione hominis, hateque de quolibet 
eorum integre praedicatur, quamvis diftinguan- 
tur inter fe accidentaliter ratione alibi & nigri ) 
fed quia fe habent ut partes integrales, ex quibus 
unica in e(Te moris fpecies peccati integratur, & 
coalefcit, ficut ex partibus integralibus poeni 
tentia: unicum (‘aeramentum conftituitur. 
Contra hanc conclufionem in primis obji 
ciunt Curicl & Vazquez hoc vulgare argumen 
tum. Privatio 8c forma pofitiva ubicumque fint 
debent diftingui plufquam fpecifice , imo nec 
analogice poliunt convenire in aliquo prxdica- D 
to reali, cum enti Sc non enti nihil peflic elTe 
commune : Ergo cum malitia peccati connnifi- 
fionis fit forma pofitiva, omiflio vero fit priva 
tio, in nullo poterunt convenire, nec proinde 
efle ejufdem fpeciei. 
171* Sed hoc argumentum probat quidem peccata 
commiflionis & omifiionis, logice vel metaphy- 
fice loquendo , nunquam efle ejufdem fpeciei, 
imo neque ejufdem generis,cum pofitivum Sc 
privativum, in quocumque genere fint, logice 
loquendo in nullo conveniant, fed differant ficut 
efle Sc non efle, Sc ficut affirmatio & negatio, 
inter quae nulla datur univocatio aut convenien 
tia: non tamen convurcit peccata commiflionis p 
& omiffionis non pofle dici unius fpeciei mora- 
litcr; quia ad hoc non requiritur quod in aliquo 
praedicato fuperiori univoce conveniant , fed 
fufficit quod per modum partium quali integra- 
lium , unam totalem fpeciem moraliter confti- 
tuant, ut jam declaravimus. 
t7i. Objiciunt fecundo: Si peccata commiflionis 
& omiffionis ex eodem motivo procedentia ef 
fient ejufdem fpeciei, non neceflc eflet utrum 
que feorfim in confeffione explicare , fed fuffice- 
ret quod pcenitens diceret fe peccafle peccato 
talis fpeciei: Sed hoc videtur falfum: Ergo & il 
lud. Minbr videtur certa : Sequela autem Majo 
ris probatui*. In confeffione fufficit aperire nu 
merum Sc fpecies peccatorum, nec necelfe eft 
( juxta probabilem Icntcntiam ) explicare cir- 
cunftantias qua: non mutant fpeciem : Ergo fi 
commiflio Sc omiflio, quando ex eodem motivo 
procedunt, non varient fpeciem peccati, fed Uni 
cum in efle moris peccatum conftituant , non 
erit necelfe explicare illas in confeffione. 
Huic argumento refpondcnt Aravio , Monte- 175. 
zino , Sc alij Rcccntiores , admittendo leque- 
lam, fuppoflto quod prxdidta peccata procedant 
ex eodem motivo, Sc fuppofit.i probabilitate il 
lius lenteneia:, qute dicit circunftantias non va 
riantes fpeciem non efleneceflario in conftllio- 
ne dettgendas. Sed haec refponfio non videtur 
tuta: fi quis enim eo tempore quo urget proree- 
ptum charitatis, ejus arauiti omitteret, Sc ex eo 
dem motivo Deum odio haberet, nequaquam 
confellioni latisfaceret,dicendo fe peccafle lemel 
aut bis contra prateeptum charitatis, fed tene- 
rCrur explicare, an id feciflet per adtum odij, vel 
per lolam omiffionem amoris 'debiti. Unde me 
lius refpondetur, negando fe'quclam : licet enim, 
juxta probabilem fententiam , circunftant : ar in 
tra eandem fpeciem aggravantes non debeant 
neceflario in confeffione explicari, bene tamen 
ea quae non omnino fe habent per modum cir- 
cunftantiae, fed fpedlant ad ipfam fubftantiam 
fpeciei peccati, ut partes eam integrantes; unde 
cum peccata comiri ffionis Sc omiffionis cx eo 
dem motivo procedentia, fe habeant ut partes 
integrales, ex quibus unica in efle moris pec 
cati fpecies conftituitur, ut fupra oftcnfum eft, 
debent neceflario feorflm in conhffione decla 
rari. 
Ex didlis in hac difputatione intelliges, pec- 1741 
catum ab Auguftino lib. zz. contra Faultumcap. 
Z7. fic redlc defetibi: Peccatum eft ditium, vel 
futium , vel concupitum contra legem Dei i ter 
nam. Cum enim in peccato duo fint, nimirum 
adtus humanus, qui eft quali materiale illius, Sc 
malitia, qiiaetft ejus formale,primum explica 
tur per ly ditium , futium , vel concupitum, quod 
compledlitur omne peccatum; fiquidem pecca 
tum adaquate dividitur in peccatum cordis, 
oris, & operis: fecundum vero fignificatur per 
illa verba , contra legem Deiaternam. Licet enim 
peccatum immediate contrarierur rationi , Sc 
legi naturali aut pofitiva:; quia tamen redfa ra 
tio , & leges omnes a lege sterna, qua: eft divi 
na ratio & fapientia, ut radij a fole, Sc rivu 
li a fonte promanant , juxta illud Proverb. 8. 
Per me reges regnant, & legum conditores jufta 
decernunt,peccatum dicitur potius contrarium 
legi aeterna:, quam rcdla: rationi, aut legi natu 
rali vel pofitiva’. 
Docet autem' fandius Thomas hic qua’ft. 71. 
art. 6. ad r. quod hccc definitio poteft etiam com 
prehendere peccatum omiffionis , iliique accom 
modari: quod facies , fi pro eodem in hac defi 
nitione accipias didlurh & non didlum , fadlum 
Sc non fadlum , concupitum Sc non concupitum, 
prout ifta omnia dicunt Carendam adtus in fub- 
jcdlo debito. A ffrmatio enim & negatio (inquit 
fandius Dodlor) reducuntur ad idem genus; ficut 
in divinis genitum & ingenitum ad relationem, 
ut Augnflinus dicit in /. de Trinitate , & ideo pro 
eodem ejl accipiendum ditium non ditium , fit 
tturn & non fatlum,
	        
Waiting...

Note to user

Dear user,

In response to current developments in the web technology used by the Goobi viewer, the software no longer supports your browser.

Please use one of the following browsers to display this page correctly.

Thank you.