3 °P 
Liber Quartus. 
3io 
B 
valioiftu fluat je manet, a£lusverd eft comes A tacitaquadam voluntate, quia tacentem proconfentien- 
... 1 —j te,&loquente habemus, quum loqui deberet. 
Septimo quaeritur, An in Iaera peccatorum confeffione 
explicari debeant ij adlus,qui funt cumpeccato omiffio- 
nis coniundli,an vero fatis lit,folam omiftione confiteri. 
Quidam fenferut narrari debere eos adlus,qui funtomif 
fionis caufa.CjEterum probabiliusexiftimo.nullanosad 
id lege compelli. Na vel adlus funt per fealioqui boni, 
aut indifferentes.aut mali: fi boni, aut indifferentes,ipfa 
omiftionis praui.tateextrinfecus corrumpuntur, & inqui 
nantur, & ideo fatis eft in confeftione exprimere omiffio- 
nem . Rem declaro; Titius tempore, quo facmm audire 
debebat,equirauit,vel dormiuit,vel lufit,vel litteris ope 
radedit, hamnonneceffe eft in cofeftione explicare,quia 
non funt mala,nili ex omiftionis peccato, quojnter confi 
tendum patefadlo tota culpa detegitur,Si vero adlus fine 
alioqui mali debet poenitens eos confeffario referre, non 
quidem propter omiftionis peccatum, fed quia funt per 
fe mali atque vitiofi. vt fi tempore, quo facrum audire 
deberes, furtum admitteres. 
Odtaubquseritur, An grauitas peccati in omiffionibus 
exittat,ac pendeat ex bonitate adlus, qui prastermititur? 
Refpondeo,pendere,quoniam omiflioeft priuatio adlus. 
quifiendeberet.Si quqras an adlus qui eft caufa omiflio. 
nis,ex eo quod fir. bonus vel melior,minuat omiftionis de 
formitatem; V.g Titius facrum omifit.quia aegrotum in- 
uifit; Caius vero prtetermifit.quia lufit,an Titius minus 
peccauerit quam Caius. Quidam refpondent,minus pec 
caffe. Sed dicendum elt,reuera no minui omiftionis defor 
mitatermtum quia alioqui ex bonitate adlus polfet ex to 
toauferri prauiiasomiflionis: tum quia macula,& foedi 
tate omiftionis polluitur adlus, quauis fit alioqui bonus: 
fictu eiiam.eledio.ex mala finis voluntate maculatur ac 
■quecorrumpiuir.Si fecundo roges,an omiffio,quq eft ex- 
plicite voluntaria,fit grauiorea;qiuEtatumefttacite,&: . 
implicite voluntaria. Vtar exemplo.Titius in die fello re 
facram, & diuinaomittit, quia non vult Miftaefacrificio 
jntereHe,&rem diurna audire : Caius vero omittit,quia 
alijs rebus implicatur,& rem Iaeram audiendam non eti 
rat. Rndeo,Titium per fegrauiusdilinquere,quia omif- 
fio in eo eft explicite voluntaria.Si tamen Caius animad 
uertat fe alijs rebus impediri,& ob hoc rem facram omic 
tere, &fcienter nihil curet remdiuinam audiendam, tue 
■gquegraukerpeccatacTitius.quiaasqualiter fcit, & ni 
hilominus alijs fe implicat rebus, & Milia: facrificium re 
ipfa & fadlo praetermittit ac negligit. 
^nmiflionis.qii nullo modo ex eo pendet emiflio, quod 
* m meli & hoc claret exemplo: ftatuit quis non audire 
f er !,niin’diefefto. eiufmodi voluntas eft mala, quia eft 
% omittendi facrum; fi poftea aute cum id ftatuerit, 
velit noneifeotiofus domi fuse, vbi manet tpe,quoerat 
facruauditurus, & ideo vel litteris det opera, vel preces 
if Deum fundat,vel aegrotum muifat.nequaS peccat in 
hisadlibns, qrfi non funt caufaeomrffionis, fed comites: 
alioqui n.tototpeomiftionis continenterpeccaffet; rur- 
fusalioqui pariterdeliquiffet,legem,vel prcceptum.aut 
officiumaliud implendotpe.quo praeceptu omittit. Hoc 
tamen loeu habet,qn adlus, qui eft omiftionis comes,non 
eft talis, vt fulficiat ad impediendum praeceptum ,quod 
praetermittitur'. Vt fi Titius lege,vel prqcepto ad perfol 
uendum diuinum officium compulfus, codice precationu 
in mare proijcerer, aut tpe, quo facru m deberet audire, 
alio fe conferret:tunc enim etiamii Titius haec vel alia fi- 
milia efficeret,poftqua firmo aio decreti it officium omic 
tere Diuinum,aut factu non audire, peccaret denuo pre- 
eumHorariarum libellum abijeiendo, autfealioconfe- 
rendo.eoquod denuo fefe impedit, quo minus officij Di- 
mmpenfumperfoluat,auc Miffae facto interfit. Idem hi 
ris eft in eo,qui poli voturacafticatisDso fadlum, vxore 
ducit, &in eo, qui rem, quam furto fubripnit, vendit, & 
alienat;nam eoipfo ille fefe impedit,quo minus votum 
esolHat,&hicquofflinusrem furto fublatam reftituat 
Sexto quaeritur,Au vt omtftio fit voluntaria inchredle, 
S.lh.1.1 neceftelit.vt aliquid facere poffimus & debeamus? S-Th_. 
jp.Jt.j adomiilionemindiredle voluntariam duo videtur requj 
tere.Primo vt poffimus .Seciido vt debeamus vi,& ratio- 
neprecepti aliquidoperari. Na fi abfit praeceptum,& lex 
non(ufficitpoteftas,quia culpae minime tribuitur quic- 
quid impedire polfumus,licet no tmpediamuSjCu ad im 
pediendum nulla legecompellimur;ica etiam Deus pec- 
Almi. cata non impedit cumtii alioqui,fi vellec,poffec Almai- 
traft. i.nusvcro in omiffionevoluntariafoliim poftulat,vc polii* 
iloi.tii musj&fciente i:onfaciamus:quodprobat. Primo,quia 
non ftatim atque aliquid eft voluntati u m, vitio & culpae 
datnnergo non ideo,quod omhfio eft voluntaria,culpam ^ 
habet deinde,qni nulla lege,nuIloq; praecepto cogitur fu 
fcipere,&feniareieiuniu,poceft fi velit, & a ciboabftine 
re,&ventri indulgere; fi fpote & voluntate fua ieiunium 
negligat,ineoeftieiunij omiffio voluntaria,& tamen ab 
omni culpa,& peccato libera; ergo ad omiffionem volun 
tariam minime requiritur,vt fit ptqccptu,ac lex aliquid, 
faciendi.Quidam dilcipuliS-Thomaeeiusdodtrinam ab 
Almaini calumnijs in hac parte defendunt, in hunc mo 
dum dicentesS.Tho de peccato omidionis non loqui,fed 
deeftedu,qui omiffioneconfequicur:& vt effedlusomif 
fione coufecutusnobis vitio tribuatur,opus effe, iuquiut. 
vt poffimus,& debeamus aliquid facere; alioqui effedlus 
vitiovcrti,6cdari no poteft,vc fubiedlis pacebicexeplis. 
Si nanis periclitetur, & nauia&t miles poflint commode 
fubuenire,nautaeeius periculum ncgligenci,culpae datur 
nauisexitium,militi non ite,non ob ahud certe, nifi quia 
nautmerat,periclitanti nanifubfidium ferre,no militis. 
Item aedituo vitio, & culpae tribuitur, quod templi fores ^ 
non clauferit,ex quo furtum eft in teinp|ocommiffuin;& 
tamen fi prinatus quifpiam templu m minime clauderet, 
quod coni mode pollet,haud merito culparetur. Prqterea 
peccata, qua fiunt nec debent, nec poli unt in Deu conij- 
ei, oc tn eius permiffu contingunt: qua:, qifi impedi re ea 
nequaquam debet,quamuis pollit, (i velit, in eum referri 
nequeunt.Caterum meo indicio Almainus nd eft S.Tho. 
tnentemaflequuais: nam S. Thomas nunquam uegauit 
mulionem efle voluntariam, qnquidpiam fcienter, 8c 
ponte ptermittimus,etiamfi id facere nullo prqcepto co 
sanuu tunc enim omiliioeftexprcliim voliitariaper fe , 
iha^ Ua A'\- masnonloc l ultur > feci de orni Ilione, qua eft 
v «w • '^Pjicice voluntaria; hac enim cum non fit 
a . r| a,reipfa per a dium voluntatis exprellum,requi 
leo«l nin0,Vt fit ^°' um volutaria indiredie,& implicite: 
;JL, “ tem >,^ nones & iura voluntariam non habet,aut 
lew rn l 011 ?r onem,nifi cum ft Llis alioqui pracepto, vel 
cet cnnfp^ aliquid faciendum; ficut eumqui ta 
nis reinr, llttreiaIC * n:ms,c I uuma ii o q ui loqui dcberet;qua- 
P a,neq; confentiat.neq; dillenciat.nam confentic 
De peccatis cordis, oris operis. 
Cap, l i t /. 
Rimo qucritur,Quomodo accipi debeat ea di- S.Th. 1.» 
uifio,atq; diftindliopeccatorum,qua alia dnr q.7i.i.7 
elie cordis,alia oris, alia operis ? Rndeo, hac 
peccata accipi polfe dupliciter; vno modo,vc 
lingula funt per fe perfedla: & tue peccata cor 
dis dnr ea,quam ipfa volutate,fiue ronecoplentur,qua 
lia Tunc odiu Dei, vel proximi,harefis,inuidia,ira,fuper- 
bia,conteptus,auariua,ambitio,iudiciutemeranti. Ea 
vero peccata oris funt qu£ in fermone confiftuiu,& in eo 
confumantur,cuiufmodi funt detradlio,mendaciu,periti 
rium,falfum teftimoniu,conuitiu, maledidtumconiedlu 
in Deum,vel eos.quos in landlorum numeruEcclefia re 
tulit . Porro ea peccata dnr elle operis, quae opere perfi- 
ciutar,vt furtum,latrocinium,homicidium, veneficium, 
proditio patrias,adulterium,ftuprum,ad fcortii accefius, 
incertus,rapina Altero modo h^c peccata polftnu accipi, 
quatenus peccata cordis, vel oris funt veluti quidapro- 
greiius ad opus. Peccatum n.quod coiillit in opere, orcfi 
habet ex corde,& tunc voluntas,& cupiditas furandi,vel 
occidedi alterum,df Peccatu cordis fine cogitationis,qa 
elt furtum vel homicidiu affedlu,vel voluntate lufceptu. 
Pari rone,alteri furtum,homicidium, veladulteriulua- 
dere,ell peccatu oris:&tunc peccata cordis, vel oris funt 
veluti initia & origenes,fontes, vel cauf$ eoru peccatorii 
quq opereconfumanturfimmoopijs ipfum elt obieCtum, 
finis,de materia cogitationis,locutionisq;,fine fermonis. 
Secundo quaeritur, Anprsdidta peccatorum genera 
fint