Full text: In Qva De Svbseqventibvs materiis accurate pertractatur (1)

j8. 
Liber Quartus. 
382 
Hon permittit,nifi votens. Refpondeo, permittere quide A tureum peccante,delinqueret, & non Deus? Refpondenc 
Deum volentem eo, q> vult permittere peccatu hominis, 
fedpeccatum haud velle; & propterca magnudiferimen 
eft inter operationem diuinam, qua cum hominibus ope 
ratur in bonisj&t inter operationem eius,qua operatuqiu 
malis. Operatur enim in bonis volens vtea fint,& fiant, 
nonfolum,vt adlus funt, fed etiam,vt bonafunt, &ad ea 
commodum,& opportunum auxilium dat, ac mouet,fle 
flitd; voluntate,& facit,vt velit:at vero operatur in ma 
lis vna cu m homine peccante faciens adlum,vt adlus eft, 
non tamen volens,aut faciens adlum,vt malus eft : Et id 
circo peccatum in peccantem ipfum,vtjinaudlorem con 
fertur,in Deum non item, quoniam is,qui peccat, eo ipfo 
perperam, ce male vult, a dium, vult enim contra redtam 
rationem:Deus eundem adura vult,& facit, fed non ma 
le,quia non contra legem, aut rcdlam rationem. 
Oppones 1.Homo cum peccat,116 vult peccatu, vt ma 
lum,qa nemo malum,vt malum velle pot,nec malum,vt 
malum appeti pot; ergo homo cum peccat,et malum ip 
Deum non effecam moralem confilio,hortatu,mandato, 
impulfu,vel audloritate ad peccandum mouentem. Con 
tra hoc vrget adhuc argumentum:quia quilibet alius pec 
caret, etiamfi folum cum peccante operaretur nihil fua- 
dendo,prmcipiendo,rogando,aux i liando, vel irnpelledo. 
Refpondent,Deum noneife audlorem peccati,quia pec 
catum nulli tanqaudlori eft tribuendum, nili talis fit iit 
agendo caufa,vt poftit a redlo defledlere At n.hoceft,q> 
in argumentoquaeritur,cur potius homo, qui cu peccan 
te operatur,a redlo deficiat,q, Deusmam hoc ipfo,q> De y 
cum peccantibus operatur, videtur a refla tone recedere 
Refpondent, hoiem cum peccante operante delinquere, 
& a redlo aberrare, qa legibus redhe tonis in agendo fu- 
bijeitur, quibus operari jhibeturcum altero peccante; 
at Deus in natura fubfiftit omnibus legibus foluta ; ipfe 
.n.eft perferedla ro,Iex, & bonitas. Aliud quippia, meo 
indicio,addi oportet, vnde argu meto plene fatisfiat,Deti 
nempe tantu mmodd cum peccante operari,q quide ope 
fum vult,vt bonum eft. Refpondeo, ideo hominem pecca B ratio omni vitio,& culpa vacat,eo $ Deuseft prima om 
re,quia vult, q turpe,& maltieftfticec id velit,vt fibi vti- nium ca,fine cuius operatione nihil omnino nat une ab eo 
le,veliucundum;& ideo vult, q eft cdtra legem, & redi a condi tae,& inftitutas facere queunt.Inter naturas aut,ho- 
rdnem,qiiis id velit,vt fibi vtile,vel tucundum.-Deus ve- minem rone,& libero arbitrio praeditum procreatur,ac fi 
rocumfack adtum malum cum hole peccante,non vult, cut reliquas finit iuxta codinones,ac vires fibi datas age 
aut facit,eft turpe,vt fibi vtile,vel iiiciindiufcd folufa- re, & propterea ipfis fuam operationem no fubtrahit,ita 
cit vna cum hole adlum malum, vt adlus eft, ac proinde dt naturam tonis ,& libertatis compotem permittit age- 
■ 1 1 rl ... nnn -C„ nit- n llt. 1- t. - - . . 1 ii . L f-.i irnlnntOKl A/ 1 t-Kltfl Mi t^-1 r, . , . tr .. , . . I, 
illu male non facit, aut vult, homo cum peccat, vult,&fa 
cit turpe,non vt malu eft,fed vt eft fibi iucundu, vel vtile 
vult tn,& facit turpiter,& male,qa contra tonem,& con- 
fdentiam.Deusvero vult, & facit cum hole, fed non ma- 
Iciqiiia non contra ronem,eo qtm vult,& facit adlum, vt 
aftus eft qui ea ratione fine Deo fieri nequit. 
Obijciesi.Suntquida aditis per fe, hoc eft,Tua natura 
mali,cuiufmodi funt odiuDci, medqciu, ergo huiufmodi 
adlus-fieribene non polfmt etiam a Deo, nihil.n.fieri pot 
finefua naturaalioqui.n.homo fieri poffet, & non ratio 
ne praditus.Refpondent aliqui,nullum adlu itaeffe mo- 
raliter per fe malum,quin fieri benequeatmam quicunq; 
re iuxta voluntatem, & arbitratum fuum;a!ioqui .n.aut 
operationem fuam denegare, aut liberum arbitrium nc- 
cefiitate quadam cogere deberet. Melius autem Deus iu- 
dicauitfinere in vuiuerfum, vt natura; oes iuxta faculta 
tes^ vires fibi inditas operentur,q fuam operatione fub 
ducere Quo fit, vt liberum arbitrium in fuis adlionibus, 
vt pr£emij,& laudis capax eft,fit etiam pante, ac vitupe 
rationi obnoxium.Ex quo et perfpicitur, magnum elle di 
ferimen inter hominem operarem cum eo, qui peccat,& 
Deumipfununam homo cum peccante operat, cum pof 
fet,& deberet non operariieius.n.operatio non eft pecca 
ti ad agedum debita;at vero operatio diuina,ex ipfa pri 
adlusperfemahis,adlus-quidameft,&hocipfo, qadlus C ma rerum inflitutione, eft omni creata; caufas agenti ne- 
eft,mali tonem non habet, fed ideo eft j? fe malus, qa non — —; <? 
eft malused,q lex aliqua feripta vel pofita ipfum prohi- 
bcanfed quia taliseft, vt nemo praeter Deum poffit eum 
bene fcienter facere, aut velle, quia fi fcienter, & fponte 
voluerit, aut fecerit,'_eo ipfo volet,aut faciet contra con- 
Scientiam,aut redlam tonem. Sed certe adlus per fe ma 
lus ideo eft,quia bonus effenon pot.Qiiarc aliter dicendu 
ex illimo odium Dei,vt odium eft,mendacium,quatenus 
'mendacium, furtum,vt furtum,homicidium,vt homici 
dium eft,nunquam, aut a nemine fieri pot beneifed Deus 
nwi facit odium, vt odium, fed vt ell quidam adlus,& vt 
adlus eft,boni tonem habet,non mali.boni,inquam,natu 
rahs ,non mali moralis, homo vero .facit odium Dei, vt 
odium eft,& non vt adlus quidam eft.Similiter,Deus non 
tacit mendacium, vt mendacium eft, furtum vt furtum, 
aut nomicidum,quatenus homicidiu;fed quatenus adlus 
quidam eft,homo vero eft audior medacij, furti, & homt 
cidij,& idcahqmoeft audior peccati, fiue mali moralis, 
l 1 Deus.Tertid 'oblJcies,fi quis fcienter operaretur cum 
aitcio peccate,vna cum eo delinquere diceretur, etiamfi 
o et adtum peccati,nec confilio fuo, fuafione,imperio, 
i prece peccatum alter committeretiCurergo Deuscu 
o ens operetur cum peccantibus, audior peccati no eft? 
ropter huius argumenti vim quidam affirmant, in Deu 
quaq peccatum poffe conferri ob id, cu peccantibus 
nnarf tUr tan ^ c 2-naturalisjnonmoralis : peccatumaute 
? , nus ta l e >non in caufas naturales, fed in morales re- 
vfi ^“'Ppequseconfilio, hortatu, iuflu,prece. 
tur fi P u l . Uo mouent ad agendtim.Caterum non vide 
rv, ° c *, e P on f\ lrn om ne argumenti vim labefadlare,qrft 
tur a , ir 01 r«ie,& libere.extra feipfum operatur,no na- 
tem er,hoc eft,non exinecefliiate natura;.& ingenue fa- 
nau ’P eccata referri non poffe in caufas ex conditione 
intelleiT^ - r ’° °Perantes: ad peccandum.n.confpirat 
tendo c 0 gnof c e n d°,& res,quq obijcitur,mo 
a - ium > c at >itus vitiofus reddendo habilem voluntate , & 
ratuuiqfr “’ s virib “s cqnfociatis agendo non peccat,cu 
«aute hrn- a S ant «vel faciant; aijvero Deus libere cu pec- 
une operatur;cur igitur, fi quis libere operare 
ceffaria,&; debita. Poffet quide Deus non operari, 8c pro 
inde voluntarie, & libere operatur: Verum id agit iuxta 
modum naturis iam inftitutis debitum . 
Sed queftionis eft dubiae, an peccatum, vt adlus quidi 
eft,fiat a Deo non folum cum hoie faciente illum adlum, 
fed 6t monente hoiem ad ipfum adtum. Grcg.i.d 3 4.q. i 
ar.3 quemfequiturCap.d.28.q.i.ar.3.ad n.fentit Deu, 
facere quidem cum hoie adlum malum, fed no incitare, 
aut mouerehominem ad adlu malum : hoc .n. dicere ell 
impiu.nemd.h Deo mouete peccat, aut fit deterior.Med. 
i.i. q. i09.art.2.ad finem Capreolum in hac parte repto 
bat,ait n rem elle certiffima voluntate hominis nihil pof 
fe vclboni.aut mali, nifi prius moueatura Deo ad opera 
dum,ficut calamus nihil pot efficere,nifi prius a feriptore 
moneatur ad efficiendum.Sed nihil eft,quod in Greg-ant 
in Capreolo reprehendat Medina : qm folum |docueruuc 
Deum al iter in bonis operari cum hoie,aliter in malisuia 
bona facit cum homine, non folum funt, fed et bona 
Dfunt,& monet hoiem ab bona,non folum quatenus funt, 
fedquatenus bona funt, & ideo homo fit Deo auctore bo 
nus,& melior; at in malisDeusfacit cum homine, quod 
funt.-nonquod mala funtitnouet hominem ad mala,qua 
tenus bona quasdam funt, fed non quatenus mala funC:& 
propterea homo non fit Deo audlore malus,aut peior.No 
igitur mouet Deus hominem ad peccatu mificut nec facit 
cumh mine peccatum,quoniam peccatum mali tonem 
habet,& Deus eam deformitaten,,& turpitudine,nec fa 
cit cum homine,nec mouet hominem ad faciendum, fed 
facit cum homine adlum malu,quatenus adlus quida eft, 
&boni naturalis rationem habet; ac propterea no mouet 
hominem ad malum, fed ad bonum . Si quairas, an Deus 
voluntate antecedenti velitppccatum , vt adtusquidam 
eft,an folum voluntate confequenti.Bonau.2 q.3 7.art 1. 
q. .advltimum, ait Deu m velle bona, voluntate antece 
denti; mala vero, folum voluntate confcquenti, quia de 
malis nui Iu mpraxeptum, aut confi hum dedi tutem,quia 
quod ad ipfum pertinet mala non faceret cu homine, nifi 
ipfe homo fa'ceret;item per feipfum faspd hominem mo- 
uet ad bona , ad mala vero noii fiifi] per caufas fecundas, 
cum
	        
Waiting...

Note to user

Dear user,

In response to current developments in the web technology used by the Goobi viewer, the software no longer supports your browser.

Please use one of the following browsers to display this page correctly.

Thank you.