Liber Sextus.
Qdarto Quaeritur, tcx noua curdicatur Lex libertatis?
Hefpondeo ideo (ic dici,quia liberat a iugo feruitutis.qug
a peccatodefcendit,& extititmam dat gratiam, & chari-
tatemdiberat ite a graui onere veteris legis. Infuper quia
cultores Nouae legis Spiritu Dei aguntur, & amore ipfius,
diuina feruanc mandata,no vt fetui,fed tanquam filij,qui
arr.ore dudli parentu m infla exequuntur.
De quibtifdam legibus principalium Rerum-
pubhcarum, qua apud Ethnicos
floruerunt. Cap, LX.
V T appareat difcrime inter leges,quas Deus ipfe tulit,
& eas, quas apud Gentes, homines alioqui doftrina,
& fapietia przditi condiderunt,referam in prsefencia
iionnullasearum gentium leges.
|n primis animaduertendum cft, multos fuilTe legis la
tores,qui ve! Refpubltcas fundarunt,vel praxeptadefere B
dis ad populum legibus tradiderunt. Etenim primus om
nium Minos Cretenfibus leges tulit,tefte Arift.lib.i.Poli.
c.8.Strabone lib-1?,.&Diodoro.lib.i.c 1 -& lib.d.c 15-Zo-
roaftres Bactrianis,vt ait Plinius,& luftinianus Plin li.d.
c.itf.&lib.io.c.i.Iuft.Ii.i.Charodas Chalcidicis,& alijs
ciuitatiims.q funt circa Italia, & Siciliam fecunduDiodo
rum.& ValentimMaximum;& Ariftotelem Diodor.li -12.
Val.lib.6 c.5-deluftitia Zaleuchus Locrenfibus, vt teftat
Ariftotelesdib.z.PoI.ca. 10. Za mox is Scythis, vt eft apud
Herodotum,Strabone,& Diodorum.Herod.lib 4. Strabo.
Jib.7.Diod.lib.2,.cap.5.Mennas Aegyptijs,tefte Diod 1 i.2..
c.J.Dracon,&Solon Athenienfibus,Plutarchus, Laertius,
jnSolone:& Geli.lib u.cap. 18-Lycurgus Lacedemonijs;
vtaic Plutarchus in Lycurgo:Romulus, & Numa Pompi
lius Romanis,vtteftaturDionyiius lib. i.
Ariftotelcs in Politicis multa reprehendit in Rebufpu-
blicis fundatis,& in Legibus datis a magnis alioqui viris,
& fapientrse laude prasftantibus. Primum reprehendit Re.
publicam aSocrate inftitutam,eo quod voluerit oes vxo- C
xes,filios,& facultates,&pofleflioneseflecornm unes:quia
eiuitas fit,vt Socrates aiebat veluti vna magna domus,&
vt omnes clues maiori ncceflitudinis vinculo tenerentur.
Pofteac.j .reprehendit Lacadymonios,quod voluerint oes
femos,iumenta,& poffefliones effecommuniaxum profe-
ifo,qu9communia funt (inquit Ariftotelcs) a lingulis ne-
gligi foleant.Carpit deinde cap.4.& 5. alios Legi flatores,
ftatuentes, vt feminas quemadmodum, & viri pugnarent,
& publicis officijsfungerentunalios item c d.quoddecre-
nerint,patrimonia ciuiu meile aqualia, ita vcalij alijs nec
ditiores elfent,nec pauperiorcs,tant2Eque eflent fingujoru
facultates quanttefufficerent ad honefledecommode vi-
tuendum.Alios quoque eodem cap.6.vituperat, q> Rempu
blicam diuiferut folum in Milites,Agricolas,& Artifices,
& bonam, ac praxipua Reipublica: parte neglexerint, vj.
Patritiorum,& nobiliorum hominum Alios vero,quod ni
liil ftatuerint de feminis, aut de filijs, aut feruis,vel adue.
siis,& peregrinis: cu reuera inRepublica magna pars fint
femina;,fili),ferui,& peregrini. In alijsquoque improbat; I
nihil ab ijs efle decretura de factis,hoc eft,de Templis,Sa.
terdotijs,& facrificijs, in quibus Diuini cultus religio co-
fiftit, cum in omni Republica bene, & fapienter inftituta
potiflimum habenda fit ratio religionis,&fandlitatis.De
nique cap.7.etiam in Rebufpubiicistum Lacedsemonio-
rum,&Cretenfium,tum Athenienfiumquaedam nonpro-
bat.Nihil porro Ariftotelesde Romanorum Republica,&
legibus fcripfit.
Porro inter Gentiliu Refpublicas tres,aut quatuorfue-
re caneris ceIebriores,Carthaginenfium,Lacedymonioru,
Athenienfium, & Romanorum: e quibus duae potiflimum
habentur infignes,&inclit$,Atheniefium, &Romanoru.
Athenienfib. leges dederunt Cecrops feuior,& deinde The
leus:fed de eorum legibus nihil certi habetur,folum refe
runtur tres leges a Cecrope latae, Prima, ne vnqua mulier
111 Senatum ingrederetur: Secunda, vt nulla proles mater
num nomen acciperet.Tertia,ne quis mulieres Atticas,fi
ne Athenaasjfiue Atheniefesduceret.Tande ann. 4.0Iy m
^ la ni s 39 ,v t clemens, & Eufebius memoris prodiderunt,
AihcnicnfesDraconi Rempublicaaicomnnferunt;vt la-
Inft. Moral. Pars.t.
tisfuo arbitratu legibus eam temperaret. Narrat Gellius
lib.x i.cap. i8;eum Athenienfem clue virum probum fuif
fe,& multa prudentia praeditum, utris diuini ,& humani
peritum,primu omnium legesfcripfi(Te, quibus Athenien
fes vterentur,verum, vt inquit Plutarchus in vita Solonis
vfque adeograues,& acerbas,vt noxis, & debilis omnib.
pynacapitalem adfcripferit:quippequi ineos,qui vagi,&
ignaui oti;,& defidisconuiili fuiftent, capitis p?nam co-
ftituerit:ite,in eos,qui olera,poma aliofve fruilus in alie
no praedio legiffenc,aeque,ac in facrilegos,& homicidas vi
delicetcapitalifupplicioanimaduerti voluerit.Vnde vox
ill a Demadis profeila eft,Draconis leges fanguine,no atra
mento fuiffe deferiptas. Cuius rei eam cum Dracon a quo
dam rogatus eflet,cur vj plurima debita capite pleilen-
daftatuiffet,refpondifle fertur; Paritas quidem noxas ca
pitis pa-na dignascenfuilfe:magnis vero,quas maiores poe
nas conftitueret,nullas habuifle. Vfi funt Athenienfes his
legibus per annos viginti feptem vfq; ad annum 3 Olym
piadis. 4d.tefte Eufebio in Chronico.Quam Solon Rempu
blicam ioteftinisdifcordijs Jaffliilam , & tumultuantem,
nouis legibus, &infticutis, ftabiliuit abrogatis ijs, quas
Draco tulerat Et in primis ea lex placuit vt populi eflent
conciones, comitia, &conuentus,& indicia; fed Magiftra-
tus,& Sacerdotes folis viris patriti js paterent.
Ciuicatem cenfus aeftimatione in ordines diftribuit
primis ij fuere, quibus quingentorum Medimnorum cen
fus eftet.Secundo loco adferipti fuerunt, qui trecentis c6(t
forent,& equos alere poflent. Tertius equoru m alendoru
Pnere adempto pari cenfu a-ftimatus eft.Ex his fere ordini
bus Magiftratus creabantunqui infra fuerunt,Mercenarii
nuncupati contionis habendae, iudicandique munia exte
ris exclufi magiftratibus obibant.
Concilium in Areopago ex annuis Magiftratibus con-
ftituit: ex quatuortribubus, quae Athenis erant quadrin-
gentos viros delegit,cetum ex fingulis:his permiflum eft,
vt quae Areopagita; decreuifset, fi aequa,& hifta vifaforfit,
probarent,(5 minus placerent,pari poteftace refeinderet.
Et ita velut duabus anchoris nixa eiuitas aduerfus omnes
fi.udlus immobilispermanfura clfe videbat. Statuir,vtqui
vnius corporis,& collegij effent.vt Mercatores Nauicula-
ri),opifices,poflent ftatutacondere,q adeoru collegia pcl
neret, dumodone qd in publicis tabulis prohiberetur.
Parricidij,aftedlataeque tyrannidis conuidli,&: damna
ti n6 magiftratu m capere poflent, lege vetuit.
Non folum hos ab honorum petitione prohibuit, & ex.
clufit, fed eum quoque, qui orta in populo feditione neu
tram partium fequutuseflec,mab cluis efleratus,cu pro
prias rationes in tuto collocarit, nulla communi cura fo-
licitudineve teneri.
Conftituir, vt fcminx,qux viros parum adremconiu'-
galcm idoneos fortitxeflenc,vnum quem mallent ex ma
riti propinquis impune prorfus admitterent.
Pecuniarias dotes e medio fuftulit, vt pauca vefti men
ta,& vafa quaedam partio empta pretio paterna domo fer
ret mulier: reflabatur coniugij focietatem non pretio,fed
liberorum amore, &charitate iungi oportere.
Si quis in facro,aut in indicio in ciuera conuicium con-
> tulifler, quinque drachmis muldlaretur.
Legandx pecuniae, coeterarumque rerum facultatemte
ftari volentib.perir.ifit,quu prius patrio inftituto infami
lia efle deberet.ad familiamq; pertinerent: yh amicitia ira
hac parte propinquitati,& gratia neceflitati prolata eft.
Ploratus.eiulatus, & lametationes lugubres in alieno fra
nere fuftulit:,coftituit quoq; vt fubfidia alimentave filius
patri denegaret, a quo non eflet arte aliqua ad vicx vfurt»
inftitucus.
Lege canit,ne plures decem tibicinibus ad funerum po
pam adhiberentur.
Voluir etiam,vt qui illegitimo eflent toro procreati,pa
rentes non alerent.Nam qui meretriciocongreflu nonab-
ftinet,videtur non liberorum procreationi, led libidini,&
voluptati ftudere.
Mfchum in adulterio deprehenfum impune necari per
mifit.Qui vi m ingeuu^ virgini inculiflet,decem drachmis
muldlan,decreuit. ,
Ius vSdedx fili£ fororifve fuftulit, ni fi- in ftupro depheue.
Qui lupum vitium atculiffec quinque drachmas accipe
ret expublico.-qui lupam-idrachroam vnam: Athenienlcs.
Ii hanc
