Matt.
859
InfHturionum Moralium. 8(5o
terprctesreijciunt ltem Butrius fcribit,5n hacqiiaeftione A
potius effe luris Canonici Cofultis quam Theologis ad-
hatrendutnipropietea quod ius Canonicum fatisperfpj-
cue tradiderit,Decimam i ure Diuino deberi. At contra
Sotus,& Maior teftantur potius effe Theologis credendu,
quod ipforum fit fcripturas factas interpretari. Ex qui
bus, tanquam e fontibus,diuina hira ducuntur,& petun
tur: namipfi quoque Pontifices ac caeteri Patres, ideo
aliquid iuris effe diuini teftantur, quia ex factis litteris
eruatur.
Vt hanc controuerfiam aliquaex parte obfcuram» &
perplexam commodius explicemus, ac di rima mus, ptas-
mittendum ducimus,inter omnes conflare, Decimam in
Vetcre Hebraeorum populo, iure diuino effe folutam, vt
conftat.Exo.il Decimas tuas,inquitMofes,non tardabis
reddere: & Lenit. 27.Omnes decimat terra?, fiue de pomis
arborum,fiue de frugibus,Domini funt,& illi fandiifica-
tur . Omnium decimarum bonis, & ouis,&capras,qua:
fub paftorisvirga tranfeunc,quicquid decimum venerit,
famAificabiturDomino,& idem praecipitur.Num 18. B
Quatftionis igiturdupiae eft primum, vtrum decimae
debeantur nunc in tempore Euagelica; legis,iure diuino,
quod quide aperte ex NouoTeftamentocolligatur 1 hoc
enim affirmant, vti paulo ante diximus, luris Canonici
Dotftores, Theologi vero negant. Illi vero probat prima
ex illoMatth^i ij.Vbi Dominus dixit;Vae vobis Scribae,
& Pharifaeihypocritae : quiadecimatis mentam ,&ane
thum,&cy miufi , & reliquiftis, que grauiota funt legis,
iudicium,& mifericordia,& fidem. Pofteaeos reprehen-
dens,quodleuiora praecepta fedlantesgrauiota neglige-
rent fubdit; Haec oportuit facere,& illa non omittere, Er
go voluit ibi Chriftus, vt vtraq; proflarentur; ac proinde
Decima foluecetur.Dcindeex eo argumentantur,quod
, idem Chriftus dixit.Nifi abundauerit iuftitia veftra p]uf
quam Scribarum,& Pharifaeorum,non intrabitis in Re
gnum Calorum,& paulo ante dixerat: Non veni foluere
legem,feci adimplere.Praecepit itidem vtCtefari reddan
tur quae Claris funt,& qu§ funt Dei,Demergo, quemad
modum tributa,&cenfus Casfari perfoluuntur,icaetiam c
Deo,cui us funt deci m? perfolui debent:
Secundum,dubi? etiam quaeftioniseft, An prateeptum
datnmdiuinitus in Vetere Teftamentodedecima foluen
da,ad mores pertineat, an veto potius ad caeremonias,
quibus futurafignificabantur,An adeiuilera vereris po
puli gubernationem? Quod eft qufrere,An fuerit Mora
le preceptum,an Caeremoniale, an vero ludiciale ? Na fi
ad mores pertinebat,Chrifti morte fublatum non eft: Si
ad caeremonias,omnino abrogatum cenfetur,necfas eft,
poft Chrifti mortem illud obferuare; Si ad populi guber
nationem,deletum quidem eft morte Chrifti,ita tamen,
vtaudloricatc Ecclefia? denudconftitui potuerit. luris
itaque Canonici Dodlores Morale praeceptum fuiffe cen
fent, ac propterea minime Chrifti morte antiquatum
&extin£lum,& ad primum Decalogi preceptum pertine
re.Nameo ipfo,quod vnumDeum colere nos oportet,fu
premum omnium rerum Dominum , ac Principem , ali
quid ei offerre debemus,quo pro fiteamurfummumeius
dominium,ac principatu in omnia,& quo tefteraur eius D flentandos,& fuo debito ftipendio honorandos, & afficie
Qitodlibetoi.art 8.nulluradiuinuin praeceptum eftffa-
tumnifi ad Decalogum,& mores,ad fidem,fpem,&‘cha-
ritarem,ac Sacramenta aChrifto Domino inftituta per
tineat ; ac praeceptum de decima foluenda ,non eft cale
quoniam iuris quidem natu talis eft vt Ecclefix miniftris
aliquid reddatur,ex quo vitiant,& debitoftipendioaffi-
ciantunfed vt foiuathus decimam partem frudhuim no.
ftrorum potius quam odiauam,aut vigeflmam, iuris na
tu ral is non eft,fed feripei,diuini,aut humani. Chriftus ite
Dominus in NouoTeftamenco no legitur prccepiffe vti
decima foluacur.Dixit quidem i Ile,Scribas,& Pharifeos
reprehendens,quod ex minutis rebus decimam foluerft,
& grauiota legis praecepta negligerenc.Hec oportuit face
re,& illa non ornitcerefled his verbis, vtS. Thom. Qiiod
lib.i.art.S. Henricus Quodlib 4.qu.28. interpretantur,
Decimam approbauic, quatenus in eo vetere populo di
uina lege foluebaciir.quafi diceret.-Vos,Scribae,& Phari-
faei,oportet decimam (oluere,prout eft in lege imperatu,
& aha et a grauiota legis praecepta feruare Obijciehant
Canonici iuris interpretes,Chriftumquoq, dixilfe: Nifi
abundauerit iuftitia veftra plus quam Scribatu,& Phari
fatorum,non intrabitis in Regnum Calorum. Sed refpon-
denc Theologi,hoc ideo Scribis , & Pharifans Pbuiinurm
dixi(fe,tu quia illi in exteriora duntaxac virtutis officia
incubebanc, interiora vero negligebant, & gloria apud
homines aucupabantur, apud Deum autemeam compa
radam parum,aut nihil,curabantitum quia minima fer--
nabat, maiora contemnebant. Nec illud item obftaqqff
obijciebatunNon veni foluere legem, fed adimplere, na
Chriftus quoad vixit,legem feruare , & implere ftudu.it,
quje tamen ipfius morte erat alioqui ceftatura,cum ad ui
vfque temporis fuerit diuinitusdata . Pari ratione tiihil
impedit id quod eft principioobieihimqiempeiReddite
quaefunt Caefaris,Caefari;& qua? funt Dei Deo: his enim
verbis fignificate voluit tributa Principibus debita fol-
uere nos oponerej&Deocultumhonorerm&obfequkim
debitum tribuendurm&inillovetere populo decimam
efle reddendam,qui a eratdeea foluenda praeceptu mdi-
uinum conftitutum.Nuncverodeea reddendadiuinum
praeceptum non habemus , fed Canonicum duntaxatab
Ecclefia datum. Accedit his, vt quidam Theologi argu
mentantur,quod fi Decima Diuini iuris eftec coiifuetudj
ne abrogari 116 pollet ;ac multis in locis cum ex toto,tum
ex parte Confuecudo tale ius abrogauit.Sed hocargume
tum non magnam vim habet contra Canonici iunsDo-
£fores,vt inferius oftendam . Argumentantur alij Priuile
gio,aut beneficio,Romani Pontificis fieri non polle vt
decima non folueret, fi 111 re diuino deberetur: at in qui-
bufdam Prouincijs Romani Pontificis audtoritate,& co-
celfu,Decima non foluitur.Sednec hoc argumentum rna
gni ponderis eft apud me, vt inferius quoq. dicam.Adde
quod in Euangelio folum legimus,miniftris Ecclefiaeco-
moda vitae alimenta,&ftipendiadeberi, iuxtailludiDi-
gnus eft operarius cibofuo;& Match 10. Quis militat
luis ftipendijs vaquam? Atqui diuinum hoc ius non pra-
feribit certam definitamq.partem foluenda, fed tantam,,
quanta fit neceflaria ad commode niiniftros Ecclefia fu-
effe vniuerfa,&quicquidboni in nobis eft,ei acceptu re
ferendum .Theologi vero docent, eiufmodi preceptum
Dei ad ciuilem veterispopuli admimftracionem fpedfa
re;& ideo Chrifti morte failfe abrogatum; de integro tii
efle audloricace Ecclefiaeconftitutum. Nam ratio quide
naturalis praeferibie aliquid efle Deoofferendum; licut
etiam prgeepit aliquo tempore feriandum, & Deo diui-
nisq; rebus vacandumrac quemadmodum certum, & fta
tutum tempus minime confticuic, quo Deo vacemus;fic
nec prqcipit certam noftrorum bonorum partem Deo of
ferri; nec enim magis praecepitdecimam , quam vigeli-
mam,trigefimam, aucquinquagefimam reddi.
In his igitur duabus qua-ftionibus a me propofitis lon
ge probabilior,& verior eft Theologorum fententia, vi-
delicet,iuris naturalis,& diuini efle decima,vel aliquid,
quo ipla decima compenfetunhoc eft,partem aliqua no
fi rorum frufluum necelfariam ad miniftros Ecclelia fn-
flentandos,& ad foluendum debitum operarijs Ecclefia-
fticis ftipendiu m,fed non definite partem decimam fru
ctuum ; nam in Nouo Teftamento, vt docet S.Thomas
dosdioc enim ius ingenue Theologi fatenturelle diuinu,
& naturale. Diuinu quidem,quia ApoftolusdicitiDhsor
dinauitjVtqui Euangelium annunciancde Euangelio yi
uant:&qui altari defendunt,de aleari viuant:& iplc Dhs
Matth. io,Dignus.n.eft operarius cibo fuo. Naturale ve
ro, quia naturalis ratio pr^feribie, vtqui laborat pro no
bis,mercedem,& ftipendium debitum recipiat.
Quinto quaeritur,Quo pailo intclligi debear,quod to
ties lusCanouicu repetit Decimam deberi iure diuino?
Refpondeo,Iuris Canonici Dodtorcs hoc vnico argumen
toelfepermotos,quod in lureCanonicoquatuorDodlo-
ru m, A»mbro fi j, Gregori j, A ugult in i, Hieronymi teftimo-
nia contineantur, in quibusperfpicue dicitur Decimam
iuriselfe diuini.Hieronymuscerte vt refercurinca. vlc.
16.qu^ft. r.fic habet : Quod autem Beacicudq tua quae*
fiuit,vtrum vfus decimarum , Sc oblationum Qculanbui
prouenire poliitjNouit veftra fandticas omnin cuou lice
re pro teftancibushoc diuinisauCforuatibus paternorum
Canomim.Qiiamobrem fi a liquando fuerint ab cis maiS
detenta,qiQ diuini iuris eflenofquntur, &invfumtraa-
fteri.n?
