1131 Indicationum Moralium. ii 5 2
ratione facrilegus eft, qui 6 loco facro res etiam laicorii A deftinatum.Qui 6t fegetes Ecclefiae difperderet,aut
depofitas.Iocatafve,mutuo,vel commodato,aut loco pi
gnoris traditas furatur.Nihilpminujtame probabile eft,
non effe furtum facrilegum,fi quis rem Laici, in loco fa
cro non afleruatam, non depolitam, non commendatam
Ecclefia:, fed cafu.in loco facro reli&am inde abftulent:
& hoc fortaffis Viiloria voluit.
Septimo quaeritur, An qui in loco facro habet volunta
t 6,& alum occidendi,[furandi,vel re cu fgmina habendi
extra loculfacru.Cacrilegiu admittat? Rhdeo,minime,qa
a<Sus exterior,que,vt fine libi ppofitu habet,& in quem
jnt6dit,eft quide in eo vo!utarius,fed folu, vt opus extra
locu facru faciendu.Si roges,an 6 contrario, fi quis extra
locu facru conftitutus voluntate habueritoccidendi/u-
randi,vel cum femina re habendi in loco facro,facrilegij
reus fit?Quida id negat ob ea ronem, qm loci sadlitas in
ternis voluntatis adfibus non violatur, fed folu externis.
Verius th eft.qd alij fentiunt,tale holem facrilegium ad
mittere: quia opus exterius, qd eft homicidii!, vel furtii,
vel cogreffus culmina,vult in loco facro facere.Sed a£l s
exterior, & interior voluntatis, qh in eadem materia fu-
biedla verfantur.funt eiufde fpeciei.Deinde qucres,an is,
qui in loco facro eft,cu mente deledlaf in homicidio,fur
to, vel adulterio cogitato,in facrilegij crimen incurrat?
Rndeo.fi deletSatiOjfj. capit ex adulterio,furto,vel horni
eidio,terminet in eis per fe abfolute,folu vt ea mente cd-
dpiuntur,facrilegium non eft,qm contra loci fandftitate
ille non peccat, quanis in loco facro peccet: at vero fi de
lectatione capiat ex adulterio, homicidio, furtove.vt in
loco facro perpetrato , licet quidam exiftiment facrile
giu m non efle ,quia adlus internus loci fandlitatem non
polluit: Mihi tamen facrilegaeiufmodidcleiSatio vide
tur, qrh deleClatio eiufdem eft fpcciei, cuius eft materia
fubieiSa.vt quarto libro dixi c. (J q.j.
OClauo queritur,Quid nole rei facr£ intelligat,in qua
facrilegium admittitur? Rndeo,res facras efle Sacramen
ta;deindealtaria,vafa,vertes,SanCloru reliquias, imagi
nes,in quibusSan&i coluntur;deniq;o!a,q pertinent ad
cultu diuinu, & vfibus diuinis, & facris deputantur,quae (
1'olenteffe cofecrata,aut Epali amSoritatecertis ritibus,
& peibus adhibitis addiuinos vfus , & Ecclefiaftica mini
lleria deftinata.Quandocunq; igitur hmoi res furto furri
piuntur,Sacrilegiu admittitur.It6,fi in vfus profanos co-
uertantur;fi laicorum colIeCtis, tributis, gabellis clerici
onerentur;fi non digne,religiose,& pie tradentur, Qua-
re facrilegiucomittit presbyter, qui lethali peccato infe
itus facramenta cofert,aut laicus.qui culpae lethalisco-
fciusSacramenta fufdpit.Quaeres, An Simonia fit facrile
giu? Ratio quaeftionis eft ,qm per Simonia res facrae ven-
duntur,emuntur, per mutant, ergo' tota venditio,emptio,
& permutatioeft facrilega , cu fit penitus iure canonico
interdidlu m res facras vendi,aut emi.Sed ex altera parte
Simonia,crimen eft a Sacri legio diftindlum. Rndeo, Simo
niaeo ipfo,qd eft rerum facraru venditio,& emptio,efle
facrilegam, qm qui res facras vendunt, & emunt, non eo
honore,& cultu,quo deberent,eas tradlantiat vero Simo
nia.vt peccatum facrilegio diftindhumnumeratur,edqd
peculiarem habeatfacrilegij rationem.
Nono quaeritur, An Sacrilegi) ronem habeat id omne ^
peccatu,quo res facras.no vt decet,tradlamus?Ro qftio-
niseft, nam fi Sacrilegium eflet, inde fieret, vt Sacrilegi)
reus fit laicus, fi vafa facra, reliquias Sandlorum, cereos
Agnos Dei, contreCtet (Sacrilegium quoque eflet fignum
Crucis,aut SanCtorum imagines in faxis,& fepulchris hu
mi ftratis fculpere,& depingere,cfiinde fequatur, vt fae-
pe conculcentur.Rhdeo,facrilegium in praefentia,vtprae
monui, latius accipi pro peccato, quo facra abfquedebi
io cultu,& honore tradlamus;& proinde fatemur ad Sa
crilegium reuocari ea ola, quibus facra modo aliquo fg-
damus;veluti;fiSan<ftorum imagines proteramus, Reli
quias conculcemus,Cruces deijciamus, cominuamufve.
Similiter et cu facra tradlant, manuve tagunt laici, qui
bus hoc eft incerdiCliirmSicut et facrilegiu admittitur.fi
res facrae in profanos vfus conuertant. Quaeres,an fi quis
decimam frudluum portione Ecclefiae debita furripiat,
furtu facrilegij comittat? Rudent qui da comittcre : quia
licet ei ufmodi frudtus fit res tepora lis,eft th alimentu,&
viQ fubfidiu ad clericos honefte, & commode fuftetados
ftaret agros, aut domos locari folitaseuerceret, facrile.
gium,inquiunt,& graueerimen admitteret. Pariquoq;
ratione, qui Ecclefiaftica beneficia Ecclefi)serepta fibi
vfurparet, aut alia Ecclefiarum iura facra fibi vendica-
retabfq; vlla Ecclefiae facultate,facrilegium illeperpe-
traret.quiaeiufmodi iura funt fpiritualia,& facra.
Decimo qu$rif,An in vniuersu oes facrilegi.q Ecclelia.
ru res,&bona furatur,diripiunt, diflipat,ipfo iure excoi-
cationem contrahant? Haec quaeftio inde profeCta eil.qif
in c.Oes Ecclefiae i7.q.4.&c. Canon, i i.q.3. videtur lata
efleexcdicatio ipfo iure in hmoifacrilegos. Rhdeo,non
oes facrilegos.ipfo iure coi excoicatione efle afteclos,fed
debere poft monitione canoniea.nifi fatisfecerint, excoi-
cationcdanari.Sic Abbas in c.vlt.de furtis n.i.& manife
fte liquet ex c.Quifquis, ^.facrilegiu, i7.q.4.& Glof.inc.
OesEcclef. 17 q 4 Quaeres,q facrilegi ipfo iure excoica
tione afficiatur ? Rndeo, quatuor efle facrilegorugenera,
nimi ru. Qui manus viol6tas in Clericos ini)ciunt,occid6
I do,percutiendo,verberado, aut aliquo alio modo eos in-
1 digne tradando,c.Si qsfuadete,i7 q.4. Deinde, laici qui
colledas,&quas vocat gabellas,taleas,decimas,pr«efta-
tias, & alia fimilia onera Clericis,aurEcclefi)sabfq; Ilo.
Pontif.facultateimponut,aut abeisexigut.autet impoli
ta a fponte dantibus recipiut.Ite,q p fe.vel aliti,direCto,
vel indireClo ea facere, exequi, ^curare, aut eifde auxi,
liii,cofiliu.fauore,votum,aut fuffragiu pala, vel occultg
pftare audet,q quide excdicatio cotinetur inCoftitutio!
ne P6tificia,q Bullacunae Dhi vocatur.Prsterea.ipfoiu.
re inexcoicatione incurrunt,q violat immunitate perfo
naru, vel reru Ecclefiafticaru, vt cotinetur in ead6 Coftj.
tutionc:de quib. excdicationibus fuo loco tradlabimtis.
Poftremo inConc.Irid.feflT.n.c.i i.deReformatione fic
ftatuitunSique Clericorfi.veflaicoruquacunq; is digni,
tate,et Imperiali,vel Regali pfulgear,intm,maloruom
niu radix cupiditas occupauent, vt alicuius Ecclefix,feu
cuiufuis f*cularis,fiueregularisbhficij.Montiupietatis,
alioruq; pioru locoru iurifdidliones.bona, cefus,ac iura,
etia feudalia, & Emphiteotica.frudftus,emolumenta,feu
quafcuq;obu6tiones,q in miniftroru.&pauperunecefli-
taces couerti debent,p fe,vel alios vi,vel timore inculfo,
feti et per fuppofitas perfonas Clericorfi,autlaicoru,fea
quacuqjarce, aut quocuqtqusfito colore injfprios vfus
conuercere.illofq; vfurpare pfumpferit,feu impedire,ne
ab i)s,ad quos iure ptinet, percipiatur; is anathemati ta-,
diufubiaceat,quamdiu iurifdidliones,bona,res,iura,fm
«ftus,&redditus,quosoccupauerit,vel q adeumquomo-
docuq;etex donationefuppofita perfonae puenerint.Ec
defias,eiufq; adminiftratori, fiue bhficiaco integre refti-
tuerit;ac deinde a Rom. Pontif. abfolutione obtinuerit.
Quod fi eiufde Ecclefiae patronus fuerit; et iure patrona
tus vitra pdidas p?nas eo ipfo priuatus exiftat. Clericus
vero,qnefandf fraudis,& vfurpationis hmoi fabricator,
feu cofentiensfuerit eifd6 p^nisfubiaceatjnecnoquibuf
cunq; beneficijs priuatus fit,& ad quascunq; alia benefi
cia inhabilis efficiatur; & afuorum Ordinu exeeutione,
etiam poft integram fatisfadlionem,& abfolutionem.fui
ordinari) arbitriofufpendatur.Haec ibi fandlafynodus.^
Vndecimo queritur,An ipfo iure excoicatione feriant
Incendiarij.qui ftudio, &[dolo igne in Ecclefias inijciut,
casq; incendunt, & deuaftant. I3uae funt opiniones; Pri
ma affirmatfica Gloffa,&c6iconfenfuSumiftaru,& Ca
nonici iuris interpretu recepta in c. Xua, de fent.excom.
Seda vero negat,Sic Caiet.m fum verb.exco.ca.n.Silu.
exco.7.cafu.7. Nau.c.ig.n.74. Videtur itaq;dicendum.
Quauis non ita mauifefto coftet.efle iure coi, 8c antiquo
Iataexc6icatione:c6fuetudine tn aliud receptum eft, vt
ipfofadloexcoicacionecenfeaniuraffedliiautfalte Poti
fex in c Tua,de fent.exco.vt cercii reliquit,eos efleexeoi
cationeaftri(ftos,&ftatuittanquamnouum ius, vtfide-
nunciati fuerint Ecclefiae fentetia,a nullo praeter quam a
Rom.Pontif.abfolui queant;fin minus, ab Ordinario.Et
hoc eft,qdeo capite Glofla,Abbas,&alij Canonici iuris
dodlorestradiderunt Inc.Peffimam 13.q.8.diciturPefli-
mam quidem,&. depopulatricem, & horrenda incendia
riorum malitiam auftoritate Dei, &; Apoftolorum Petri,
& Pauli omnino decertamur, & interdicimus. Et deinde
dicitunSiquis malo ftudio,odio,aut vinditt£cupiditate
igneia
