1201 
Lib$r Decimus. 
1202 
flcbcst C3.tn rep6teFc?!R.^^C0j mini mejite Niiicir dcoraf' AUM_ m * - • 
e. i9-n-75-niff quod dupliciter cft peccatu in.nibirum.p-* r“! i?™,?,™ 45 conue ™'u* eftecois.vt exit 
cationem interrumpendo fine iufta,& legitima caufa & J — > 
otiofum verbum,aut vanum opus intermifcendo: fed^n 
vtroque venialis tantum noxa contrahitur. 
Septimo queritur, An qui preces Horarias interrum 
pit animo,& voluntate non continuandi reliquum, quod 
fupereft.fed repetedi.quod eft ante recitatum Horarium 
penfum exoluat.fi poftea continuet,nec repetat* Negant 
Nauar.deora.c. ifi.n.75 ■& 11.74& Medina de orac.q.itf. 
verf.de tertio,eum fatisfacere fuo muneri, & officio 
aiftus vitra mentem, & voluntatem non fe protendit ac 
fundit.Quidam ali; generati m riident eu m fuo officio Va- 
tisfacerc,etiam fi nihil repetat,quia pot,inquiunt, volu- 
tat£ mutare,& ratum habere id,quod recitauit aio.&vo 
Juntate repetendi Sed diftinguendd eft ; aut.n.is.cumab 
initiocjpit precationemHorariam recitare,in animo ha 
buerac poftea totu repetere;& tunc locum habet Nauar 
ri,&Mcdinae,fententia,aut initio no habuerat in animo 
' " ° « 
preces fuis temporibusopportune recitetur, quod vf coi 
ligi ex c. i.de celebr.Miifar. 
Secundo quaeritur, Quodnam fit opportunum tempus 
in quo cuiuslibet precationis Horaria;,&Canonicse pen 
fum eftperfoluendutn?Conftanseftomnium opinio, Pri 
mam recitari deberevna hora ante, vel poft Solis ortum, 
cui confonac Hy mnus. 
“ lam lucis orto fydere. 
Tertiam,hora tertia a Solis ortu:Sextam,hora meridia 
na:Nonam,tertia poft meridiem hora. Vefpertinara.ho- 
ra duodecima aSolis ortu : Completam vero hora poft 
Solis abfceffum appetente iam nodle:No£lurnas vigilias 
cum laudibus matutinis ad mediam nodlem , aut quarta 
vigilia nodlis,hoc eft, vna,duabus,tribufvd horis ante So 
lis ortum.Ha;c funt debita tempora fecundum Canones, 
&iura.At vero vfu receptu eft, vt fingularu Horaru offi 
cia perfoluatur.iuxta cofuetudine prouincije.vel patriae. 
Tertio quaeritur, An fatius fit preces Canonicas antepo 
iterare,fed reliquumcontinuare,&tn poftea animum.& jj uendo recitareobnegocia,& occupationes faepius incidd- 
voluntatem mutauit,quia ftatuit repe tere,quod antea ia tes,quam poftponendo! Conueniun t omnes,fatiusefle an 
recicauerat,&: tunc non cogit repeteredieitum.n. eft no- teponere obeam caufam.quod attentius, ftudiofius, re- 
bis ab ea voluntate iecedere,& priftmam leuocare. V .g. ligiofius recitari foleant. Deinde quia in cap. Presbyter, 
caepi recitare Tertip hore preces, & eas interrupi animo, decelcbrat.Mitfarum.&c.Presbyter.diftin.?!. con filium 
& voluntate repetendi,quod dixeram, debeo poftea repe datur,vt Clerici varrjs occupati negociis Mane Diuinii 
tere,vtNau.& Medina fentiunt,nam lcgi,& precepto no officium,vfque ad Vefpertinum perfoluat, & deinde fuis 
fatisfacio,cum in aio eft: mihi voluntas contraria no fa • rebus attendant. Vnde paffim traditur ab omnibus negli- 
tisfaciendi.Si th interrupi.nec fuit in meoaio iterare,8o gentisefte Horarias preces poftponcre.prouidenti* vero 
poftea cum precationem Horariam refun?o,vo!o repete 
re,faseftmihi eam voluntatem mutare,ita vt nihil repe 
tam,dumodo quod intermiffum eft,profequartnam totu 
quod eft; antea recitatum,valetivt dicam inferiusex fnia 
Nauarri.Et idc iuris eftde facto,q> quis in.die feftoaudit 
x6ne preeeptuquo tenet urinam fi initio in animo habet 
aliud factum audire,vt Ecclefiae preceptum impleat, au 
dire illud debetjfiquidem nondum Ecclefiae fatisfecit.Si 
aut£ non ftituic,aliud audire,eo tu audito.decreuit aliud 
audire,non cogitur alteri facro interefle;eft.n.ei licitum 
a voluntate recedere. Seratum habere primum facrum, 
'quod audiuit.Item.fi quis preces Horarias recitet volun 
tate legendi eas fo!um,non orandi,debet eas repetere; <ja 
kgere.non eft orare. 
Oiiaud quaeritur, an idem iuris fit de ceteris, qu i vel 
rone voci*fa<3:i,velp?nitentiae a Confeffarioiniuilc, vel 
Regulae monafticae debent aliquas alias preces recitare* 
RcfpondetNauarrus,,idemiurisefle, nec immerito, qm 
preces Canonicae luftis de caufis interrumpuntur,ergo,& 
aliaipreces.Cum item alicui praeceptum datur,vt quinq; 
templa,vel altaria per.vnum diem inuifat,illud obleniat 
etia fi interruptis Horis ,intra eande diem id faciat.Hinc 
eft,vt ij,qui quotidie recitare debet eas preces,quas vul 
go vocamus Rofarium,Coronam, vel Pfalterium B. Vir 
ginis,eas tuta confcientia perfoluanc.etiamfi mane certa 
parce recitent,& aliam fub meridiem,& aliam ad Veipe 
xaob occupationes,quae paffim interdiu incidere folent. 
Nono quaeritur,AnDiuinuofficiuminceptu,&iufta de 
ciufa interruptum,iterari,ac repeti debeat? Rndeo; mini 
praeponere.Obijcies id,q'iod Innocentius,Hoftienfis, loi 
nes Andreas, & Abbas in capitul. i.decelebr. Mi (Tarum, 
referunt de quodam Eremita,cui,cum ante tempus Diui 
nuin officium perfoluebat, Angelus vuas acerbas defere 
bat,quasederet,aliquando vero maturas porrigebat,ali 
quando marcentes.Et cum rogaretur Angelus.cur modd 
acerbas,modo maturas, modo marcentes vuas ipfi affer 
ret. Refpondit,quia i.pfe.aliquando tempus Diuini officij 
praeueniebat,aliquando poftponebat,aliquando oportu- 
ne feruabat.Ergo (mquiut) Horarias preces preponerc 
iure non licet. Refpondeo, iure fuis temporibus fingulas 
Horarias preces recitandasjnihilominustn tuta confcifi 
tia abfque vIlo peccato ob negocia,& occupationes com 
munes,& quae paffim occurrunt, vel anteponuntur, vel 
poftpoiumtur; praettat autem anteponere Illevero Mo 
nachus, jquia folitariam vitam agebat, fuis temporibus 
Dhiiifiim officium perfoluere iure cogebatur. Hinc etia 
eft,vt de quodam Epifcopo memoretur ex Petro Damia 
no mepift.ad Defiderium de miraculisfui temporis,eum 
poft obitu ni fuum poenas in igne purgatorio perpclfum, 
q> : in au, ia Principis verfatus, Diuini offici;penfum mini 
me fuis temporibus exoluereconfueuerat. Videlicecille, 
vel plufqua.m par erat,aulam regiam frequentauerativel 
preces Horarias publicd iu Ecclefijs teinpeftine cantan- 
das;non curau4rat,vel ipfepriuatim easplus aequo,&fi- 
ne caufa iufta anteponebat,vel poftponebat. 
Quarto quaeritur,Quomodo intelligatur id,quod dici 
tur m c. Presbyter,dcceIebr.Mi(rar.& c. Presbyter,d-91. 
Videlicet,vt Presbyter mane ftre feruitutispenfum cx- 
me.SicNauarr tradi.deorat.c. i‘o.n.4i.& c-z6 n.66.&fe pleat,Primam,fcilicet,Tertiam,Sextam, Nonam, & Ve • 
quencib.na legis,&pcepti fubftantia feruatur,et lunter- ^ fperam.QuidamequibuseftSilueft.Horaq o.exiftimat 
■ • ' . j - --i r, n & , js. ■ 
lumpanturpreces, lic etia Medina de orat q. 9. ad finS, 
De tempore, qm preces Horaru perjolui de 
beat, Cap, 1X. 
P Rimd quaeritur,Ancertis.ftatifque horis Diuinum of 
ficium fit recitandum,vi canonum,fiue iuris cois,cu 
priuatima Clerico perfoIuitur?Refpondeo,Clemen. i.de 
celebr.Miffarum,conftkutum efle,vt diurnum, &nodtur 
num officium,in £cclefi;s,publicfi temporibus debitis p- 
foluatur.fi ue fint Ecclefiae,quas vocant Cathedrales,fiue 
Collegiare,fiueRegulares,inquib. de more*concinuntur 
Horanae preces.Sic Gloffa in illa Clemenciaa. Sic Inno- 
oen.Hoftieu.Ioanes Andreas,& Abbas in cap.i.de celcbr. 
MilfarLim.Sed quamuis iusmhtl ibi conftitucrit de ijs, q. 
ptiuatim extra Chorum penfum Horarum exoluunc,ni- 
lalt. Moral. Pars s. 
eum locum fic effeintelligedumsvt Clericus negotijs i m 
plicatus,ftatim mane omne pefum Horaru exoluat vfq; 
ad Nonam Vefpertina exclufa:quod ita facere folet Cle 
rici,qui in curia Romana commoratur.Sed certe eo loco 
etHora Vefpertina includitur,fic enim dicitur: Presby 
ter mane, Matutinali officio expleto penfum feruitutis 
ftre,videlicet,Prima,Tertia,Sextam,Nonam, Vefperaq; 
perfoluat Ergo licitu eft Clerico negoci;s,& occupatio 
nibus diftento,mane omnes Horarias preces, et Vefpcr- 
tinam recitare, nec alitereurn locum Innocen. Hoftien 
fis,loann. Andr,Abbas,&alij intellexerunt.Qii?res,quS 
habeant fentenriam ea verba, qu* ftatim fequuntur: ^ 
Ita tamen , vt horis competentibus,iuxea poflihilitatem 
aut afe , aut a fcholaribus publice compleantur . ) 
Nam fi mane omnes Horaria; preces recitari queut:quor- 
fum illud: f Vt horiscompetcntibuscompleantur* )Re- 
fpondeo, his verbis concedi Clerico, vtj priuatim extra 
chorum mane Horarias preces peroret, & curet infuper 
vt publice in templo a cssccris Clericis Minoribusj, quos 
£ c e ibi