1237 Liber Decimus. 1238
Refpondeo, id tempus dici legis natur?, quia nondum e-
rant legis feriptx prxcepta,qux tamen multi ex illis pa
tribus antiquis fepius prxftiterunt.non quidem neceffita
te legis,fed inftindbi,& voluntate Dei aut inftitutOi& mo
re Maiorum.Sic Abraham,& lacobdecimas,& primitias,
Abel primogenita,& adipem animalium: Cainus ex ter
rae fruilibus obtulilfe memorantur, Noc inter mundos,&
immundos difereuiteibos Genef 3 8. dixit ludas ad Onan
filium fuum,ingredcre ad vxorem fratris tui & fociareil
li,vcfufeites femen fratri tuo .Illefciensnon nafei fibi fi-
lios,hoc eft non fuo nomine eos vocandos, fed fratris fui
filios habendos,& reliqua, quodtotum fuit lege Mofispo
fteaconftitutinn.VndeS.Th.i.r.q.85 a.i.ad i.ait:Obla-
tionem facrificij in communi effcex lege naturx.fcd de
terminationem facrificiorum elfc ex inftitutione huma
na,veldiuina.
Sext6qu?ritur ,Num antecircuncifionem indituram
fueritaliquod facrificium,quo peccatum originis delere
tur?De hac quxftione pauca quasdam dixi pro indituri ra
tione li-4.ca.34 vcrficulo,feptima fententia,&latiusdi-
cam,cum de Sacramentis difputabo.
Septim6qu?ritur,An facrificium fit iurisnaturalis, an
tantummodo iuris feripei diuini?Refpondeo,efle iurisna
turalisfacrificium vniuersefumpturmnam facrificia ge-
neratim le^.Se redta ro prxfcribit,qm naturali rone co-
gnofeimus efle vnum Deum fummumomnium rerum do
minum, ac principem omnium bonorum largitorem; ac
ppea ei debitas gratias referedas,eiusauxilium inuocan
dum,vt nostueatursac feruet a malis,& bonis afficiat,ei
etiam nos obtemperare oporterc:&idcirco tanquam fu-
premo Dho munera efle offerenda,honorem,& cultum ef
fetnbucnduieumefle facrificijs placadum,querano(tra
peccata offenderunt. At vero certum,& fpeciale facrificiti
lurised diuini,vel humani, non naturalis:quemadmodu
jusnaruraleprycipitoradumefleDeum fed certae,ac de
finitae preces,& prasfcriptx precandi formulae, iuris diui-
ni,vel humani funt.Sic,naturali iurc praefcribit Deoefle
facrificadu:fed haec,aut illa facrificanda, lex humana, vel
diuina conditu it,vt dicit S Th i.i.q.sl.art. i.ad. 1. ,
Odtauo qu?ritur, An foli Deo facrificia fiant, & offera
tur?Rcfpondeo,cumB AugudinoIi.S.ca i/.deCiui.Dej,
&S.T:ho.i.i.q 93.ar 1. Quis audiuit aliquando fideliu,
Itantem Sacerdotem ad altare,etiam fuper fandtum cor
pus Martyris ad Dei honorem,cultumq; conftrudtum,di
cere in precibus:Offero tibi facrificium Petre, vel Paule,
velCypriane;cum apud eorum memorias offeratur Deo,
qui eos,& homines,martyres fecit,& fandtis fuis Angelis
cxlefti honore fociauit?Sic Auguflin^Vnde SynodusTri
dentinaSeflT.n.c 3 .definiuit Mili? facrificium loli Deoof
ferrhSc podea fubiecinEtquamuis in honorem,& memo
riatn Sandtorum nonnullas interdum Miflas Ecckna ce
lebrare confueuerit,non tn illis facrificium offerri docet,
fed Deo foli,qui eos coronauit:Vudenec Sacerdosdicere
folet:Oft'ero tibi facrificium Petre, vel Paule, led Deo de
illorum vidtorijs graciasagens,eoru patrocinia implorat
vtipfi pro nobis intercedere dignentur in cadis, quorum
memoriam facimus in terris.Hac Synodus.
Obijcies vfum,&confuetudmem tcclefiae, qua templa
fandtis Martyribus extruit,& dedicat,at templum extrui
turad facrificia in eo offerenda. Rndeo,cum eodem B.Au
gudino lococicato:Nectamennoseildem Martyribus te
pla,lacerdotia,facra , & facrificia condituimus ; qm non
ipfi,fed'eorum Deus,nobis ed Deus Honoramus fane me
morias eorum,taquam fandorum hominu Dei ,qui vlq;
ad mortem fuorum corporum pro ventare certarunt, vc
innotefeeree vera religioiFalfis religionibus,iibtiiq;con-
uidlis Et paulo inferius? Quxcumq; igitur adhibetur re-
ligioforum obfequia in Martyrii locis,ornameca luncme
moriarum,non facra,vel facrificia mortuorum tanquam
deorum.Haec Augudinus.
Dices;Qiiare igitur templa dicimus efle eredta,& dica
taS.Petro,S.Paulo,velBcatiffi.Virgini Deipara;? Rndeo,
proprie quidem templa efle Deo dicata,cum ea extruan-
tur,& confecrencur,vt in eis vidfimx Deo immolentur,Ia
crifieia ofterantunfed nihilominus appellantur etiam te
pia Martyrum,quiaeaedem facr? domus, quae fune icm-
pla Deo dicata,continent Marcy rum fepulchra,ofla,reli-
t i ll ia?,cincre3,corpora,auc falefe eorum imagines, & mo-
A numenta;,vel aliquid aliud,quod ad ipfos aliqua rone $•
tineatjac proinde templa Deo inferiiuint, vt ipfi in eis fa
crificemus;Sandtis vero Martyribus feruiut tanquam x-
des amplx,& magnificx.in quibusaliquid hononficeco-
tinetur,& afleruatur.quod ad martyresaliqua rone fpe-
dlet:vt eorum memoria perpetua celebritate recolatur.
Ex quo etiam fit.vt templa BeatxDei Genitrici, Sandto
Michaeli,&ali;s Angelis facrata elfe dican ur: nam ca-
mecfi eorum corpora,vt reliquiasnon concineannhabcnc
ramen eorum imagines, vel aliqua monumenta rerum,
quas Deus eorum precibus miniderio,& opera mirabili
ter effecit.Qiiyresquanam rone moftretur,facrificia Deo
foli deberi! Rndeo,facrificium effc religionis opus,& offf
cium; at Religio,moralis ed virtus,qux cultum,honore,
& venerationem Deo debitam defert.Deinde,facrificia fa
cimus, vt profiteamur exterius, quod interna fide credi-
mus.Deum.f.effe rerum omnium Dnm, regem,ac princi
pem,cui pro tot, ac tantis beneficijs acceptis gratias de
beamus: cuius diuinum auxilium, & opem inuocare nos
| oporteat,vt ipfo audtorc liberemur a malis,& in bono co-
feruemur.Hxc autem a fandtis Marty ribus nequaquam
podulamus, fed inter lacrificandum eorum preces apud
Deum,& pattocinia imploramus, V3 vt Deum pro nobis
orent aflidueeorum memoriascelebramus.vt eorum exe
pio,& imitatione ad bonam vicxfrugem excitemur. Vc
immerito proinde hxretici Catholicos accufent, quod ce
pia edificenc.&confecrenc in honorem Martyrum , eofii-
que nominibus appellent. Ecclelia profedto vfu, & more
a primis Apodolorum temporibus ad nos vfq. perdudlo
templa in Dei cultum , & Martyrum memoria-m femper
extruxit.Et id veterum Patrum Airibrofij,Augudini,Grc
gori), Damafceni, Leoni s,Epiphani;,Cyri Ili,Nazianzeni,
Bafilij,& Achanafi; cofirmat audtoritas,quos vna cu alijs
citat Durandus de ritib.Ecclefix Catholicx li.i.c. i.& 1.
Ncno quxritur,Quibufnam temporibus Deo facrifica
re debeamus?Re(poiideo,certa,ac definita tempora facri
ficandi,iure naturali prxfcripta non effe, nifi genentim
tempore necedicatis. Invetereaut Hebrxorum populo
2 certa cempora funt a lege feripea condiruta;Eccie(ia quo
" que diuimeusedodta certa Mi fle facrificio tempora dedi
nauic,qux li mi 1 iter,vel votocuiufque, vel Maiorum iuf-
fu,& audtontate aliquandodeputantur.
De infhtutione fxcrificij
Cap. Vlll.
P Roprium Chridianorum facrificiued Milfa a Chri
do Dl.o indituca Quxriturergo in primis,an Mida
lu nomen Hebraicum, an potius Latinum ? Quida
viUelicec.Keulin.libr.x.deHebrai.erudit . Alcia libr.7.
Parerg.ca. lo.Xaindtes in praf.in Licurgiam Hedfor Pm
tusinDan.ca 3 Pamel in Liturg.exidimantclle Hebrai
cum, (igniticareque voluntariam oblationem , qux Deo
offertur, auttnbutum quoddam , quod ipfi perfoluituri
quanjuis ali) minus redte piitaucrinc, deiignare id, quod
in altum collltur,quxfigmficationes ii verx fint.rei uiui-
nx,qux in Mifla fit, apteconuenuinc .Nam facruni Dfii
corpus in Mifla offertur,veluti quoddam tributi genus
foluicur,& in altum tollitur,vt id populus debito honore
veneretur. Ali) tamen, vt redte aicDurandus de ritibus
Ecclenx Cathohcx libr.x.capi.i uum 1.probabilius cre
diderunt,vocem efle Latinarmquod probant, quia fi He
braicum nomen elict,integrum prorfus maneret,A apud
Grxcos,& apud Latinos,heue ecterx hebraicx vocesiqu?
apua vcrofque cedem integra;,nihil penitus mutata; man
feruiit,nimiruin,Alleluia,01'anna,Raca,Ache)d=ma,.Sab
baoch, Sacan,Sabbatum, Arnen, Pafcha,& id genus ali*.
At videmus alio vocabulo vti Grxcos, alio Latinos,alio
Syros;Gr?ci enim Licurgiam vocant; hoced; munus,&:
miniltcnum publicuimSy ri Qiiedoffa,hoc clt,Sandtiim,
Miliam Latini.Deiude.condat, apud Latinos veteres pa
tres vfurpaca elle participia prytenti temporis pro nomi
nibu$,qux verbalia Grammatici appellant.Sic colledta
pro coiledtione, remilia pro remilfioneapud Tertulhanu
li.4.contra Marcion.cap. 18.Cypnan.de bono patientix,
\ -■ Stlib.
