1247
tione,&oblatione effe collitura,vel faltem, vtdixi, in tri
busasionibus,videlicet cofecratione,obla tione,& fiim-
ptione Euchariftiae. Cofccrationem vero accipio, non vt
adlionem,qua fit Sacrametu, fed vt adlioncm in Diei cui
tum,& honorem oblatam ad noftra peccata expianda, &
ad agendas gratias Deo pro beneficijs acceptis. Etcon-
fumptionem etiam accipio,non vt adlionem, quaSacra-
inetura futuimus,fed vt adlionem facram.qua fpecies pa
nis,& vini Chrifti corpus, & fanguinera continentes con-
futnuntur; neq; enim facrificium vllum effe pmeli, quin
fit oblatio, nec oblatio corporis Domini poteft fieri, quin
prius corpus Domini confecretur
Secundo quaeritur,An iurediuinoad facrificum Miffat,
vtriufq; fpeciei panis,& vini coufecratio requiraturiDue
sut opiniones, quarum vn a affirmat; ac proinde fimi liter
docet,audloritate Rom.Pontif.fieri no poffe,vt Sacerdos
in fola confecratione panis fine vino facrificet. Sic Sotus
in 4.d.o.q. i.a. i.ad finemSilueft. verbo, Eucharift.i.q.y •
opinantur, immo audior Armillae verbo Euchar. n. 10.&
Tabienf.Eucharift.i.n io.hanc controuerfiara reflantur, g
coram Alexandro VI-Pontifice fuifle tradiatam:&tande
declaratum eife,nequaquam,in terris vbi vinum non eft,
nec ed illud importatur,aut importatum feruari nulla ra
tionc poteft,in panis confecratione,& aqua loco vini pof-
fe facrificari, etiam audloritate Rom.Pontificis Et certe
prohacfnia facere videturS.Tho.3.pa.q.8oa.iz.ad i.&
q.gi.a.q.ad j.&q S3.art.f2 ad i.&adi Marfi 4-q d.ar.i
l'alud.4.d.i i.q i.a.i.concl.g.Caiet p g.q.go.a.u Gab.
in Canonem Miffae ledt. in.in littera D.
Altera fententia,vini cofccrationem ait diuini iuris no
effe, fed Canonici dumtaxat; Et ex Chrifti prsceprofola
panis confecrationem requirhEt cum Rom.Pontifex pof
fit iusCanonicum remittere,& relaxare.xonfequirnr,in
quiunt huius opinionis audlorcs,vt, vbi vinu haberi, aut
feruari nequit vjlo modo,facultatem Pontifex ius Cano
nicum relaxando,concedere queat, vt in folacofecratio-
nepanisfacrificctur.Hac fniam fequitur Maior, in 4.d.p
q.3 ad >.&ante eum Gabr.in Canonem MiflTae I.13 .dub.3
Adrian.in4 q.d.de Euchariftia,qui recitat Alenfem.Sic q
etiam fentit Angel. Eucharift. i.n.10 Pifana Eucharift.1
11. n.Tabienf Eucharift. i.n. 10. Summa Confefforu hb.3
tic.i4.q.i04.Anton.3 p.tit 13.c.6 $. i.& Gabr. cita: Al-
bertum Magnum. Hanc opinionem quidamalij iuniores
Theologi approbarunt.Claudius de Eucharift. repetit.10
cap.3 .Alan.lib.i.de Euchar.c.zo.Ioan. Heflels de cornu,
fub vtraq;fpecie tradi.i.Ruar.ar. 13. contra Luthertun,
St Palae.4- d-11. difput.3 . Cui quidem fniasfauet primu
jd,qtf feribit Volaterranus lib.7.de Saxonibus, Innocen
tium VIH.indulgentiacum Noruegijs vfum fuiffe,vti a-
pud eos Milia? facrificium fine vini cofecratione fieret; ed
quod ob immenfa eius regionis frigora, vinum eo impor
tatam acefcat.Quamnis fibi Volaterranus,vtquidam an
notarunt, aduerfari aliqua ratione videatur;cum feribit
eiufdem Pontificis conceftu permiffum Noruegijs fine vi
no calicem facrificare , voluit dicere, permiflum Norue
gijs fine vinofacrificare. Patiere quoque videtur Bernar-
dus in epift.eg. ad Guidonem Abbatem De tribus Fonti
bus, vbi fic ait; De illo, quod oblitus es mittere vinum in
calicem,cuius, 8t maiorem in hoc teftimamus culpam, fi U
tamen,& tuita putas, tuo arbitrio derelinquimus.
Deinde,qu6d comperta, fero licet.negligentia,'vinum
fudifti in calicem, fuper hoftiae facratte particulam, lau
damus, nec fub tanto articulo melius fieri potuiffe puta-
mus.arbitrantes liquorem, etfi non ex cofecratione pro
pria, atqsiolemni in fanguinem Chrifti mutatum, factu
tamen fuiffe ex contadfu corporis facri. Aiunt tamen nc-
fcio quem alium aliud fenfifle fcriptorem,non poffe vide
licet abfque tribus,id eft,pane, vino, & aqua hoc facrifi
cium effe, ita vt fi quodlibet deeffe cotigerit, reliqua non
fandfificentur. Sedde huiufmodi vnufquifquein fuo fen-
fu abundat.Ego autem pro meo fatuo fenfu.fi mihi idem
contigiffet, quod tibi, vellem ad remedium mali vnume
duobus egifle,aut i pium quod fecifti,aut certe ab illo lo
co,vbi dicitunSimili modo poftea quam camatu eft, ver
ba fandla iteraffe,& ficcompleffe,quod reftabatdefacri
ficio.Neque enimdubitauerim de corpore tam confecra-
to,qui vtique iuxta ritum Ecclefia; , didici ab ipfa, quod
&ipfa accepit a Domino;panem fcilicet, ac vinum,&li-
1248
mul apponeremon fimu! tamen ex his facra conficere.C5
ergo pri us de pane corpus, qua de vinofanguis more Ec-
clefiaftico conficiatur; Si per obliuione tardius quod po-
flerius facrandum eft , apponatur, non video quid facris
praecedentibus tarditas poffit praecipere cofequetiu.Puto
enim.quod fi Dhopoftfadlumde pane corpus fuum,.vini
confecrationem placuiffet aliquamdiu intermittere, aut
certe penitus omitteVemihilominus corpus manfiffet,q<f
feceratmecfadlisfacieda praeferiberent. HadlenusB.Ber
nardus,Innocentius III lib 4 de Mifterijs Miffir, capi 23.
vtramque Theologorum opinionem recenfe:, nec tamen
vni magis, quam alteri adhaeret; San6 vtraque eft >/aJde
probabilis,quia vtraque multorum, & magnorumTheo
logorum audloritate fulcitur Nonnulli putant, veredici
non poffe,Calicis confecrationem effe i uris diuinimam id
iuris,inquiunt,ex Scripturis aperte no confiat,necex ali
qua Traditione diurna,nec Apoftolica, necex vlloEccte-
liae decreto, fandiorum que patrum dodfrina colligitur,e
quorum fontibus diuina iura ducuntur-
Dices id colligi ex fadlo Chrifti,qui & panem, &viuff
pariter confecrauit.Et fubiunxit:Hoc facite in meamco-
memorationem.Sed refpondent illuMulta alia Chriftum
feciffe incena,quae tamen fieri non iuffit Si illis ctiamop
ponas,quod habetur incap.C6perimus,de confec.didl.i
vbi ex Gelafio refertur : Miflse facrificium peragi 116 pot
fine cofecrat ione vini ;qu ia fine grandi facri legio tale my
fterium dimidiatum effe no pot eft ;id etiam quod cotine-
tur in cap Nihil,& c. illud i7.q. i.cx Concil. Toletano z,
can.i4-&exConcilio7.can.i.v3,noeffe integrum,&cd-
pletum Sacra mentum,fi panis tantum modo confecretur:
Ad h*c rurfus illi refpondent, vinum cofecrari oportere
Ecclefiae lege id iubente: ac proninde effe grande facrile-
gium.vnam tantum fpeciem confecrari, non quidem fa-
crilegium contra ius diuinum.fed cotra Canonicum. Na
alia etiam facrilegiacommittunturcontra EcdefisCa-
nones.Eodem modo facrificium non cdfecrato calice dici
tur effe imperfedlum,ob id nempe,quia Canones vtriuf»
que fpeciei confecrationem requirunt.
Sciendum eft, tria in propofita qusftione contineri.
Primum, An fit iuris Diuini , vtSacerdos, in duplici fpe
cie, V3,panis,& vini facrificet, an vero fittm Canonici in
ris Nam Adrianus,Maior, & alij contendunt effe tm Ca
nonici i uris.Et ideo concludunt in multis cafibus poffe tu
ta cofeientia Sacerdotem in vna fpecie facrificare.AtSo-
tus, Siluefter, & alij docent, effe iuris diuini, vt Sacerdos
in duplici fpecie facrificet. Et hoc mihi probabilius,& ve
rius videtur.
Secunda eft,An audloritate Potificia facrificariqueat
fine calicis,hoc eft,fine v ini confecratione.
Tertium,An Pontificis audloritate fieri poffit facrifidu
Miffae in confecratione aquae loco vini.Sunt enim,qui has
duasqiiaeftionesconfunduntjcum tamen,meo quidem iu
dicio,confundi non debent. Nequeenimprobabileduxe-
nm,Pontificiafacultate edeedi poffe, vt aquam loco vini
confecremus; materiam enim, & formam facri fici; diui-
oitus inft ituram Ecclefia mutare non poceft^quatmiisjp-
babilem fententiam effe cenfeam opinionem d centium
indulgentia Pontificia, abfque calicis cofecratione poffe
facrificari.Nam iu fecundo,fi id fieret,folum ius Diuinu,
hoceftDiuinumprKceptum , aut Canonicaconftitutio
cie facrincando integre in duplici fpetie panis,videlicet,
& vini,relaxaretur ex parte At in in primo,facrificij ma
teria mutaretunquod facere Ecclefia non poteft. Et hoc
eft fortaffe,quod audior Arni il Ise, dcTabien fis dicere vo
luerunt,coram Alexandro VI.fuifledifputatum,an in fo
la confecratione panis Miffs facrificium fieri aliquando
poffit audloritate Romani Pontificis, ac declaratum fuit
fe, id fieri non poffe audloritate Ecclefia; in folopaue fine
vino; hoc eft, in confecratione panis, & in fola aqua loco
vini.Ex didlis perfpicitur,quo padlo audlores in hac par
te diftingueredebeamus, vt eorum fententiae intelligan-
tur; nam licet Gabrie!,& quidam alij fentiant diuini iu
ris effe ; vt Sacerdos in vtraque fpecie facrificet .[nihilo
minus tamen opinantur, audloritate Romani Pontificis
fieri poffe, vt in vna tantum fpecie facrificet, videlicet
in confecratione panis fine vino, quia putant multa effe
iuris diuini , qua; remittere, & relaxare Pontifex queat
ob publicam aliquam, & grausm neceflitatem, vt vide»
mus ■
Inftitudonum Moralium
A