/ 
!^(5i Liber Vndedmus. 1362 
ceptam habeat,aut cum i uda aliqua caufafubeft.Na Ec 
clefia non poteft fine caufa debita ius alteri acquifitu adi 
jnereiat cum quispromiffionem fibi factam ratam,& ac 
ceptam habet,ius acquirit in re fibi protnilfam. luftaca 
eft,cum is,cui aliquid promittitur, iufiurandum inique, 
aut vi,dolo,metuve extorquet, ite cum ambigitur fit nec 
neiufta,& honefta,& vtilis res,quas promittitur. Si quae 
ras,qn iufiurandum eft gratia,&caufa alterius hominis? 
Refpondeo.quandocedit in obfequium,lucrum,vel com 
0iodum alterius,qh vero cedit in honorem , StcultuDei, 
n 5ett gratia alicuius hominis, Vt fi Titius iuret fe centu 
Caiodaturum , ve! ei librum, aut fundum venditurum; 
v el in Capitolium afcen(urum,vt Ca j negocia gerat,sut 
promiifionesiureiuradofirmata; gratia alterius hominis 
vero fi iureiurando mihijpmiferis te in die fello re diui 
n am auditurum,aut in Sanctorum Apoftolorum.vel Mar 
tyrum peruigilijs ieinnia feruaturum; aut nunquam am 
piius peieraturum.aut nunquam alea luturum, vel Reli 
gionem te fufcepturum,funt promiJIiones ex parte in Dei 
honorem fa£tx,quia opera charitatis,pietatis,vel religio b 
nis promittunt,ex parte vero funt faClx gratia mei, qm 
iureiurando tuam mihi fidem obflringis,ac promittis, tc 
certum opus pietatis religiouisve faCturum.Quandocun 
que iufiurandum in promilfione interponitnrgratia alte 
rius,pot ille remittere,qm etiafi Deus teltis aduocetur,&: 
iufiurandum acceptu m,& ratum habeat,habet th in com 
modum,&bonumalterius;&proinde eiufmodi mfiuran 
dum Deus remittit,quando remittit is, cuieft promifllo 
faCta,& quifque poteft fuoiuri cedere,& rem fibi debita 
condonare,fiue remittere. 
Vndecimo quasritur.quid fit dicedum,cu Titius iurauic 
fe certa: Caii filix dotem daturum, v c pofiit commode nu 
bere,an Caius,au: eius filia eiufmodi iufiurandu pofiit re 
mittere?Sot.li 9-de iuft.q. i.a.p.dillinguit; Aut Titius iu- 
reiurando fedeuinxit pietatis, ac religionis caufa,eo g> fi 
lia Cai) inopia premerecunaut ,pmifit gratia puellae, vel 
patris.Si pruno,inquit,tno iurauerit,non potCaius,&fi- 
liaiufiuranJudirimere:eft.n.votum DeofaClQ.Sileciido, 
pot Caius iufiurandum difioluere,qm fibi,aut filix eftfa- c 
fla,pmiflto.Ide eft,fi iurestecerto pauperi eleemofyna 
]argituru:aut.n.promittis, vtprofis hoi, dCjpinde caufa 
5pfius,aut promittis Deo videlicet,ftudio pietatisin Deu. 
Si primo modo pauper poteft iufiurandum remittere, fi 
fecundo modo non item. 
Duodecimo quxritur,quid iudicadum fit,cumduo, vj, 
Titius,& Caius,fefe iureiurando inuicem obftrinxerunt’ 
quovterq;alteri promtfitfe aliquid fafturiisan vterqspof 
fitiufiurandum alteri remittere ? Rhdeo ; Si iufiurandu 
promiflionem Deo faClam confirmet,neuter pot alteri re 
mittere V.g-fi pietatiscaufa vnus iureiurando promifit 
fe ad Religionis flatum tranfiturum,vel ieiunium abEc 
clefia indicium feruaturuipercgrinaturu; Diiiinam rem 
audituru,idem quoq; alter iureiurando promifit.Si vero 
vtriufq; promifiioeftgratia alterius faCla,ob vtilitatem 
vtriufquepdt vterque alteri iufiurandum remittere,vt fi 
vterque iuret fe alteri opem,& auxilium daturum. 
De legitima, iurifturandi commutatione. ] 
Cap. X. 
P Rimo quxritur,An quis propria auftoritate pofiit iu 
fiuradiiin melius comutare ? De hacquxftione Ab- 
basinc peruenit z.de iureiu.n.i.Anton.Butrius,&; exte 
ri ibidem.Riideo,in c.peruenit 2.de iureiu.aperte dici,no 
infringere promilfum,qui in melius comutat.Et c.qui bo 
na 17. Q.i.df; Qui bona agunt, fi meliora agere defiderat, 
poft deliberata non faciunt,licet in bonis prioribus perfe 
nerent,in confpedlu th Dei ceciderunt ex deliberatione. 
An vero periurij reus fit, qui iufiurandum propria au 
ctoritate commutat in meliusjdubiequxftioniseft, nam 
in ca.peruenit,folum df:Qui in melius commutat,propo 
fitum.aiu promiflum minime infringit.;Sed aniraaduer- 
tendum eft, vt docet Abb.in c.peruenit i.deiurei. exln- 
nocen.& Io. And. iufiurandu,aut confirmare promifiio- 
nem faClam Deo,aut fadtam homini.Si confirmet promif 
‘tonem facta homini,non pot quis abfq; confen fu expref 
fo vel tacitoeius,cui eft faCta promiflio, in melius com 
mutare,qm homo non femper fibi gratum, & acceptu ha 
bet,quod melius eft. Vnde in 1.miunum.ff.de reh.credi. 
Si certum petatur,$ r.& Inft. quibus modis tollitur obi i- 
gatio dfiAlhvd pro alio inulto creditore felui no pot. Ex 
quo fit, vt 1! iu raueris te aliquid fa iturum gratia alterius 
commutare in aliud non poflis,nifieo confentiente Qh 
vero iufiurandum promiflionem Deo faitam confirmat, 
poteft quifpiam auitorkate propria iufiurandum quo 
temporale obfequium Deo promifit,in perpetuu ingref- 
fum adReligionem commutare,vt tradidit Abbas,cuius 
fententia eoiconfenfu recepta eft,quod confirmat ex ca. 
fcripturx,de voto,& voti rcdempt.de exteris vero pro-- 
miflionibus iureiurando firmatis qu£flioeft:& Antonius 
Butriusitadiflinguendo rudet Si dubitetur melius fit nec 
ne,id, in quod iusiurandum commutandum eft Epifco 
pi,aut alterius fuperioris Antiftitis legitima auiloritas 
requiritur:£t in hoc omneseonfentiunt. Si veroeuiden— 
ter fit n.elius:auc id fimul cu m primo iureiurando ferua 
ri poteft,aut non potjfi pofiit,tunc primum in fecundum 
mutari nequit, & iufiurandu obferuafi debet,nifi Epi— 
fcopi auCloritate mutetur in melrusiEt in hoc etiam Ab 
bas,& exteri conueniunc.Vt fi iuraueriste ad certum lo 
cum pium peregrinationis gratia iturum,& velis ad a® 
locum fanitiorem,peregrinando i re,non poles ,ppria au 
ctoritate in hoc melius , & perfedliuscommutare itifiti- 
randu;& proinde quamuis fecundti prxftiteris, debes pri 
mura iufiurandu feruare . Si vero id,quod meliuseft; fer 
uari paricercum iureiurando nequeat, p6t, inquit, Anto 
nius,quifq; iufiurandu in melius propria audtoritate co 
mutare.Ac hoc Abbas non probat. Non. n.fi iurafti, te in 
certa domo hofpitari in feriritium pauperum licet tibi 
inaliareligiofioreinferttireaiec ite fi iurafti te fubleuatu 
rum inopia certi pauperis,fas eft,eo omilfo,alterius pau 
perioris egeftatt fttccurrcre. Si iurafti tecertx Keligionis 
regulam fufcepturum,tucconfcientia,nonpotes alterius 
arctioris,& fandioris inllirutu ampleCli.Et hoc p.nflo,in 
quit Abbas,imelligitur,qd in c.peruenit,citato infinuae. 
Nonfeperiurjjcrimineeuobftringere,qtii iufiuradfi com 
mutat in melius,nam df,N6propofitiim,aucpromilfiim 
infnngit,qui in melius comutat. Vbi th probabilius vf, 
quod Icripfit Ant onius Butrius,is.n.loquitur de eo,qui iu 
liurandu mutat in id, quod eft certo,& euidenter maius 
bonumameo ipfoeft Deo magis acceptum , & gratum. 
Secundo quxritur,An qui facultacem.&andoritatem 
habet commutandi vota,idem quoq; habeat facultatem 
commutandi iufiurandu! Inter omnes contienic, ct:m,q. 
rone muneris,quo fungitur,ordinariam habet aiidorita 
tem commutandi vota,polle eadem quoq; vota iureiura 
do firmata commutare. Tales fufit Epifcopi, acSupcrio- 
res Antiflites,& exteri Epifcopalem iurifdiitionem ordi 
nariam habentes.Sedqtixftio eft de iis Confdfariis, qui 
bus vi Pontifici ^Coftitutionis,aut priuilegij facultas co 
mittitur in foro confcientix vota co munitandi. An eo ip 
fo facultatem habeant commandi eadem vota iureiura 
do firmata? Dux funt opiniones,prima docet, oes Con- 
feflarios,quibus committitur facultas commutandi v.otfi 
-j iufiurandu polfe tuto com mutare. Huius opinionis qui 
dam putant Sotum auClorem elfe li-8.de luftitia q. ia.9 
ad finem articuli,& in refponfione ad tertium. Alij etiam 
volunt.Caietanii,cfleeiufdemfnix3 .p.q 89 a.9.Sed id 
fenfifle Sotum,aut Caietanfi,non puto,vt flatim oflenda. 
Hanc igitur prima fniam fequunutr quid a i uniores Theo 
logi, vt Arag.z. i.q.88.art u, quam inde probant,quia 
telte S.Thoma 2,.i.q.89.3.8.&alijs,arCtins vinculum eft 
voti,quam iurifmradi?Sed qh conceditur id, quod maius 
ell,non vf denegatum id,quod minuseft.Deinde fublato 
voto, necefle quoq ue eft,vt iufiurandu ceffet,ac delinat, 
quod votum confirmatmam fubtraCla materia iurifiura 
di, ipfumquoq; iufiurandumdiriinitui ErgofiConfel- 
fariusdemandata fibi facultate commutat votum Deo nu 
cupatum, eo ipfo tollit iufiurandum, quo votum confir 
matur. Pofttemo,principali remoto,remouettir quoq. id 
quod illi eft adiundhim: fed iufiurandum vota Deofaita 
cofirmat,ergo fi cofelfaritis pot piomifliones in aliud co- 
uertere,eo ipfo,potent itifiurandum,quod illascofirmat 
Secunda opimo,quam habet Nauarrus in Manuali c. 
j7.n.z7 5.cenfet,huiufniodiConfeffarium auctoritatem 
non