13^3 InftkutlonumMoralium. 13 54
non habere commutandi promiffioaem Deo fadla, & iu
reiurado firmatam,quamuis facultatefibi commiffa vo
tum cdmutare poflit.Hoc vero ille comprobat, qa in pri
uilegijs,& facilitatibus,qu$ gratis,& liberaliter concedit
tur.audlorkas extendi,& relaxari nd debet,fed potius co
trahi,& reftringi.Pra:terea,inhisea Regula locum no ha
bet:Cuiconceditur quod maiuseft,concelfumquoq; vf
quodeft minusihzc.n.Regula intelligitur,qn, id quod
minus eft,in maioricdtineturtanquamparsin toto, vel
fpecies ingenere;non autem qn diuerfa funt,Iicet aliquo
modo fimilia,& affinia:Hic autem,& voti, & iurifiuran-
di vincula diuerfa funtjergo fi facultas ad votum cdmu-
tandum data eft,noned ipfodaturad iufiurandum. Item
funt duo vincula,non igitur fi datur facultas foluedi vnu,
continuo fequitur,vt derurfacultas foluendi duo.
Quidamfentiunt in hacquaeftioneficeffedicendum,
rromiffio,quEe Deofadta iureiurado firmatur dupliciter
confirmari poteft,&folet. Primo, aliquando votum Deo
nuncupatur abfq; vllo iureiurSoo,& deinde temporis in-
teruallo,vel eodem etiam momento iureiurando munit.
Secundo.plerunque iufiurandum fitmectn vllum votum
Deo nuncupatur: vt cum quis iureiurando promittit Deo
fe aliquid fadhirum.Hoc polito refpondent. ConfeffariCi,
qui pdt votum commutare, poffequoque iufiurandum;
quod ex interuallo temporis, vel eodem temporis pudto
ad votum accefiit.Et in hoc,inquiunt, prima opinio locu
habet.Nam fublato principali,quod eft votum,aufertur
quoq; quod ei eft annexu,eiq; poftea acceftitmon tnpof-
fecommutare votum fecundo modo fadtum , qin ndeft
votum fimpliciter fadtumifediufiuradu, quoquisfeDeo
obligauit:& in hoc aiunt,eft vera fecuda opinio,eo quod
non conceditur Confeffario facultas commutandi, iufiu
randum,fed votumjac voti,& iurifiurandi vinculadiuer
fa funt.
Alijs tamen no vf opuselfe diftindlione: Idem inquiut,
iuriseft,fi primiim Deo aliquid voueas, ac deinde inter
uallo temporis iureiurando corrobores,ac fimul iureiura
do voueas: Quareli Confeffariusvnum pdt, pdt & reli
quum,quod fi nec vnum pot,non pdt,& alterum.Mihi tn (
placet praididta diftmdlioex parte,& ex parte difplicet.
Placet quidem,eo q> exiftimoaliud eftc, fi voueas te ali-
quidfacturum,idq; iureiurandoconfirmes:aliud vero, li
iures te aliquid Dei caufa fadturu.Nam in primo funt duo
vinculaconiundlavon,&iurifiuradi:& votu eft materia
iutifiurandbin fecundo folum eft vinculum iurifiurandi,
nec n eft vllum votum,quod fit materia iurifiurandi.Na
uarruSjhcc non diftinguit,fed folum loquitur de iureiura
do fecundo modofadto.At verofiue iufiurandum fiat pri
100 modo,fine fecundo,vt fimpliciter dicam,puto verio
rem elfe fecundam fniam quia reuera,aut funt voti,& iu
rifiurandi duo vincula diuerfa,ac proinde cui facultasde
mandatur vnum foluendi,aut commutandi, non eo ipfo
poteftas committitur tollendi,aut mutandi alterum.Na
difficilius eft,duo vincula foluere,<j vnum.Item,promif-
lio,aut votum metu fadfum, irritum eft, & inane,ac iure
iurando roboratu fubfiftit,vt firmi! : ergo non ex hoc,qif
votumdirimitur,iufiurandum abfoluitur: & qui fimpli
citer promittit fe foluturum vfuras non cogitur eas fol- ..
uerejcogitur tn qui promifit,& iurauit fe foluturum,ca.
debitores,de iureiu.Aut eft tm vnum iurifiurandi vincu-
Ju:& tuncexiftimo etiam veram effe fniam fecundam,q a
votum,& iufiurandum funt vincula diuerfa, & non cui
committitur facultasfoluedi vnum,committitur, vt pof
fit altem foluere.^Dices. Quando votum eft materia iu
rifiurandi,neceife eft,vt qui habet ex pri uilegio faculta
tem foluendi votum,habeat quoq; vt poffit foluerc iufiu
randum;quia fublata materia iurifiuradi,iufiurandiidif-
foluicur.Refpondeo,non concedi facultatem foluendi vo
tum,nifi quodeft fimplex,no quod eft altero vincuIo,V3,
iureiurando,coitum. Ac proinde merito Societas noftra,
cuius ConfelfatijsRora.Pontificis beneficio erat facultas
delegata commutandi vota,Priuilegiu impetrauitcom-
mutandi eadem vota etia iureiurando firmata Copendiu
Pnuilegiorti,verbo cdmutatio.tf, i.Sic habet Confeffarij
Societatis poliunt qomurare omnia vota,exceptis vltra-
marino,& Petri,&Paulide Vrbe,S.IacobiinCdpoftella,
Caftitatis,& Religionis.]quam facultatem a Paulo III.
conceffam,ciieade exceptione extendit GrcgoriusXIU.
ad vota lurataidnmmodo commutatio non fiat in prcii£
dicin tertij:Et fubiugit; Communicatur hac facultas ol-
busConfeffarijs approbatis,eodem modo tamen quo fa.
cultas abfoluendi, qua habetur in verbo Abfolutio $. t'
hoc eft Communicatur omnibus Confeffarijs a Superio-'
rib.deputatis,& ab ordinaria hoc iuxta forma Concilii
Tridentini feff23 .ca.18.de reformatione approbatis.
Tertio quaritur, An fi Confeftarius in foroconfcietia
facultatem habeat commutadi omnia vota etiam itireiu
rando munita,exceptis quinq; illis,quorum abfolutiong
diximus Romano Pontifici referuatam, cdmutare queat
aliquod votum ex illis quinque iureiurando firmatum,!!
folum fit iufiurandum, & votum cumpcente adiedlione.
Exempli gratia,lurae quis fecercu peccati genus euitatii
rurmalioqui pasnam certam fefoluturam, nimirum Reli
gione fufcepcurum,aut limina Apoftoloru Petri,& Pau.
li inuifurum:Qua:ritur, an commutatio iurifiurandi,qtf
vulgo paena le appellatur, fit Romano Pdtifici referuata?
Nam fi tale fit iufiurandum,non poteft Confeffarius com,
mutare,qm vnu eft ex exceptis:fin minus,pdt. Hac quie-
ftionem latius tradlabo,cum agam devoco Duae funt opi
niones,prima docet,eiufmodi iufiurandu fiue votura,qn.
cunq; poenale fuerit,poffie audloritate Epi relaxari, facul
tate Confeffarii com mu tari etiam poft impletam condi
tionem,hoc eft,poft panam contra diam .Sic quidam iu-
niores inter quos eft Medina in fua inftrudl. Confeffaiio-
rum ca. x4.$ 6.& Conar.in c.quamuis de padt. in 6.p 1.
$.3 n.ii &aljj aiunt hanc opinionem efle probabilem:
qm huinfmodi votum,& iufiurandum,nec fit, nec adhibe
tur ftudio,& caufa Religionis,aut peregrinationis fufei-
piendas.Immoqui fic vouet,ac iurat,ed, eft animo alie
no,& auerfo a Religione,aut peregrinatione, promittit,
& iurat, vt fefe quali freno quodam abeo peccato conti
neat, quodcauerccupit.Romanus aute Pontifex, qui li
bi qumq. illa vota,aut fimpliciter fadta,aut iureiurando
firmata referuanit.non cenfetur ea referuare, nifi quado
fadla funt ftudio,& gratia pietatis.At fecuda opinio tra
dit ea vota quomodolibet fadta,Romano Pontifici refer-
uari;& proinde cum poft conditionem impletam,& poe
nam contradta effedfa fint abfoluta vota Religionis, aut
Peregrinationis fufcipiendat,confequitur vt ab alio, q a
Romano Pontifice relaxari,aut commutari nequeantnta
fentiuntSot.li.y.de iuft.q.i.a.i. ad4. Nauar. in Manu.c.
I2..n 43 .Et haec opin io mihi probabilior vf, qm vfu , Sc
confuetudine.ac partim etiam iure, ea quinq. vota, qua:
diximus.Romano Pontifici fimpliciter referiuntur. Nec
.n.diftinguit vfus,vt quae fiunt ftudio pietatis, reftfruata
fint,alia non item. Vbi aute ius.vel confuetudo nihil di-
ftmguit,nos minimediftingueredebemus. Praeterea,qul
iurat fe certum delidti genus declinaturum,alioqui Reli
gionem,vel Peregrinationem fufcepturum.feiens, ac vo
lens fe Deoobligauit:& ficut iurat fe peccatum deuitacu
rum,ita promittit Deo Religionem,aut peregrinatione,
fi peccatum non cauerit.Et parum refert, fit alieno ani
mo nec ne a Religione,& pcregrinatione:fatis eft fi fcien
ter iureiurado mittat Religionis inftitutum, vel aliqi
aliud virtutis ofticiu.fi nequaqua fea peccato contineat.
Quarto quaeritur,An qui poteftatem habet commutan
di iufiurandum habeat etiam illud idem relaxandi? Rh-
deo,eosqui rone muneris,6c officij quo funguntur, habet
poteftatecommutandi iufiurandum,habere ius,& aufto
ritate relaxandixum ad eorum munus,Sc officium vtrun
que pertineat,quales funt Epi. At vero Confeffarius, cui
facultas demandatur cdmutandi iufiurandum,no ed.iplo
audtoritate habet illud relaxadi,quia funt facultates di
uerfae-.ergonon ed ipfo,quo vna committitur alicui,com
mittitur altera. Immd relaxare iurifiurandi vinculum,
ampliusqutd eft,quam commutare.
Q«a;res,an e cdtrario,Cdfeffario,cui committit relaxa
tio iurifiurandi,com mittat quoq; cdmutatio:fiquide mi
noris eft facultat is cdmutare, ij relaxare.Rndeo,Iuniores
multos affirmare,hmdi poteftatecommitti:qacdroutare
cftquid minus q, relaxare.Sed mihi oppofitum longe
babilius,Severius vfmam commutatio iurifiuradi eft in
id,q<J eft aequale,non iuidqif eft minusiat plus fcietie re
quirit ad commutandum in id,quod eft «quale bonum,q
ad dirimendum iufiuradu m ex toto,vt dicam cum de vo
to tradlabo.Obijcies,quaquaro,funt facultates diuerfaej