Full text: In Qva De Tertio Et Qvarto Decalogi præcepto, ac perinde sequentes materiæ luculenter tractantur (2)

94- 
Infittuthnum Adoralium* PdrslL 
A 
Secundo £jua?ritur,Qni filij dicantur Manzeres ? No- 
Bien hoc eft Hebraicum , & habetur Deuteron. 13. & 
Zach.;. & 6. In iure vero Canonico legitur in cap. nili 
cum pridem, de renuntia. Diftus eft autem Manzer, 
quafi alienus.fiue extraneus, qui non ex propria , & le 
gitima vxore fufeeptus eft,fed ex fcorto.vel meretrice, 
vel alia lamina, quae paliim alios viros admittit. In 
prafenci,Manzeres,.inter fpurios, non inter filios natu 
rales cenfentur . Porro Manzer in iure Ciuili non legi 
tur; foliim in iure Pontificio inuenitur . 
Tertio qua-ntur , Qui filij dicantur nothi ? Refpon- 
deo cum Ripa in l.ex facto, $. fi quis rogatus, ff. Ad Se- 
natufconlultum Trebell.nu.j.eos dici nothos , qui nati 
' funt ex fetmina, qu e in domo viri non habitat, & quat 
cum alijs viris pailim commifcetur.Secundum Ifidoru, 
Mothifunt, qui ex matre ignobili , patre vero illuftri 
orti funt,fib.i.. Etymologiarum. Proprie vero Nothi 
dicuntur,vt aiunt Joan. Andreas,& Glolfa in cap.Cum 
pridem,$. Perfouae, de renuntiat, qui nati funt ex vxo 
re,qua legitima non elt;& adulterini vocantur.In pry- 
fenti etiam Nothi inter Ipurios, non inter naturales 
habentur. Graci nothum dicunt, quod non eft legiti 
mum nec verum;& vt ait Quintilianus lib.3.cap S.hac 
vox Graea adhuc nomen Latinum non inuenit. 
Quarto quairitur, Qui filij in iure dicantur , vulgo 
Concepti, aut vulgo Qua: fit i ? lurifconfultus Modefti- 
nus in i vulgo , ff. de flatu horni, dicit clle eos, qui pa 
trem offendere non peffunt, quiacertum nullum pa 
trem habent; vel qui poffunt quidem, fed cum habent, 
quem habere fecundum leges non licet. V ulgo conce 
pti filij inter fpurios numerantur . 
Quinto quantur , Qui fili; dicantur nati ex comple 
xu nefario; fiuehumanis .legibusdamnato * Refpon- 
deo , eos dici : , qurnati funt ex congreflu viri, & fotmi- 
nx, qui aliqua legis humanae poma mulclatur. Inftic. 
de publ.iudidjs, $.1. Item lex lulia; ob quam panam 
talis congrefius iure potcfl accufari. Vnde damnatus 
concubitus, eft adulterium cum vxore alterius com- 
miflum-l.i.C.Ad legem Iuham,de Adulterijs,Inftit. de 
publi.iudicijs.tfltcm lex lulia de adulterijs.Congreflus 
item cum alterius fponfa 1. inter liberas, & l.fi vxor. £. 
Diuiis.ff. ad legem luliamde adulterijs. 
Item omnis mceftus, hoc eft, complexus cnm con- 
fanguinea,vel affine,punitur iure ciuih 1. inceftas, C.de 
«nccftisnupt. 
Prgterea, omnis facrilegus concubitus, qui eft cum 
Moiiiali,fiuc rcligiola virgine Deo facra, vel e. congref 
fu cum religiqfo viro punitur iure ciuili l.fi quis non 
dicam rapere , C. de Epifcopis , & Cleri. & cap. Impu 
dicas c.Virginibus 27.qualf.i.& cap. fi quis non dicam 
de Pa-mteiuia Dift.i. Item lege ciuili punitur acceflui, 
*d concubinam alcenu ,l.li vxor,& Linter 1 iberas,ff.ad 
iegem luliam de adulter, ftupnim cuni virgine fine vi, 
punitur mre ciuili ltiiprum.ff.de publi. iutUc, Inftit. de 
publi. ludicijs-. Item lex lulia de adulterijs. Si vero fit 
per vim cum virgine, punitur per legem luliam, de vi 
publica. 
Item , acccfllis ad viduam honcftae conditionis fine 
vi,punitur iure ciuili. Inftit de pubi, iudicijs. Item lex 
Julia de adulterijs 1. de Crimine. C. Qui accubare non 
pofliint. Cum vero eft per vim , punitur per legem Iu- 
fiam, de vi publica. r 
Infuper,complexus inter heram, & proprium feruii, 
jege ciuili muldtatur.I j.C. de mulieribus qua; proprijs 
feruis fe iunxerunt, 
Sed dubiae quaftionis eft, An complexus viri coniu- 
gis, & fami na folura fit legedamnatus f Socinus conf. 
Baldum fecutus, cenlet, huiulmodi concubitum 
3jon die lege damnatum eo quod adulterium lege ciui- 
A id non dicitur, vbi maritus quilpiam cum foluta fe- 
anma rem habet. l.x.C.ad legem luliam,de adulte.Vn 
de colligit Socinus, filium, ex tali congreffii natum , ef- 
ie naturalem, non fpununi, & proinde matri fuccede- 
re.Atvero Deciusconfil.3o6.& 3 i,. fentit,talem coni- 
plexum effe-lege damnatum , eo quod mre ciuili pana 
3it m eum Cfenftithta, non quidem adulterij nomine, 
fed ftuprqpradida 1 i.C.ad legem luliam,de adul.Hcc 
fenrentia eft communi confenfu recepta. Sic enim db- 
fcnt Saucetus 1. i,C.dc concubi.Ancharii. couf. 335. in 
principio.Alexander confil.do.in t Volum.fiii. Jt. 
cialupusin l.penult q_ Senatufconf. Orficianum, 
E t rcuera, ita dicendum exiftimo: nam iure Pontifi 
cio,adulterium aq U e dicitur,cum vxor aliena vitiatur, 
ac vbi maritus quifpiam fe folura mulieri commifcct. 
cap. Nemo 32. qu^ft. 4. & Abbas cap. tranfmifla, des 
eo qui cognouit confangiiineam vxoris, 8c in hac par 
te potius imis Pontificij , quam ciuilis ratio habenda 
eft. Er cum adulterium criminali fupplicio pleblatur , 
fequitur, vt huiufmodi concubitus fit omnino damna 
tus. Vnde fit, vt filius ex eo congreffu natus, fitfpurius g 
non naturalis. 
Dubia; item qiraftionis eft , An congrefius Clerici 
in facris ordinibus conftituti cum foluta muliere, fit 
lege damnatus ? Vari* funt lunfconfultorum fenten- 
lis,quidam negant efle damnatum,quoniam intereo* 
g folum fimplex fornicatio dicitur committi, c.Quia cir 
ca,de Bigamis,Federicus confil.167 Catd.Clcm.Ad no- 
ftram,circa finem, de H >■ ret.item quoniam Presbyteri 
accellus ad nuptam mulierem, adulterinus efle dicitur, 
cap. Presbyter , dift. 28. Ego tamen exiftimo longe ve 
rius efle,quem dixi complexum efle damnatum.Abbas 
sn cap.vt Clericorum ,de vita & honcfta. clerico, facti- 
leguim appellat, Gloffa vero, Bartolus, & Baldus. 1.1. 
ad finem,C.de Epifcopis,& Clcri.inceftum efle dicunt. 
Glofla in cap. per venerabilem . Qui filij fint legitimi, 
in verb.Adulterinis^ ibi Panormitanus,num.3 x.adul- 
terimini efle malunt. 
Nec obftat, quod presbyter cum rem habet cum fe 
mina foluta,dicatur fornicarius, tk cum cognofcitnu- 
ptam , adulter, quia fenVper iivtelligitur efle fornicarius 
facrilegus, vel adulter facrilegus : dicitur vero fornica- 
C rius,vel adulter, vt fceminae conditio exprimatur , vi 
delicet folura, vd nupf*. 
Non aflentior in hac parte lurifconfultis dicenti 
bus,Clericum ad facros ordines promotum,perpetuam 
caftitatem non vouere , nec adid voto lolemni fe obli 
gare , fed Ecclefis pr*ceptoperpetuam continentiam 
feruare eum debere.Sic Paulus,Sc Cardinalis,& Imola 
in Clem.Adnoftram,de Haret.Caccialupusiin l.fi qua, 
C.Ad Orficianum . 
Csetcriim in cap. Quod votum , de voto , & voti re- 
demp.in fexto,& in Conftitut. Antiqus, inter extraua- 
gantes loannis 2 . de voto, & voti redempt. aperte le 
gimus , folemne votum caftitatis emitti in facti ordinis 
fufcepdone. Item ius Pontificium in hacpartc,non ci- 
uile leruandiini crt, atqui iure Pontificio talis congref- 
fus damnatus eft,eft enim facrilegus, nec inter cos ma- 
D tnmonium fubfiftere poteft. 
Sexto quantur, An filij fpurij eodeni modo fuman 
tur in rure Pontificio, quo in iure ciuili 1 Refpondeo, 
minime N ani iure ciuili fpurij; cenfentur quorquotna- 
ti non funt ex congreffu viri cum concubina, qu* fit 
vnica,& domi retenta,& cu qua ,empore concepti, vel 
nati filij’poflft matrimonium iure ciuili confiftere. Dc- 
indc.iitre ciuili fpurij cenfentur , quotquot natifunt ex 
concubitu aliqua ipfius iuris ciuihs pana damnato ; vt 
qui otti funt ex ftuprocum virgine , vel vidua honeflk 
viuemc .,At verb; iure Pontificio fpurij filij dicuntur ij 
omnes, qui nati non funt excomplexu viri, & fami- 
n* , inter quos poflit matrimciiium efle'eo tempore, 
quo filius eft conceptus, vel natus. Vnde niukf,jquos 
ius cimle fpurios nominat, iure Pontificio non fpurij , 
fed naturales habentur . Tales funtnati ex hera foluta, 
E & proprio feruo,ireni nati ex foluto viro, & vidua, vel 
virgine omni vinculo foluta; item ex viro foluto, & ex 
fcorto , vel meretrice , vblfilmftri famina foluta : quia 
cumbis vir folutus Empore concepti, vd nati filij ,fi 
matrimonium contraheret,mre quidem Pontificio va 
leret ; quamuis non femper iure ciuili valeat Couarru- 
uias in epitome par.2.cap.8.$.5.num.i8. 
T)efuccejjionejiltorum/puriorum in h» 
nkparentum* Cap.lX, 
P Rimb quaritur, Qiiomodo fpurij filij patri ex te- 
ftamento, vd ab inteftato fuecedaut \ Refpoi* 
deo,
	        
Waiting...

Note to user

Dear user,

In response to current developments in the web technology used by the Goobi viewer, the software no longer supports your browser.

Please use one of the following browsers to display this page correctly.

Thank you.