‘Lih. I h De quarto decalogi praecepto. Cap. XIX. 
109 
gmmos habet , debet quartam partem bonorum 
Ilio arrogato relinquere , dummodo non excedat 
quantitatem portionis , qu» exteris filijs debetur i 
alioqm foliim accedit arrogatus filius , cum filijs 
naturalibus , & legitimis. lege fecunda. $. Hacredi- 
tas &$, Parui refert.ff. De fuis,& legitimis h«- 
redibus. Inftitutione de legitimi agnpfcen. luccef- 
Pr.vterea, liberi arrogari excludunt ab haereditate 
afeendentes Arrogatoris.l.J.,$.Liberi,ff.Ad Scnatufcd- 
fuLT ertuiliawvvn, , . . _ 
Oftaud quxritur , Quomodo (accedat ab intrita- 
to filius arrogatus ? Refpondeo, iure communi fuc- 
cedere in omnibus bonis arrogantis , tanquam 
fuum hsredem,Inftitutione, De hereditatibus ,.qux 
ab inteftato deferuntur,$.Inteftatorem,verfic.Nec in- 
tereft. • , „ , . . 
Quod fi arrogator alios filios naturales , pe legiti 
mos habeat , arrogatus fuccedit cum illis xqualiter.J. 
2,$.Per adoptionem-ff.De fujs>& legit.hxredib. Alicu 
bi tamen iure fpeciah,quando,arrogatori nati fune fi- 
Ifj, poft arrogationem non poteft arrogator filiorum 
legitimorum partem debitam minuereiac proinde fo- 
lum poteft arrogato filio, tantam partem relinquere, 
quantam poteft extraneo. , _ 
Itemifi arrogatus emancipatus fuit legitime , tunc 
mon fuccedit in nonis arrogatoris ab inteftato, fcd ha 
betur tanquam extraneus, Inftitutione.Deexhere 
datis Iiberis.f>.Adoptiui,& Inftitutione. De heredita 
tibus,qii..rab.inteftatodeferuntur.$ At ij,& $.iqiuus. 
Si uerd emancipatus fuerit,autpraeteritus, aut exhe 
redatus, line mfta , & debita caula , qnurtam .horna 
rum partem,que ipfi defertur , debet-fratris natinar 
lihus,& legitimis conferre.L prima,$> Si impubere>ft. 
De collat bonorum. 
Nono queritur , Quo modo fticcedat in hxredi- 
lateex teftamento , fiue ab inteftato is , qui pro 
prie dicitur adoptatus i R.efpopdfiQ , ih,primis, in 
tegrum die adoptanti quandocunque uoiuerir, ado 
ptionem diflbluere ; qua foliata adoptatu? , neque 
«x teftamento, neque ah inteftato fuccedit . in boni? 
eiiis. 
Quod fi adoptans moriatur , non foluta adoptio 
ne, nihil ex teftamento iure compellitur relinque 
re filio adoptmo ; Si vero mteftatus decedat, fucce 
dit illi, non alijs cognatis illius filius adoptiuus ia 
omnibus bonis fi nullos alios habeat liberos , nec 
naturales , nec adoptiuos: alioqui fuccpd-it «quali* 
lercum alijs liberis. Vnde , quia filius, adoptatus 
manet in poteftate patris naturalis, fuccedit ei, ac fi 
adoptatus ■ non eflet , &ius eft illi dicendi , tefta- 
mentum.patnsnaturalisnullum effe , vel inofficiq- 
fum, fi praeteritus, vel exhaeredatusfine caijfa fuerit', 
ve! non jnftitutus lueres m integra' ,fibi debitapor- 
sione. - ", , 
Hxc omnia, quae dixi, habentur Inftitutione, De 
adoptioni. $. Sed hodie, & Inftitutione. De heredi 
tatibus , quas ab inteftato deferuntur'. Etlege fi tmpa- 
rens.C.De filix, & legitimis haeredibus, & l.peniilci- 
ma, in principio, & $; Quia igitur^aSc $.fcd ne.G.De 
adoptioni. . ■ i , 
Alicubi iurefpedali,fi pater adoptans filios habeat 
naturales, filius adoptatus non fuccedit ab inteftato", 
nec pater poteft ei relinquere , nili tantam partem.-, 
quanqrpoteft extraneo relinqui.. , , 
Quando is, qui adoptaticii: anus, vel proauus ma-j 
ternus , vel etiam paternus . Si nepos, aut pronepos 
extra illorum porcftatem erat, fcd folum in poteftate 
patris, vtpoteconceptus eotempore,,quo pater erat 
iam emancipatus, tunc adoptatus tinniit omnino; in 
illorum poteftatem liber a poteftate patris v ,&foltim 
fuccedit patri adoptiuo, tum ex- teftamento,-tum rab 
inteftato : uon enim fuccedit patri <naturaliproinde 
ms habet dicendi nullum effe teftatoentum ; vdfal- 
tem inofficiofum efle aui, vel proaui, fi in eo tuent 
pranertniffus.vel exhairedatus abfqueiufta caufa, vel 
fi luerit haeres mftitutus , fednon in integra portione 
fibi debita. 
Inftu.MoraI.Pars i. 
A Quod fi pater adoptans filios.habeat naturales T jSf 
legitimos^el adoprinos, vna cum illis adoptatus fucr 
cedit m bonis «qualiter , fed integrqnr eft patri ado 
ptanti talem filium.emancipare , & eo ipfo.filins fol- 
pitnr patria-poteftarte. ijlius.neqiie plus iuris habet ad 
bona illius, quam fi nunquam fiiilfet ab eo adoptatus. 
Quod fi tunc pater naturalis, fuperftesfit, recidet in 
eius poteftatem,& ille perinde fuccedit, ac fi nunqua 
in adoptionem tranfiffet. 
Hxc omnia habentur in lege penultima. $. fi ve 
ro pater. Q. De adoptione , & lege penultima. fF, 
eodem titulo;, & lege,Si tibi parens,C.De fuis, & le 
gitimis hxredibus.f.Sed hodie, vgrficulo. Si vero pa- 
tcr.lnftitutione. De adoptionibus.^. Sed ea omnia,&' 
Inftitutione. De hasr.editatihgs, qux ab inteftato de- 
feruntur. • ; 
B Alicubi taftien fpeciali iure ftatutum eft,fi pater na, 
turalis habeHtftliQs.nafurales, & legitimos, ne filius : 
adqpti.uusfuccedat cum illis ab inteftaijo ,.nec pater 
E oflitilli ex teftamento relinquere maiorem partem 
onorum fuorum,quam pollijc extraneos in teftamea* 
to legare, 
Depatriapoteftatcmjiliou 
Qup, xi x. 
P Rimd qusritur , Quod appellationelpatrix-pote- 
ftatis intelligatac ? Refpondeo ,-j:ntfiFligt'rus le- 
G gibiis Romanonim conftitutumiqiiorfiters-pfqcreatus 
ex iuftis, ac legitimis nuptiis eft:fttjp®eftate patris, 
ratione cuius filius non eft peifbna;fwimrisftifqd alte 
rius, De patria poteftate extar Titujusn-bhus. in In 
ftitutione libro primo:; Ss.in Codice.iilsro -odtauo, Ti 
tulo quadragefimofeptimo. De patria poteftate : cui 
■Titulo refpondet in Digeftis libro primo, Tiiulusfex- 
ms. De ijs, qui fui, vel- alieni iuris funt . tirins ita- 
que.qui eft m poteftatepatria, dicitur filmsfaiii i i i as 5 
& pater,qui in lua poteftateliberos habet,ipaterfami-.' 
lias. Porro patriam poteftatcm leges vocant'facram., 
& diuinonexu , & vinculo capillatam.hxttim in ado- 
ptiuis. verficuloprimo. Cuin‘enim.Q.De adoptioni 
bus. Inde in facris patris effe filiilm dicimus,, prooinf 
patris, elfe poteftate , qux.facra eft,hxi.c'cft.;di.iHnqfie- 
xu colligata.l.vltima.GiDe-honis macemtslB11. Gum* 
D in adopnuis citata.J.Sed-ne- articuium,iV'.effici(lo,cunt 
Cnim. 'T ' .-«ili ;•> 
Secundo quaeritur, Quinamfilqfint-inpoteftate, 
parentum ? Refpondeo,in I.Item-,in--p6Cefta6c,ff. De 
his,qui fui.-vel aHeniiurisfunt, haeemheet r.ShipQ-' 
teftate noftra, funt liberi noftri, quos ex nftljisiUipti js,- 
procreabimus. Et m lege Nam cidium,feqi:ienrti:pa-i 
tresfanulias funt, qui fax potcftatia- fii-nt ,fiiieptibe-- 
res, fiue impuberes, filijfamiliasv-qui funt in ,'iljena-; 
poteftate : nam qui ex me, & vxore mea nafcimiur 
in poteftate meabunt? irem qui ex-fifio meo j. &;vxo- 
re eius-,-id eftqi nepos; mqus ,-&• neptisi.itq-uQin me.\ 
fmit poteftate y & pronepos -, & proneptis,& dfin.ceps 
exteri,. Sic ibi.Idem haDerurlm Inftitutione. &i»pc* 
teftate & iJ.Ius,Depaltria poteftate,verbi gratia,-Titi B ; 
habet in fua ppMftatefilium,& nepote^ & neppqv^x’ 
E filio, & ita cxcdrbsoiiine.' .defeendentes por-fenumj-VK 
rilenqfiue ipfimijirtes fintyfiuefoEminsBifddartiiiexifilia 
Titipnupta nafcufttufc ,hoi?ilunt in ‘potpftwtq Tisiffed 
ih' poteftate putris corfnSic in l-nft-itutiqne.: De.pa.tria 
potcftateQ.ius autein.ilipdefcedeatitbusigitur ex filia,- 
celfat ratio parricepoteftatis , ’ed.qudd' filia nubendo 
tranlit iniusidr.paBeftatemmariti,ac proinde partus, 
cum ventrem fequatnr.l.partunv.C.de rei vcndjc,fi.lijj 
qui procreantor ssfilia-,:tranfcnntiii iusillius, iii cti- 
iO ! s poteftate eft marinis v:. ■ f 
Quires quid dicendumfiqfi auus,in cuiuq potefta- 
te erant filius, & nepos ex filio, moriatur i Relpon- 
deo,m hnepotes.ff.De his,qui f ui, vel alieni iuris funt-* 
fcriptum contineri ; nepotes.ex filio mortuoflitORcci-., 
K dere