j j_ 3 Infinuthnum AdorAlium* Pdrs IL
bcretur; vtpot? ii quatuor, aut pauciores fili; fint,eis A
debetur tanqua legitima portio,tries,ideft, tertia pars
hxreditacis,ex xquo in filios duiideda: li quinque,aut
ni ures filij fint,eis debent parentes femiftem, hoc eft,
clinudiam partem honorum inter eos ex xquo fadfa di
uifione.l.Nouiffima,& I.Si-pater.C De inoffiteftamcn.
Auth.Dc trientc,&fcmiffe.^.Haecnos,col!at.3.cdftit.
5.qua; lex nunc temporis communi iure feruaturqmfi
quod pro varietate prouinciarum,& locorum,Regum
acPrihcipum legibus,& ftatutis duitatum,vel popu
lorum maior, minorve legitima filijs debita decerni
tur,Nam exempli gratia, in Portugallix Regno , filijs
tanquam legitimam portionem parentes debent,duas
fuorum bonorum partes ex aequo inter ipfo s filios di
videndas i ac proinde pater folum de tertia bonorum
parte poteft libere ftatuerc. In Cafiellx Regno legiti
ma portio filiorum,fiunt quatuor partes totius haeredi- B
tatis paternae,ita vt tantummodo quintam partem pof
fit pater, 5c mater legitimos filios habens cuique etia
extraneo libere dare,,aut teftamento legare : & ita^n
multis alijs prouincijs,& locis,vel cft amplior, & nu-
lor, aut reftruftior, & minor.
Quarto quxritur , Quid iuris habeat filius in legiti
mam portionem viuente patre?Refpondeo,eum habe
re ius non in rc,fed ad rem; dum enim pater viuit,ple
rum habet fuorum bonorum dominium, nec legiti
mam filio dare nifi in morte,feripto iure compellitur:
quare parentibus adhuc viuis legitima filijs debita cre
fcereiacdccrcfccre potefbquoniam paretes donefc vi-
3tcrint,lucrifacerc,&: perdere queunt,& in eorum obi
tu maior minorve erit legitima filiorum portio , pro
«uiori minorive hereditate, que tunc in filios tefta-
jnento tranfniitqtur alieno acre dedudto,& funeris im q
penfa,& feruis libertate donatis.l.Papmianus $.Quar-
ta.fF.de inofficiofio teft.
Quinto queritur, Quo iure naturali nc an ficripto,
parentes filijs debeantlcgi tiniam portionem? Refpon
deo,cum Abbate;& alijs in capit. Raynutius,de tcfta
aien.mre naturali debere . Nam quod pertinet ad ne-
eeffaria yitz alimenta, parentes filijs ea naturali iure
xdebent; at his exceptis alimentis,parentes debet filijs
■legitimam portionem ficripto iure, quod ex equo , &
■5bono,hoc eft,ex pietate,& cliarjtate parewm m filios
ideficendit,
Sexto queritar, An legitima portio filiorum poffit
jure,vel ex toto adimi,vel ex parte diminui confuetu-
•Hme,ftatuto,lege,feriptove iurdHac qiixftionem tra-
eftat Panormitanus,vna cum alijs in capit.Raynutius.
«de teftam.Couarm par.a.ca.8. £ 6. funt tcfte Abbate, j-v
qui id fieri polle negent, quod eiufniodi confuctudo,
ftatuta, vel leges, cum iure naturali pugnare videan
tur . At communis cft lententia id fieri iure poffe, ita
Cynus,Baldus,Dynus,& alij, quos refert, & fequitur
Panormitanus.Hnc autem locum habet quandocum-
que filijs aliunde fuppetunt bona, vnde viuant; fccus
non itcm,vt eodem quem dixi loco docet Panormita
nus . Hinc eli,vtin quibuldam prouipcijs,& locis filio
habenti aliunde viftum necellarium,pater libere pof
fit legitimam portionem, iure communi alioqui debi-
tam,dcnegare. Eft item' alicubi, aut in more politum,
euc peculiari ftatuto, vel lege decretum , vt filius qui
abuncld feipfum poteft aliter,etiam ex induftria.Iabo-
rc.vcl arte.qu? ipfum non dedeceat,in vita tueri,legi
tima portione careaqvt in c.Raynutius.de tefta.idcm
Panormitanus aunotauit Alicubi etiam cft ftatutum; p
quo decernimus, patrem minimi cogendum alere fi
lium fuum maiorem decem,&cito annis,fi viribus fi
lius ipfe valeat,quibus polljt commodum fi hi viffum,
& cultum parare . quamuis huiufmodi ftatutum im
probent Ancharanus,& alij,tefte Couarruuia in eo lo
co,quem fiipraattulimus,nu.5.immd alibi etiam mo-
re,vel ftatuto permittitur, vt par£tes in teftamento fi
lios fuos,qui ipfis muitis,vel infcijs, & inconfultis vi
ta conditionem elegernut,&fuficepcrunt ante 23.XM
tis annum legitima iure communi debita excludant i
dummodo aliquid ipfis donent,
In Hifipania certe, & alijs etia in locis,teftc Couar.
de. tcftam.par.2.c.8.$.6.nu.6.funt Regia: leges,quibus
conceditur,vt quis primigenia poflit mfticiierc, ita vc
omnia paterna bona filius natu maior ftbthieatjea tai
men lege,vt ceteris liberis indigentibus commoda ali
menta praeftet, Et quamuis inter lurifconfulros non
defint,qui huiufmodi primigeniorum inftitutionem,&
legem damnare non dubitent; communi tamen alica
rum confcnfu, & more approbatam videmus, fani! ea
lex, & mos nequaquam naturali cum lege pugnat;
quando exteris filijs cum cgent.vitx neceifaria,proeo
mm ftatu, & conditione, minime dsnegantur.
Obijcies aliquando leges Rcgum,ac Prindpum.yel
ftatuta ciuitatum primigeniorum iura conftituere,ita
vt nihil de alimentis,qux reliquis filijs debentur, pla
ne decernant: ergo huiufmodi faltem leges eatenus
funtiniqux. Refpondeo,diftinguendo;aut exprclfum
alimffta vitx neceifaria exteris filijs adimunt ex leges
atque ftatuta, & hxc funt iniqua; aut neque adimunt
expreflim, neque concedunt, & illa minime funt ini-
qua, fed mitius, ac benignus ea conuenit interpreta
ri , ita vt xquo, & bono contendant, non pugnent s
acproptsrea nequaquam in eum fenfum trahenda
funt, vt exteris filijs debita vitx fubfidia fubtrahere,
aut denegare videantur.
Septimo quxritur, An filia vna cum filio, fit etiam
in legitima portione hxrcs inftintedaide hac quxftio-
ne agit Couarru.de teftamcn.in ca.Raynutius.in futn.
num.2i.& 23.& luftinianus Inftit.De legitima agna
torum fucceffione.^.Ceterum aliquas veteres legesim
probat,& damnat, quod nimirum fotminas ab hxrcdi
tate cxcluferint, manibus tantum ad illam admiffis,
quod iniquum effe,ait,nec naturx conucniens, & ali—
bi.Noucl.de hxred.ab intefta.$.reliquum. Sc tf.fequen.
vti barbaram corrigit Armeniorum legem,qux abh$
reditate, & dote feeminas repellebat, vt omuia bona
niafculis obucnirent .
Apud Romanos Q^Voconius SaxaTrib. plebis, v*
feribit Florus in Epitome Iib.4i.fuadentc M. Catone ,
legem tulit, ne focminahxres inftitui poffet, etiamfi
vnica filia effet, ab eo.qui centum mille feftertios, m
bonis haberet.Meminit huius legis Cicero in Verrem,
A&.j.Gell.lib.zo.c <;.& lib.iy.c.tf. Vnde Augu. lib. 3.
de ciuit.Dei.c.21.feribit inter primu,& fecundum bel
Ium Punicum latam effe legem Voconiam,nequis co-
hxredem familiam faceret,ne vnicam quidem filiam,
ea lege quid iniquius dici, aut cogitari poffit, ignoro,
Sic ilie.Vtproptereamirum non fit tefte, Sex. Cecilio
apud Gellium Jib.20.cap. 1. fi Romanx ciuitatis opu
lentia obliterata fit.
Quare quidam,vt iniquam legem damnat, qux ab
hxreditate fotminas excludi t,mafculis tantum admif»
fis. Nihilominus tamen tribus modis fxpiffime fami-
nx il fucccllione iure optimo repelluntur, pacfto fcili-
cet,ftatuto,& priuiicgio Pacfo quidem.nam qui filia*
in matrimonium collocant, cum ipfis conuenircfolfit,
vt hxrcdi tatis fucccffioni ren un cient: quod paifurn ta
nietfi iureciuili eft improbatumjfi tamen iureiurando
confirmetur,Pontificia auctoritate fubfiftit, c. Quam
uis,De paiflis,in fcxto,qua dc re ftatim dicemusTTfatu
to vero, quoniam plcrifque m locis legitimus coftitu-
tus, vt citantibus mafculis faminx commode dota-
tx i parentum fucceffione excludantur, atque etiam
probat,& defendit hoc ftatutum Couarmuias loco ci
tato, quemadmodum , & apud Gallos lege Salica fot-
minx a Regni fucceffione excIuduntur.Priuilegio au
tem Prmcipum quibufdamfannlijs concedi fofet, vt
mafculi tantum in bonis fucccdendi ius habeant.H^c
ftatuta,& leges alij damnant, alij vero probant. Non
cft tamen ratio cur damnetur,fiita intelligantur,vtfc
minx,fi indigent necelfarijs ad vitam,minime priuen
turiitem fi ipfis quoque fuados commoda ad vidluin,
& cultum data legataque fit.Quare fi honeftd,&com
mode alijs, quam hxreditariisBonis fuftentari queat,
licite poifunt ab hxreditate depelli. Dubitadum enim
non cft, qum Reipublicx interfit familias conferuare,
l.i,5,penuntiarc.ff.De vetre infpiciendo l.fuper.C.dc
quxftiqni, per faminas vero familias potius extingui-
tur,quam conferuatur.l.Pronunciatio,$.Familix.a:
vlt.ft.de vcrb.fignifi.& l.Familix.ff.eod.tit.vbi dicitur;
Fcniinarum liberos in familia earum non effe, palam
eftjquia qui nafcuntunpatri-s non matris familiam fe-
quunturs
