Uh. L T)e tento decalogipracepto, Cap, 1/ 1,
B
tuto Maiorum diebus Dominicis feriati funt Chriftia-
ni ab operibus ciuilibus , fiue profanis, quae feruilia vo
cantur , vt Auguft. ferm. 2I i. de Tempore, Gregorius
Ijb.i. Regiftri epift. 3. & alij docuerunt. Item, pro
hibitum femper m Ecclefia fuit in die Dominica ieiu-
niumivt conftat ex Can. 64. Apoftolorum > Tertullia
no in lib. de Corona militis capit. 3. & alus feripton-
bus Ecdefiafticis; vi Hilarioin Prologo in Plalmos,
Hieronymo aduerfu, Luciferianos, A1jguft.Epift.119.
ad Januarium cap. xf. & 17. Maximo Taincn. homil-
j.dc Pencecofte , Ifidorolib.i.offic.Ecclef.cap.33. Ra-
bano lih.z.de Inflit. Clerico, cap.4. Poftremo , in die
bus Dominicis Chriftiani non fledlebant genua , fed
flantes orabant, vt patet ex Canone 20. Concilij Ni-
ccni,& ex Tertulliano,Hilario , & Auguflino locis an
te citatis , luftino in Qnaeftionihus Orthodoxorum .
qua-ft. 115. vbi ajt,Iraeneum lib.de Pafchate fcripfiffc ,
hanc e!fc Apoftolicam traditionem. Qui mos in Eccle-
fia leruatus cfl vfquead Alexandri Ill.zcateminam in
cap. Quoniam de Ferijs ait ille Pontifex : Diebus Do
minicis fiue inter Pafcha,& Pentccoften , genuum fle
xio fleri non debctrnifi aliquis ex deuotione id velit fat
cere in fccreto. Sic ibid.Ob huius diei dignitatem, coq-
fecratur Epifcopus in ea , & nequit iure communi in
alio die confccrariivt habetur ex Leone i.in cap.Quod
rfic,Dift.7S. Et Ecclefia ob tot die Dominica: praeroga-
tiuas,cantat de ea:J Hxc dies,qua fecit Dominus exal
temus , &. latermur in ea. j
Sexto quairitur, An confuetudo pofiit dici Domini
cas cultum abrogare.Angelus, Supplemcn. Sylueft. b-
bas locis iam diiftis, cum doceant huius diei cultum ef-
fe i uris diuini,ingenue fatentur confuetudine abrogari
non poffe.Sed certe quamuis iuris Canonici fit, non di- ~
uini,confuetudine nunquam abrogabitur : Tum quia ^
femper cfl: ab Apoftolorum tempore huius diei cultus
hactenus feruatus; tum quia efl maxime rationi con-
fentaneum.vc poft fex dies profectos, vnum diuino cul
tui confecremus,& hic fit dies,in quo Chnftus furrexit
a mortuis.
Septimo quaeritur, An in die Domini ca diuino iure
cogamur erga Deum verum a Cium charitatis elicere,
eum plufquam omnia diligendo; & an itidem debea
mus peccata fponte commiffa per veram cordis penitS
liam deteflari ? De hac quaeflione inferius differemus.
Oclauo quaeritur, ut peccent coniuges.fi diebus Do
minicis , aut alijs diebus feftis folemmonbus coniuga-
!c debitum petant,aut reddant? Ratio dubitadi efl quia
in c.Sciatis,& c.quotiefcumque 3 3 .quyft.4.ex Hierony
mo,& Auguflino habetur , non pofie hifce diebus con- -p»
mges vti maritali complexu.Refpondet Angelus verbo, ^
Debitum coniugale.nuni.28.non peccare, nifi idfaciat
vel oh cotcmptuni diei Dominicae,vel diei fefli, vel ex
plendae voluptatis,aut libidinis caulaiquo fenfu intelli-
guntur.qua: ex Hieronvmo , & Auguflino continentur
locis citatis.Sic etiam,Glofia ibidem. Eundem fenfmn
habet, quod Augudinus Sermone 234.de Tempore di
cit : Qui vxorem fuam in profluuijs pofitam agnofeit,
aut in ale Dominico , aut in qualibet alia folcmnitate
fe continere noluerit, qui tunc concepti fuerunt,aut le-
profi.aut epileptici,aut etiam fortti daemoniaci nafcun-
tur.Sic ibi Auguflinus.
Ttrtull,
ten ludios
rap 10.
JCuzian.
Orat. 1 de
Pafcha,
Jrvts. iih.
4- contra
Hiref.cap.
ij.,
Kxad, j 2,
£xed. i
T>e die fe Jio Pafchatu . Cap, III,
P Rinid quaeritur,Quidnam Pafcha fignificet?Refpo- ^
^deo ; tametfi qutnmdam Patrum fuerit opinio,
taerya nome ede graecum ductum a tctrytiv quod efl
pati : verior tamen multorum virorum fententia docet
effe nomen hebratcuni, fignificans tranfitum ; quod
etiam annotauit Auguftin,epiftol. 119.capit.t.nam no
men cfl acceptum a tranfitu illo Domini, fiue Angeli
percunentis : oui cum media noclc Aegyptiorum pri
mogenita interfeci fiet, abfque vlla crede Hebraeorum,
domos agni immolati fanguine notatas pertranfijt.
Vnde Pafcha non fignifleat tranfitum Hebraeorum ex
Aegypto ad terram Chanaan, luis Maioribus di uini tus
promifiknr.nec tranfitum eorundem per Mart rubrum,
vt quidam patres tradidere : fed, vt dixi, ipfius Angeli
A'tranfitum,vtpropterea Leuit, 23. .Phafe Domini dica
tur,&■ Exod.ji.efl enim Phafe,6e L.atinu Interpres ad
didit, id eft, Tranfitus Domini : Efeum dixerint vobis
filijs veftri:Quas efl ifta religloldicctis eis.Vidlima tran
fitus Domini efl, quando tranfiuit fuper domos filio
rum Ifrae!,m Aegypto percutietis Aegyptios, & dumos
noflras liberans.DicesiQnomodocum dicatur Hebrai
ce Phafe, dediufhim efl inde nomen Pafcha ? vix enim
huic nomini cum illo quid videtur effe commune. Re-
ipondeo : quod Hebrati dicunt Phafe , Chaldaei more
luo,addunt ad finem alcph,& litteram famcch, L X X,
Interpretes Graeci pafllm vertunt in litteram f,& ita fa
(ftum cfl nomen Pafcha.
Secundo quiritur, Quot modis in Scripturis nomen
Pafcha: fumatur ? Rcfpondco, primo accipi pro tranfi
tu illo Angeli, fed deinde tranflatum efl nomen ad fi-
gnificandum agnum , quem quotannis ludaei immola
bant,St edebant in memoriam illius , quem cemmede-
runt eorum patres ad vefperam, pridie illius diei, quo
Aegyptiorum I fe feruitutem dcpuleruntiac ita accipi
tur in hi s locis EuangeIicis:Vbi vis paremus tibi come
dere Pafcha? &, In qua neccfie erat occidi Pafcha , &,
Quando Pafcha immolabant:& rurfus,vbi Pafcha cum
Dilcipulis nieis manducem , & Apoflolus ; Pafcha,in
quit , noflrum immolatus efl Chriftus quafi diceret,
Chriflus immolatus efl tanquam Pafcha noflrum , id
eft,tanquam nofler agnus, cuius typus, & vmbrafuit
verus ille agniculus ludsorum. Deinde accipitur Pa
fcha pro dic fcflo Aiymorum ! Luc. 2. in die folemni
Pafcha , Luc. 22. Appropinquabat dies fefltis A7.vino
rum,qui dicitur Pafcha.Ioaij. 12. Ante diem ledam Pa
fcha. N am vt conflat. Leijit.13 .Exod. i2,& NumerbnT
28. Decimaquarta Luna primi m$fis ad vefperam, fiue
vthebraice dicitur, Inter dvjaj vefpeyas,Phafe Domini
erat,hoc efl,Agnus immolabatur comedebatur; De
inde , Luna decimaquinta proxime fequeiui colebatur
dies feftus Azymorum . Ex eo die feptem alijs diebus
azymi panes edebantur, & dies vicinius erat quoque fc
Ilus. Quo fadlum efl, vt Pafcha etiam accipiatur pro
lingulis Azymorum diebus, quafi eos dixeris, pafena-
les.Ailuum 12.Erant autem dies A/.ymorum. ( ac fla-
tim fubditur) volens pofl Pafcha producere cum po
pulo,id efl,pofl dies illos Pafchales,
Verumtamen dubias qnaeflionis eft,An Pafcha fuma
tur interdum pro illis viaimis, qua: inftituto legis offe
rebantur lingulis illis Azymorum diebus , fiucexoui-
bus,caprifue,flue ex bobus?Quidam vt Abulefis 2. Par.
Dcfenforjj ca, 8. exiftimant aliquando ficfumi, Pafcha,
Dcutero,i<5,ImmoIabifque Domino DEO tuo,Phafe
de ouibus,& de bobus,in loco, quem elegerit Dominus
DE VS tuus, quod eft dicere ; immolabis pafchales hc-
ftias.Agnus enini qui decimaquarta Luna ad vefperam
maciabatur, ex ouibus folum ve! capris erat, non bo
bus,& z.ParaIip.cap.3 J.dicitUr ; Dedit lofias omni po
pulo in folemnitatem Phafe agnos, & hcedos de gregi
bus , & reliqui pecoris triginta millia ; bonum quoque
tria millia, quod nihil aliud eft nifi dicere : Dedit
omni populo ad Pafchales hoftias, qua: offerri fole-
bant in illis diebus- Azymorum : & inferius dicitur:
Principes domus Domini dederunt Sacerdotibus ad fa
ciendum Phafe,pecora commixtum Iduo millia fexten-
ta,& boues trecentos. Vnde illud /oan. 18. Noluerunt
( principes Sacerdotum ) introirein prztorium, vtnon
contaminarentur, fed vt manducarent Palcha: non in-
telligitur , inquiunt, de agno pafchali, quem iam an
te comederant , fed de viClimis pafchalibus, quae illo
tempore A/.ymorum offerebantur , & non nifi A mun
dis edebantur . Alij vero putant Phafe , fiue Pafcha.il
lis in locis non fumi pro viftimis, fed pro tempore il
lo Azymorum,in quo offerebantur viClmianita vt eum
dicitur D e u ter on om, 16.1 m in ol abis Phafe de ouibus tk
de bobus , intelligi debeat pra;pofito, In , qu$ more
H ebrasorum plerumque fubticetur, tanquam diceret:
Immolabis inPhafe , id eft, in tempore Pafchali Azy
morum. Illud item. 2, Paralip.35. Dedit (lofias) om
ni populo in folemnitatem Phafe ; [ Inteiligitur cum
eadem prapoficione^feilicet,ad immolandum , & oife-
rendum in Phafe , id eft , in tempore Pafchali. loana.
quoque 18. cum dicitur : 3 Vtnon contaminarentur,
fed
& 2 6.&
f.1 tr. 16.
M f. 14.
Luc li.
l-Ccr,1,
