Xwih.J* T)e tertio decalogi praecepto. Cap. HU
fchalem immolauerant, & comederant, Dominus a
mortuis refurrexerit. Nam ludii Pafcha celebrabant
hoc eft, in quartadecima.Luna primi menfis, tuum a-
gnum Pafchalem facrificatumt,& edebant qui mortem
Chrifti adumbrabat: nos vero PafiMia colimus oh, me
moriam refurredlionis Domini noftrqqua? die Domini-.
&poft Lunam quartadecimam primi menfis,, &
ca
poftPafchatis,ac legalis agni immolationem ._, & cfum
ladlaeft , Vnde Arabrof.in Epift. 83. ait; Si inciderit,
ficut futurum eft proxime , quartadecima Luna menfis,
primi die Dominica, quia neque Dominica die iciuna-
re debemus, neque tertiadccima Lunadie fabbati inci
denti , iciuniiim foluere ( quod maxime die Paffionis,
eft exhibendum ),in alteram hebdomadam celebritas
Pafchse eft differenda. Beda quoque in lib.de Ratione
temp0r.cap. J7. Conuenit itaque,inquit,diligenter ad-,
uertcre, vt quoties quartadecima Luna ini Dominicum
incurrit diem , 111 fequentem feptimanam Pafchalem
diem potius differamus, duplici hoc modo ., Primum
quidem , ne , tertiadecima Luna inuenta 111 fabbati
dteffoluamus ieiunium,qiiod.confequens non eft, quod
nec lex ipfa prascipit. Deinde,neia Dominica die Lu
na quartadecima conftituta ieiunare cogamur, indece-
tem,rem,illicitamqu.e facientes. Hoc enim Mamcheo-
rum fcdlr confuetudo pqlfedit. Idem docet Eufeb.lib.
j.Hift.cap.2.3.
Secundo quaeritur» Quibus de, caufis Ecclefia interdi
xerit Pafcha celebrari in'quartadecima Luna primi me
fis ? Refpondeo,multas die caufas eiufmodi,ob,quas id
Ecclefia.prohibucrit. Prima efbne in Luna tertiadeci-,
nia.quadragenariii ieiuuium.fplueretunaut fi tunc non
folneretur,fed in Luna.quartadecima, ne in die Domi
nico ieiuniuni feruare cogeremur cum haereticis Mani
A ftpl. 83., vbi : tiiadeclarat ipfe Ambrofius, Primum Pa-
fcha ex decreto Concilij N icaeni celebrandum eft* in
die Dominicapoft decimamquartam Luna primi mea’
fis,qui ah A.e.quinodlio verno incipit: quibus verbis,ex-,
plicat primum menfem effe eum , cuius Luna decima-
quartain Aequinodtiimi incidit,id eft,in diem z r.Mar
ti j,'vel proxime, confequitur. Secundo,docet, Pafcha in.
fequentem, hebdomadam differendum effe,quando Do
minica dies in Lunam decimamquartam inciderit. Ter
tio Ipco ait,Patres Nicaeni Concilij: cfecrcuiffc, vt Luna
quartadecima primi menfis inquireretur per cyclum
Aurei numeri decemnouennalem . Idem plenius Beda
teftatur in lib.de Rat.temp0r.cap.4r- & in lib.de Ratio
Computi.cap,i,6. Et idem repetit lib.,5. Hillor. Anglo-
mm.cap.z2.vbi dicit id ita feruafle B.Petrum, cum Ro
ma praedicabit, &c effe hanc confuetudinem Ecclefi» ,
Euangelicam , & Apoftolicam traditionem, &• itafer-
B. uaffe eam femper-Romanos a S.Petro cdodfos,Alexan
drinos,& Aegyptios,quos inftituit S.Marcus, S.Petri di-
fcipuluSjiprimis temporibus.Idem tradit Eufebius hb.
J.Hift.cap.zz.,
Quarto quxritur,Quinam menfis,fit primus,poft cu
ius Lunam decimamquartam celebradum eft noftrum
PafchaIQuidam putant.eum menfem effe primum,cu
ius Nouiluniuni propinquius eft diei Aeqiiinodlijvcr-
Sed hoc mento, confutat Chriftophorus Clanius in
m
Apologia noui Calendari) Ronianiffib.i.c.i. Nain con
tingere poteft,vt duo Nouihinia aequaliter a die. Aequi
nocftij dfflet:vnum,quidem ante,alteruniverd;,poft. fin
ge Aequinoiftmm conftitumm die zi.Marti),fi Plenilu
nium incidat 111 meridiem dici zi.Marti),tato intcrual-
lo a meridie diei zi. Marti; aberit Nouiluniuni , quod
diem Acqumotlij praecedit,quato ab eodem diftat No-
IVIUIIUIUI iviwuiy vuuo ^ ' 2 > L _ • 1 " ~
chaeis.Secundame fi m Luna quartadecima Pafcha cq- V>. uiluniuni,quod eundem diem Aecniinoiftij fublequitur.
Jeremus, ex vna parte exultarenius ob memoriam re-
furredlionis Dominica:, cuius eft fignum,Pafcha,quod
celebranmsjex altera parte lugeremus,cum Luna quar
tadecima primi menfis potius fit fignum mortis.Domi
nice quam refurrcdlionis. Quare Ambrof.epiftola cita
ta: Vnde(ait)h®c Lex Pafehae nobis feruanda eft, vt nd
quartamdecimam obferuenius in die Refurrcdlionis,
fed in dic magis paffionis, aut certe alijs proximis fupe-
riorjbus diebus, quia refurrcdlionis celebritas die Do
minica celebratur ? Tertia huius rei caufa eftme vnqua.
cum ludiis Pafcha,id eft, tranlkuni ex Aegypto in pa
tri amffioc. eft,de morte ad vitam,celebra,remus,:,.liid.£t
enim fuum legalem, & Pafchalem agnum immolabat,
& edebant in memoriam tranfitus, ex Aegypto in pa-
quia vtrumque a Plenilunio aheft diebus 14 horis. 18.
minu.zz.fecun.z. fere vnde merito, tunc ambigeremus,
vtrnm ex illis duobus Nouilunijs ad primum menfem
fpedlet. Quaie dicendum eft cum effe primum niefcm,
cuius Luna quartadecima incidit in diem Aequinodlij,
vel eundem prpyime confequitur.
Hoc.enim docet Beda in Hb. de Ratione temporum,
c.4?.hjs verbis : : Nos Aegyptiam calculandi dilciplina,
qua & tuo judicio ( alloquitur autem, Vidlorium) &
vniuerfalis.Ecckfi,E confenfu verior apparet, omnibus
fequendanrnouimus . Initium, videlicet primi menfis
ab odlauo,Iduum Martiarum, vfque in Nonarum Apri
lium diem quartas decimas vero Lunas Pafcha a duo
decimo Calendarum vfque in decimumquartum C.a-
triam,hoc eft,in memoriam liberationis ex^Aegyptiaca -p. lendas Maias.. porro diem Pafchv Dominicam ab vn-
feruitute.: nos vero ob.memoriam Dominica refurre- ■ decimo.Calendarum : Aprilium vfque in feptimam,Ga
llionis , per quam mortui peccato fumus in vitam, gra- , lendaruni Maiarum i. at hoc in Luna quin tadecima vf-
tia reftituti, & veterem vitam exuti, in nouitate vits
ambulamus.Quartame cum Quartadecimams hareti-
cis conuenircmus,qui r legem veterem cum nona, obfer-,
«andam effe dicebant., ,
Tertid quaritur,ln qua Dominica, prima m.enfis Pa-.
fcha celebrari Ecclefia iufferic?Refpondeo,Pafcha„ce!e-,
brandum effe in, Dnica die ex Apoftoloru audloritate;,
vt tradit Pius Papa,& Martyr,qui,vixit circa ai\nu Do
mini i.J.o.m EpiftolaDecretali,& habetur in:cap., Mof-
fe.de Qonfec.Dift.3 .,Et celebrandum efle non, qualibet
Dominica,fed ea,qnx Lunam quartamdeciniam primi
menfis. proxime c0fequitur3.defm.it Vidlor Papa. & Mar-
iyr:&r refertur in c.Ceicbritatcni.de Confecr.Diftinc.3
/T.- /"'«t r..- /i: tv.. r-i i • • . •
que in, vigelimamprimam effe querendum . Quibus
verbis,aperte primam Lunam quartamdeciniam Pa
fchalem collucat ind ic Aequinodlij,vehqui ipfum pro
xime fequitur vjtimam m die deamo oilauo Apri
lis; ac proinde vult primum menfem , id eft, Pafcha
lem,efle eum,cuius Luna quartadecima incurrit in die
Aequinodlij., vel ipfum proxime leqnitur. Idem aper
tius docet, cap. 45- in eodem libro,ita feribens ; Qui
vtrique ( anjii.fciiicet communis, & embolifmici) li-
cutfupradidl.um eft , ab. exordio primi, menfis , quem
Hcbr* i Nifan vocant , hoc eft ,' ab afcenfipne Lunae
Pafchalis initium, fumunt: cuius exordium menfishxc
regula debet obferuari ytnunquam Luna Pafchas quar
Vbific.ait: Celebritatem laijdii Pafcha; die Dominico, -p- tadecima venumi praecedat Aequinodlium , fed vel in
nat . fis nr3pAf*rpf(r\yt*c nrslfri. Ioni ftof-npninl fis ^ A n nc -ftn Vi/Ar* rjttnrlprir*'»/-» P A m><
agi debere., & pradeceftorcs noftri iam ftatuerunt , &
nos illud eadem die folemniter celebrare mandamus :
quianon decet,vt menibra a capite difcrepent,aut ali
ter gerant., A quartadecima vero Luna .primi menfis
vfque ad vigelimamprimam eiu.fdem menfis eadem ce
lebretur feftmitas.ldem faucitum eft m concilio ,quod
ciufdcm Vidloris fummi Pontificis hortatu, m O far e a
Palaeftinae a multis Epifcopis celebratum eft:, vt legitur
apud Eufebium.Iib.5.EccIef.Hiftor.cap.z3,Poftea idem
definiuit fynodus prima Nicaena, vt referunt Socra.lib,
i.cap.tf.Tncodore.lib.i.cap.m Ideni conftitutum eft in
lynodo Antiochena,&pofteain Calccdoncnfi.Hoc au
tem ita effein CbciUoNicinG.decretum.tcftantur Be
da lib.j.Ecclel.Hiftor. Anglorum.cap zj. Ambrof.Epi-
ipfo Aequinoclio, hoc eft, duodecimo Calendarii Apri
lium: vel eo tranfgrelib legitima procedat, Vnde fit, vt
ab.odlauo Iduum Martiarum die vfque in Nonarum
Aprilium diem, Lunarisannijfintquaerenda primordia»
Ipfa- autem Luna quartadacima,cum prunum duodeci
mo,Calendas Apriles , cum nouiffimc quartodecimo
Calendas Matas occurrendo,diem lefti Pafchalis ah vn
decipio Calendas, Apriles,vfque m feptimum Calendzs.
Maiasfaciaifinquirendum .
Idem dicit cap.57.In hunc modum :, Namqiue poft
quartamdeciniam Lunam Dominica dies occurrit, ip
fa. eft Pafchalis Dominicas Refurrcdlionis dies. Qu,x
quidem quartadecima Luna primum in Aequinoclio,
id eft , duodecimo Calendarum Aprilium , vltimun»
vigefi-
