■ Jnfiftutimum eyll'oralium. Pars II, 
i*Clcr.&rfi.quibus,&quodorho creentur: Hamnimi- j\ 
rum:Ioannes miferatione diuina , ac Sandfae (edis Apo- 
'ftolic<E eratia.N.Epifcopus; Notum facimus vniuerfis, 
quod nos anno, die infrafcriptis, & in Ecdefia Paro- 
chiali.N-.rt^ftr® Dioecefis cfncium Vifitatinnis exercen 
dojdileclonobis in Chrifto , Petro Robm, filio Franci- 
fci Robin , & loannaj coniugum a didita parochi ah no- 
Sn Dirtcefis oriundo in, & de: legitimo matrimonio 
procreato, prout fide dignorum tcltimomo nobisfadia 
fides extitit, aetateque', litteratura , & alias idoneo 
Comperto , tonfuram contulimus Clericalem , mili 
tia: Clericali aferibendo eundem, Adimi vbi fupra, 
fub figillonoftro magnorotundo.die vigefima Augufti, 
anno Incarnationis Dominica; 1581. Tcftihus loannc 
Rotellino,& Gafpare Rito,ad hoc vocatis, Petrus 
Rochct Secrctarius, 
B 
Quos poffit Epifcopus a Canone, lege , 
<vel 'ture communlfoluere,hoc eji, <vt 
Schols<verl?is <vtar } cum quibus dt- 
fpenfare queat, C a F' 
E St penes Epifcopos facultas relaxandi Canonis , 
& iuris communis rigorem , incertis quibufdam 
cafibus, & hoc circa Sacramentum Ordinis , & Matri* 
monij circa beneficia,circa poenas,& poenitentias,circa 
voti,&iurifiurandt vinculum , ideo agendum mihi eft 
de hac poteftare,quam habet Epifcopus.Et primum de 
ea,quam habet circa Sacramentum Ordinis , & benefi 
cia E cclefiaftica. Q 
Primo quatitur, An difpenfare poffiteum his,qui i 
fide Catholica defecerunt,hoc cft , cum Apoftatis a Fi 
de, videlicet,vt ad ordines, vel beneficia promonean 
tur,vel vt in fufceptts ordinibus inferuiantiRefpondeo, 
iure comnnmi antiquonon poffe,etiamfi.idoneam poe 
nitentiam egerint, & eorum apoftafia; fit occulta, non 
notona,vel per euidentiam fadi,vd per fententiam Iu 
dicis, vel per propriam confeffioncm Apoftatae in in 
dicio : & etiam fi ad forum contentiofum deduda non 
litatam in cap. At fi Clerici, de iudicijs.nequit Epifco- 
pUs difpenfare in criminibus adulterio grauioribus ,fed 
videndum eft, an nunc poffit iuxta id quod habetur in 
Concilio Trident.feff.14.cap. 6. de reformat, vbi fic di 
citur ; Liceat Epifcopis in irregularitatibus omnibus , 
& fufpenfionibus ex delido occulto prouenientibus , 
excepta ea,qua: oritur ex homicidio voluntario , & ex- 
eeptis alijs dedudis aid forum contentiofum , difpenfa- 
rc. Quod decretum locum habet,fi derogatum non fit 
per Bullam Pontificiam legi folitam quotannis 111 die 
Cana Domini. Cum his vero,qui a Religionis profef- 
fione defecerunt,id eft,cum Apoftatis a Religione, fi in 
Apoftafia minores ordinesfufeeperunt, & exempti non 
funt,difpenfare potc-ft , vtdeferuiantin fufccptis ordi- 
nibus-.fecus vero, ff fint exempti, aut fi in Apoftafia ad 
factos ordines fuerint promoti, cap. vlt.de Apoftatis,& 
fecus fi dimiffo habitu ordines eri amni inores recepe 
rint,quia ij excommunicari funt, cap.vt penculofa ne 
Clerici,vel Monachi,in fexto, & cum hisfoius Papa di- 
fpenfat.cap.cum illorum , de fent. cxcommun.Sy lueft, 
vcrb.Apoftafia quaft.S, 
Cum verdnune plcrique Monachi, &-Religiofiffint 
ab Epifcopofum iurifdjdione exempti,cum his fi a Re 
ligionc defecennt.Epifcopi difpenfare nequeunt. At fi 
qui exempti non fint, & cotum Apoftafia fit occulta , 
non notoria, nec dedudfa ad forum contentiofum , po 
terunt Epifcopi difpenfarem eorum irregularitate mx- 
ta prodictum discretum Condlij Trident.fefl.i4.cap.<5, 
de reformatione. 
Secundo quatitur, An cum Bigamo poflit Epifcopus 
difpenfare, vt recipiat ordines, minores, vel beneficia 
fimpiiciaUq.Andreas,Gemini anus, Francus,Anch.c. 1. 
de Biganiis in CAbb.c.fuper e<V,num15.de Bigamis An 
gelus in verbo, Bigamus, nu.8dSaiiar.jn M.anualj,ca.ir- 
m1m.196.C0uar.in Clem. Si furiofus,de homicidio $.1. 
«ume.4.negant pofle Epifcopum difpenare ,vt promo 
neatur ad ordines minores , vel beneficia fimplicia; 
poffe,tamen concedere, vt infemiat in ordinibus mina, 
nbus ante fufeeptis, & vt beneficium fimplex,quod an 
te pofiidebat,retineat.Hancfententiam dicit elle com- 
munem,nempe inter iuris Canonici Dodores , Prapa, 
litus in cap.Ledor,diftim 34- At S. Thomas in quarto, 
diftm.17.qu rft,j. arc.3. Palnd in eodem lib.&dift.q.4. 
art.5,Concluf4. Durand.eadem diftin.q.4. Sotus ead. 
dift.q.j.art.j.Turrccrem.in ca.Lcdori, dift.34.Sylueft. 
in uerhOjBigamus.q./.Tabien.eodem verbo, q.y. Rota 
Decif.44/ fentiunt polfe Epifcopum difpenfare, vt acci 
piat ordines minores,& beneficia fimplicia. Hac opi 
mo mihi magis placet. Etfufficitad eam confirman 
dam S-Thoma auctoritas. 
Tertio quaeritur, An Epifcopus difpenfare queat, vc 
Clericus qui vxorem habet,beneficium fimplex, quod 
antea habebat,retineat?Gofffed.Speculator, & Philip- 
us,teftibiis Pauor.c.Ioannes,de Cler.coniug,8c Sylue 
ro verbo,beneficium.j.q-uaft.^.affirmaut pofle : quod 
probant ex c.Hernicus,de Clericis pugnant, in duello, 
fibi Epifcopo conceditur,vt difpenfet cum homicida ad 
retinendum beneficium fimplex, at maius quid eft di- 
difpefare cum homicida,vt retineat beneficium , quam 
difpenfare cum Clerico coniugato. Toan.Andr.in cap. 
Ioannes,de Cler. coniug. fentit quoque Epifcopum di 
fpenfare poffe.Crterum verius eft , quod docet Pauor. 
in cap.Ioannes,& cap.Sane i.de Clet.coniugatis,quem 
feqmtur Sylueft.vcrb.beneficium.3 .q.4. Angel.eo. verb. 
nu.15.uon poffe Epifcopum dilpenfare. Nec in difpen- 
fationibus valet argumentum lumptum a fimili, vel pa 
ri,vel etiam maiori. Probabilius eft prima fententia,(i- 
quidem audloritate loannis Andrea:, Speculat.dc alio 
rum confirmatur. 
Quarto quaeritur, An poflit Epifcopus difpenfare in 
irregularitate,quam quis contraxit , eo quddbis bapti- 
7.auit, vel baptizatus eft, vel mtniftrauit bis baptizan 
ti ? RefpondetSylucfterinverb.Irregitlaritas.q.5.pof 
fe,fi crimen fuerit occultum , & poft legitimam poeni 
tentiam peradlam. Si publicum,non poffe , nifi fuerit 
Religionem ingreffus. Dicendum eft iuxta Decretum 
Concilij Tr1dent.feff.14.cap1t.15. Quandocumque fuerit 
huiufmodi irregularitas ex occulto delidto contraita, 
& non deduefa ad forum contentiofum , polle Epifco 
pum difpenfare. 
Quin to quaeritur,An cum eo , qui recipit beneficium 
Eccldiafticum auctoritate laici , poflit Epifcopus di 
fpenfare , vt aliquod beneficium habeat?nam es cap. 
Quifquis,de eledl. beneficij capax non eft. Refpondct 
Innocentius in cap. Quifquis, modo citato. Pofle Epi 
fcopum difpenfare,fic etiam Sylueft. verb. beneficium 
primum,numr. 
Sexto quaeritur , An poffit Epifcopus difpenfare, ci 
Clerico, vt habeat duo , plurave beneficia ? Potcft di 
fpenfare, vt habeat in diuerffs Ecclefljs duo fimplicia 
beneficiajdum tamen vnum no fufficiat ad vitam eius 
commode fuftentandam.Sylu.beneficium.4.quafft.8.& 
dummodo vtruhiquerefidentiam non.poftulet. Poteft 
itidem difpenfare, vt habeat in diucrfisEcclefijs vnum 
beneficium curatum,&aliud fimile cifdem duabus co- 
dmonihus prxdiclis. 
Sed dubia: qu.-eftionis eft , An difpenfare queat Epi 
fcopus, vt in eadem Ecdefia quis habeat duo beneficia. 
Quidam negant*&: probant ex cap.Litteras,de concelf 
prseben Sed Io. And.& Panprm.iu eod.ca.litteras,&.Fc- 
dericus Conf.ii5.Sylu.verb.bendicium.4.diftinguunt; 
Si beneficia fint diftbrmia, poteft,dummodo vnum non 
■fufficiat ad vitam Clerici.St verb fint fimilia,difpenfars 
non poteft. Haec opinio cft vera i 
Septimo quaeritur, An cum Clerico Parochiale be 
neficium habente,difpenfare queat ratione ftudij litte 
rati ? Poteft,vt intra annum proni ou eripi i fi ad Subdia- 
conatum non cogatur, itavt poffit is Clericus ad fe- 
ptennium litteris operam dare.Sed poft finitum fepten- 
niurn debefintraannumfacerdos fieri.ca. Cum ex eo, 
de Eled.in 6.Sylu.beneficium.3, q.i. 
Oblaiib quaeritur , An cum eo , qui natus eft extra 
legitimum matrimonium , difpenfare poflit Epifco 
pus ? Poteft , vt recipiat primam tonfuram, & mino 
res ordines:iteiiijVthabeat beneficium fimplex,capita- 
Js-qui, de filijs Presbytero, etiam , vt habeat Canoni* 
catum