13 £
Injlltutionum Adordhum» Pars iL
de indic, vt miniffrent in fmceptis ordinibus, & vtad A
vltcriores ordines afcendant. Iterp cum Presbytero
etiam,Diacono,& Subdiacono, qui aliquid de minifte-
rijs Ecclefix vendens facrilegium coinmifit, difpenfat
vt mimftret in ordinibus fufccptis, c, Si quis Presby
ter, dift. 5°- .
Difpenfat prxterea cum Diacono, qui Miffe facn-
£cium fecit,vt in fuo officio permaneat, & retineat Be
neficium quod habebat,cap.ex litteris, de Clerico non
ordinato miniftrante. Dubi,* quaeftionis eft,V trimi pof
fit Epifcopus difpenfare,vt ad Sacerdotium promonea
tur ? Gloflk in eo Capite , in verbo Mifericordiam dicit
polle. Idem infinuat Innocentius in cap. Diledlus, de
teniporib. Ordinat.
Sed Hoftien & Goffred. & Panormitan, ibid. aiunt
folum Papam difpenfare polle. Idem quoq; tradit Spe-
cul.in Specu.luris par. i.tit.de difpenfationi. $.Nunc de g
Epifcoporum, yerf. tS. quod probant, quia loliis Papa
difpenfat cum eo, qui fufpenfus ab ordine, quemjia-
bet,niiniftrat; ergo lolus Papa difpenfat cum eo,qui mi
mftrat in ordine quo caret.Vnde confequens eft,fecun-
dum eorundem Audlorum fententiam , vt fl quisLai-
cus in aliquo ordine rieferuiat, non poffit ad aliquem
ordinem promoneri, nili Papa; audloritate ,
Nunc vero,poft Decretum Concil. Trid. feff. 24. c.C.
de reformat, poffunt Epifcopi difpenfare in omnibus
irregularitatibus , fufpenlionibus ex delicio occulto
proucnientibus , excepta ea, qux oritur ex homicidio
voluntario , <k exceptis alijs ad forum contentiofum
deduclis.
Depoteftate Epifcopi circa Matrimo-
mum Voti 3 ac Iurifiurandi
•vinculum. Cap.Li»
C
P RiraB quaeritur, An penes Epifcopos fit aliqua po-
teftas relaxandi, ea qux iure communi ad Matri
monium fpedlant?Refpondeo,effe angoftiffimam,& ni
hilominus ,vt docent Angel.verb.Difpenfatto,n.5. verf.
ex quibus concludo, Syluefter eod. verbo, q. 9. verf. ex
quibus concludo. Nauar.in Manuali,cap. 12.0.35. verf.
dubium autem , potellEpifcopus difpenfare in gradib,
Matrimonij prohibitis, quando impedimentum cftoc
cultum,& ad Papam non patet aditus, & coniuges fe-
parari non pofllint abfque magno fcandalo, vt nonnum
quam accidit in mulieribus cognitis a confanguineis -pv
fui viri ante matrimonium contraditim: idem mris elle ^
putapt de eo , qui pofl votum fimplex caftitatis matri
monium confuniauit; Potell, inquiunt, Epifcopusdi-
fpenfare, vtdebitum coniugale petat,quianon efl veri-
finiile , Papam uelle ut laqueis confcientiarum irretiti
maneant ij,qui prx inopia, aut alia difficultate Roma,
venire,aut aliquem, eius rei gratia mittere nequeunt.
Pqlluntetiam epifcopi difpenfare in impedimentis,
qua; impediunt tantum , & non dirimunt matrimonii!.
Palud.in'4dift.34.q.i.art. i. Antonin. 3-p. tit,t.c.i9.$.
4.Nauar.in Manuali c.n.nu. 84. exceptouoto Caftita
tis & Religionis; mquofolus Papa difpenfat.
Epifcopus etiam poteft difpenfare iuftis de caulis,
ut matrimonium contrahatur ,, fine denuntiationibus
publice fadtisin Ecclefia Conc1l.Tnd.feff.24.cap. i.da
reformat. Matrimonij. P
Secundo quaeritur , An Epifcopus poffit relaxare,
uel commutare noti,aut iurifiurandi uinculum? Ampla
facultas cft penes Epifcopos ad relaxandum uoci, Sc
iurifiurandi uincula; pofinnt enim Epifcopi, cum iufta
fubell caufa , relaxare , ue! permutare omnia nota
praeter quinque , in quibus folus Papa difpenfat, con-
fferudine recepta; qusfunt, notum caftitatis perpe
tua- : notum fimplex ingrediendi Religionem , uomm
peregrinandi in Terram Sandlam , uel peregrinandi ad
limma Sauciorum Apoftolorum Petri , & Pauli , uel
pei egrinandi ad Templum SandTi lacobi Conipoftcll.
Dicitur, Caftitatis perpetuse , quia fi quis uoueat ca-
ititatem loiuni ad tempus, ue! uoueat non ex toto, fcd
cx parte caftiratem, poteft Epifcopus difpenfare: uc
fi quis promiferit fe nunquam ad nuptias tranfituru» ]
non enim uouet fimpliciter continentiam ; nam fi qim
tale uomm faciat: & deinde cum fcorto rem habuerit,
contra uomm non facit: fi quis uoueat fe facros ordi
nes fufeepturum,poteft Epifcopus difpenfare : no enim
uouet callitateni,fcd factorum ordinum fufeeptionem:
fimiliter,inquit,Syluefter,uotum 4-q-3 • uerf.fcxtum fc-
cundiim Archiepifcopum difpenfare poteft cura eo,
qui uiuens in Religione laxiori uouet ardliorem , & cft
eo,qui uouens fe mgrefluruni in ardliorem , ut fufeipiat
laxiorem ; nam huiufmodi uotum non cft Religionis
fimpliciter,fed certe Religionis.necEpifcopus cum hu
iufmodi uomm commutat, uel relaxat, loluituouen-
tem fimpliciter a uoto Religionis.
Item poffunt Epifcopi relaxare , uel commutare iu-
fiurandupi promillorium , fi iufta fubfit caufa . Vnde
S.Thomas 2.2.q.89.art.9.ad tertium.Difpenfare Epifco
pi poffunt,quando dubium eft,an id quod iuratum eft,
fit Iicimm;an contra,utile,an noxium : Nam fi manife-
fte fit licitum,& utile,non uidemr,inquit, locum habe-
redifpenfatio,uel commutatio , nifi aliquid melius oc
currat ad communem utilitatem faciendum, uidelicet
ad commune bonum dia-cefis.
Difpenfat etiam Epifcopus in iureiurado dolo,metu,
aut ui fadlo. Innoc. cap. 1. de lureiurando,difpenfat iti.
dem in iureiurando,quod thrpe eft ex parte cius cui iu-
ratum eft. Panormitanus m cap.i. de iureiurando. V8
fi quis iuret alicui fe foluturum ufuras ,
De poteftate Epifcopi circa poenas, •uel
poenitentias luris« Cap. LH»
I " 1 St penes Epifcopos poteflas relaxandi pet-nas iu
li, ris,& poenitentias Canonum , fiuc in iudicio, fiue
in toro confeientia.cap.tempora 26- Quaeft.y. cap. Pa-
nam,c.Medicinam,c. Verbum Dei,cap Menfuram,cap.
Iudex,de pocnit.diftimfl.i.Hinc eft, ut poffit Epifcopus
minuere poenitentiam iniundlam a Canone ei , qui
matrem necauit,c.Latorem,& ibi Gloffa^.quxllio.i.
Poteft Epifcopus poenas oh crimina, fine delitta iu-
rc communi conflaturas,minuere , uel commutare , ita
ut corporis, uel fpiritnalem poenam in pecuniariam
commutare queat.Dodlores in c.Licec,de panitentijs,
&remiffioni.
. Primo quaeritur, An poffit Epifcopus caufa cognita,
poenitentiam impolitam alicui a Summo Pontifice ex
toto,uel ex parte remittere. Dequaquxftio Gloffam
cap.Latorem fupra citato, in uerbo,Conuerfioncni K.o
manus lingulari,4B0. Hippol. fingul. 182. Et uerius eft
quod multi docent, non poffe , quia inferior nequit Su
perioris fententiam matare.
Secundo quxritur , In quibus criminibus, fiue cali-
bus Epifcopus difpenfare non poffit ? Refpondeo, Pri
mo in criminibus adulterio grauioribus non poffe, cap.
Ac fi Clerici,5-de Adulter, de iudic
Secundo in homicidio,c.Miror,dift.50. fiue iufto, fi
uc iniquo:fi asftu mors, uel abfeiffio membri fecuta fit.
Innoc,& Hoftien.in c.i.de Clericis pugnacibus in duel
lo. Hocincelligitur, Epifeopum non pofie difpenfat^
cum Clerico homicida, uc in fuo officio miniftret.
Tertio , Non poteft Epifcopus difpenfare cum Si*
moniaco , qui ordinem , uel beneficium per fimoniam
fciens recepitieft eniro .excommnnicatus & fufpenfus 1
diuinis, cum quibus folus Papa difpenfat.
Quarto , Cum excommunicato, uel fufpcnfo a diui-
nis,qui fe fciens diuinis ingeffit,c. Cum xcerni, de feut.
& re indica in <5.& c.Cum medicinalis,de fent. excom
municationis in Jexto,
Qiiinto, Cum Clerico, qui excommunicatus fe con
fert ad Principem fecularum , contempto Eccldialhco
Indice,c, fiquis Epifcopus 2i.q.5.
Sexto, Cum bigamo non poteft difpenfare, ut ad fa
cros ordines promoneatur,cap.i. de bigamis , & c. L e ”
ilor.dift.3 4.
Septimo , Cum Clerico miniftrante in ordine queni
non habetpiondifpenfat Epifcopus, ut ad ordines fu*
periores a;cedat,c.t,de Clcr. non ordinat niiuite* n . t? “
Oiluuo,
