‘LiL V. De quarto decalogipr^cepto. Cap. T V. 
3 2-7 
tim quod Concilium,in quibus amSoritas funi A 
im relidet condendi tum Fidei articulos, tum & moru 
}egcs: non curant falcem fuam mittere ad definiendas, 
tanquam de Fide Philofophij difputationes, qu^ non 
ex Sacra Scriptura,fed ex nuda Philofophia eliciuntur; 
qualis illa eft,quae inftitu itur ad examinandum, quifna 
cotrailus fit vfurarius,quis vero ab hoc crimine liber : 
hoc enim non ex Sacra Scriptura colligitur, vnde fuas 
veritates elickfamfla Synodus, fed ex media meraque 
natura rerum . Aliud denique eft prohibere vkrras fub 
his.autalijs cenfuris: quod cum non foliim ex morali 
Philofophia,fed exfacra Scriptura colligitur, proprium 
eft Apoftolicum munus,aliud vero examinare , quifna 
contraditis fit vfurarius, quod permittit ex fola natura 
rerum perpendi. Hadlenus ille . ybi multa confundit, 
& Ecclefi^,vel Pap£ audloritatem minuit. Qiiis enim, 
neget,pofie Ecclefiam, vel Romanum Pontificem defi- g 
nire,vel declarare,hunc vel illum contradlum effe vfu- 
rariumnd enim fecerunt multi Romani Pontifices, vt 
conllat ex cap In ciuitate,& cap. Nauiganti,de vfuris, 
&ex Conftitutiombus Martini V.&Calixti III.inter 
Extrauagantes communes tit.de Emptione. Item,quis 
neget, Eccleli?, vel Rom. Pontificis eife , interpretari, 
& declarare , que funt iuns naturalis; & cum vfura fit 
naturali iure prohibita 5 cur negat Sotus polle Ecclcfia, 
vel Romam Pontificem definire, vel declarare, hunc, 
vel illum contradlum effe vfurarium ? Dicit Sotus:Non 
elicit fuas veritates Ecdefia,vel Papa, nifi ex Sacris lit- 
teris;at Sacrf litter? nihil dixerant de hoc, vel illo con- 
tradlu.Contra eft,quod Sacre littere vfuram damnant, 
& vfuram dicunt efie,cum ex mutuo lucrum accipitur. 
His duobus principij s politis, quis neget poffe naturali 
lumineeuidentercognofci, in hoc, vel illo contradlu £ 
mutuum ineffe,& ex mutuo lucrum. Dicit Sotus, Ex 
mera natura rerum non colligi veritates, aut res Fidei. 
Quid fi Scriptura in commune ponathec, aut illa prin- 
cipia,& illis pofitis,naturalis ratio euidenter pr^feribat 
hunc vel illum contradlum,cum illis principias, vel con 
gruerg, vel pugnare 
VltimdjEcclefia, vel Papa in rebus morum definien- 
dis,vel declarandis errare non poteft. Sed ad mores fpe- 
dtatnoffe,fit necne vfurarius hic contraditis,ve! ille:er 
go certam audloritatem habet Ecclefia definiendi, uel 
dedarandi.vmim hic , vel ille contraditis fit vfurarius. 
Eft itaque Romani Pontificis intcrpretari,& declarare, 
qu* funt ambigua,ohfcura, difficilia , & incerta in iure 
diuino.vel naturali v.g. explicare; an in aliquo cafn li 
ceat alienum accipere,depofitum non reddere,iunoce- 
tem occidere , vfurarium lucrum ex toto, vel ex parte -r\ 
Tcniittere,vel in pios vfus conuertere. 
TDe potejlate "Rgtnani Pontificii inhis , 
qua: Fidei funt. £ap, IV. 
ii i'') * iiiliii i JI5 Zt-j t \.j u.jho 
P Rimo queritur , An fit Romani Pontificis definire , 
qua; Fidei funt ? Refpondeo,tumS.Thomafecun- 
dafecunde,q.i.art.io. Ad fumfriam Pontificem perti 
nere , ea qii£ funt fidei definire , vt ab omnibus incon- 
cufla fide teneantur. Ad eum enim maiores, & diffici 
liores Ecclefic qucftiones,& controuerfiq referuntur.vt 
habetur in cap. Oppreffus 2. q.6. Deinde Chriftus Do- t: 
minus Luc^ zi.dixit Petro,quem fummum Pontificem 
confli tuit:Ego pro te rogaui Pctre,vt non deficiat fides 
tua : Et tu aliquando conuerfus, confirma fratres tuos : 
at Rom. Pontifex eft Petri fucceffor, ergo eius eft defi 
nire , quq funt Fidei. Infuper totius Eccldi^vna de 
bet eile fides,iuxti id quod ait:Paulus i.ad Corin.i.Id 
ipfum dicatis omnes ,& non fint in vobis Schifmata : 
quod fieri non pollet,nifi quqftio, & controuerfia Fidet 
exorta,definiatur audloritate eius, qui toti Ecclefiq 
pr$eft,n eius fententiam Ecclefia vniuerfa certo, & fir 
mo fequatur affenfu . Vnde concludit Sanilus Thom. 
Romani Pontificis effe,nouum Fidei Symbolum edere, 
interpretari, & declarare. 
Inftit.Moral.Pars s. 
Secundo quyritur , An poflit Romanus Pontifex 
Symbolo Fidei aliquid addere ? Ratio dubitandi eft, 
quia in Concilio Ephefino primo Can, feptimo , id 
prohibetur : namperleclo, & recitato Nicyne fidei 
Symbolo, decreuit Sandla Synodus aliam fidem nulli 
licere proferre , vel confcribere, vel componere , prq- 
ter eam., qua; definita eft a Sanilis Patribus in Nic.eno 
Concilio congregatis: & anathematis poma conftitui- 
tur in eos, qui aliud Fidei Symbolum ediderint, con- 
diderintve f vel aliquid addiderint , vel detraxerint 
Symbolo Fidei. Si Epifcopus fit , inquit, ei Epifco- 
patus abrogetur, & fitdepofitus; fi Clericus,excidat a 
Clero,fi laicus , diris exeerationibus percellatur ? Re- 
fpondeo, cum Sanilo Thoma,fecunda fecunda : qux- 
Ilione prima, articulo decimo,ad fecundum. In Con 
cilio interdiilum efie cuilibet priuato aliud Fidei Sym 
bolum edere , quia non eft priuatorum hominum de 
finire , quae Fidei funt. At vero Romanus Pontifex, 
qui toti Ecclefia prae eft, quamuis non poflit nouum 
Fidei Symbolum contrarium Nicano Symbolo edere , 
ius tamen , & poteftatem habetedendi nonum Sym 
bolum , explicando, & declarando Symbolum Fidei 
ante iam conditum . Et quando Concilium prohibet 
ne aliquid addatur ; intelligitur, quod fit contrarium 
Fidei. Sic enim ait Sanitus Thomas loco citato.Qua 
libet Synodus ahquic clarius , & explicatius definiuic, 
quam efiet in priori Synodo traditum . Quare idem 
S.Doilor eadem.quaft.art. feptimo, oftendic articulos 
Fidei,quod attinet ad eorum lubftantiam , additionem 
non recepiffe curfuj&flapfu temporis, fed planiorem,& 
clariorem explicationem : Quod enim vno tempore 
explicite , non credebatur, alio fubfequenti tempore 
explicate creditur. Ecclefia enim ob nouas harefes, 
fiue in Fide errores ,fententias Fidei explicatius trade 
re confiieuit. Eft igitur Romani Pontificis interpretari, 
explicare, & declarare, qua Fidei funt,hoc eft,verum, 
& certum in rebus Fidei fenlirni, & intelligentiara tra 
dere . 
Tertio queritur , An poflit'Romanus Pontifex in 
rebusFidei errare , cum aliquid definit tanquam fum- 
mus totius Ecclefia Pratedlus, & Paftor \ Cantisfibm. 
de locis Theologi.capit.i. ad finem ait, fuifle Panfien- 
fium Dodlorum fententiam labi,& errare pofie; Sic in- 
quit,fenferunt Gerfon,Almainns. Eandem fententiam 
fequitur,ait Adrian in quarto,de Sacramen.Confirmat. 
quaftione vltima . EtVualdenfis, inquit, idem vide 
tur fentire lib.z. dodlrin. fidei antiqua, cap. ip.tametfi 
in lib.de facramental.doilnna.decima. longe aliterfeit 
tit. Gratian. quoque diftinil. 19. $. hoc aurem intelli- 
gendum eft, eidem opinioni videtur affentiri; nec ab 
bac,vt apparet alienus eft Turrecrem. libro quarto,par 
tefecunda, capitulo vigefimo fexto , quamuis libro 
fecundo, capitu 109. & no.contrariam fcnrentiam te 
nuerit, & defenderit; nec ab hac abhorret, Alphon- 
fus de Caftro aduerfus harefes libro primo, capitulo 2. 
4.&S. Ex his tamen qua tradit Sandlus Thomas, fe 
cunda fecunda, quaftione prima art lo.mamfefto col 
ligitur , non pofie Romanum Pontificem errare , cum 
ita res Fidei definit;Tum quia Ltic.22. dixit Dominus: 
Egopro te rogaui Petre , ut non deficiat fides tna : tum 
etiam quia definitionem Fidei Romani Pontificis au- 
iloritate politam , tota Ecclefia fequi debet,vt ait San- 
dlus Thomas ibidem:at fi Romanus Pontifex res Fidei 
definiendo pofleterrare , poffet Ecclcfia in credendo 
labi, & decipi. at Ecclcfia eft columna, & firmamen 
tum veritatis. Vnde Nicolaus,vthabetur in cap. Om 
nes , diftimftione vigefima fecunda , loqnens de Pri- 
uilegio Ecdefi* Romanas diuinitus dato, ait; Qui au 
tem Romane Ecclefif priuilegtum ab ipfo fummo 
omnium Ecclcfiarum capite traditum auferre conatur, 
hic proculdubio in haerefim labitur , tk eft dicendus 
Hasreticus ; fidem quippe violat , qiii aduerfus il 
lam agit , qua; eft mater Fidei, & illi contumax in- 
uenitur , qui eam cunilis Ecclefijs prEEtulific cogno- 
fcitur . Et capitulo Generali. vigefima quinta qu£- 
ftione prima AdrianusPapa : Generali, inquit, de 
creto cenfemus , & conftituunus, vt exccrandum ana 
thema fit, & velutprcuaricator Fidei Catholicj , lea 
E e i per