JJh. I. T)etertio decalogipracepto • Cap.V//
1 7
eorum teftantur id contigiffc zy. Marti),alij die ztf.ali) A
vero 23. die,& olim non bene audiuit Abulenfis ,eo
quod fcripfent Dominum mortem paffiim effe die ter
na Apnlis,quod in eo contradiceret omnibus Patri
bus,qui afferunt mortuum effe in Martio : ac propterea
Defenforium fcnpfit poftea fatis diffufum ,& longum,
qub feipfum tueretur. Quare quidam exiftimant, non
effe quod a communi veterum Patrum fententia rece
damus . Vnde laudabilis, inquiunt,viguit femper,prae-
fertimin Italia confuetudo , vt fexta; quaeque _ feriae
Marti; celebres,& quafi fandlae habeantur . Nihilomi
nus tamen,vt aliqui putant iuniorcs,eft valde probabi
lis opinio afferentium , Chriftum Dominum mortuum
fuiffe die tertia Aprilis. A trigeffmo namq; anno Chri
fti fecundum computationem Hebraicam , &: tabulas
Aftronomicas, vfque ad quadragefimam nunquam in-
uenitur Luna quintadecima Calendis Aprilis, in fex- JJ
ta feria. Et vt Paulus Madelburgenfis Epifcopus Foro-
fempronienfis , vir peritilfimusi, & diligentiffmms an
norum vita Chrifti fupputator ait: Computatis omni-
bus Lunationibus tempore vita; Chrifti, & vlterius per
plures annos, k primo anno Natiuitatis Chrifti vfque
ad trigefimum /nunquam incidit Iuda;orum Pafcha.8.
Calendis Aprilis in fextam feriam. Sic etiam Abulen-
fis,& loannes Lucidus locis citatis. Verum fecundum
opinionem veterum Patrum difficultas eft. Quoto dic
Marti) Dominus fuerit peremptus ? Hanc quadhonem
difputat Francolinus Tradi de tempore Horarum Ca-
nonic-cap. 73. & 74. vbirecenfet multorum fententias.
B Auguftinus lib 4. de Trinit. cap. 5.ait Chriftum mor
tuum effe odtauo Calendas Aprilis,eo videlicet die,
uo eft in vtero Virginis conceptus,nimirum die yige-
ma quinta Marti),id quoque tcftatur lib. 18. de Ciuit. q
Dei,c.vlt.& lib.Quaeftionum odluaginta trium.q.yd-&
ferm.ii.de Tempore,qui eft t8.de Natali Domini, ait:
Chriftum mortuum effe in /Equtnodlio verno. Chryfo-
ftomusinSerm, de Natiuitate loannis Baptifts dicit.
Cruci affixum effe odlauo Calendas Aprilis, & eodem
<die fuiffe conceptum. Epifcopi in Synodo, quam cele-
fcrauit Theophylus Epifcopus Caefarienfis in Palsfti-
pa, quae habetur inter opera Bed? Tomo 1.ad finem ,
aiunt mortuum effe Chriftum odlauo Calendas Apri
lis,id eft,die i?. Marti), fic etiam Tertullianus lib.con-
tra luduos cap. 8. Beda in lib de Ratione Temporum,
c.is.vhi dicit. Perplures Ecclefia: Magiflri tradiderunt,
8. Calendas Aprilis Dominum conceptum , & palfum
in ^quinoftio verno,& capite 45. Quod autem 8. Ca
lendas Aprilis crucifixus , fexto Calyndarnm Aprilium
die refurfexent, multorum late Dodtorum confiat fen- J)
tentiavulgatum S.Thomasin loanuem cap r.ledfj.fu.
per illa verba:Quadragintafex annos &c. Durandus in
R ationali Diuino offic.lib 6.cap.77.nume.z8.& cap.Sd.
IUI.11.& lib y.cap.? n113.Anton.par.1t1t.5 cay.Vfuar.
Beda,& eae teri Au£tores,qui Martyrologia fcripferunt,
hahent.ln dic zy Marti) Paffio Domini noftri;Alij cre
diderunt,Chriftum. mortuum fuiffe die 2 5. Marti) Sic
Latlantius hb.4.Diuina. Inftitut.ca.io.ad finem,vbi fic
ait; Ante diem decimum Calendarum Aprilium ludafi
Chriftum cruci affixerunt,ac fi diceret; decimo Caleij-
das Apriles,hoc eft,die zj.Mawtijjqitamuis ali) codices
habeant,ad feptimum Calendarum Aprilium,id eft,fe-
ptimo Calendas Aprilis,nimirum die ztf.Marti). Theo
phylus Cafarienf mPalsftina Epifcopus inter prtedi-
dta opera Bedae. Ipfe quoque Beda in lib. de fex Sta
tibus Mundi, &■ in lib. de Ratione Temporum.cap.<5$.
AddcJ Viennen.in Breuiario Chronicorum , ditate i.in
rinc Anfe! lib z.de Imagine Mundi.c.i7.vbi ait; Chri
um comediffcPafcha cum ludacis 11.Calendas Apri
lis ,id eft , die zz.Marti), & 10. Calendas Aprilis mor
tuum fuifle,hoc eft,die 13 Marti),& s,Calendas Apri,
lis refurrexifle,videlicet,die zy. Marti); & probat ibi,
Dominum non fuiffe palfum S.Calcn Aprilis,quia die,
inquit,15. Marti), erat tunc /Equinotliiim fecundum
Au£lores,qui dicunt mortuam effe 8. Calen Aprilis,Sc
palfus eft Dominus Luna 14- ergo ante /Equinoifliiim
Pafcha comedjt,quod dicendum non eft.Ceterum iux
ta fententiam fecundam recentiorum , conflat Chri
ftum Dominum mortuum effe die tertia Aprilis, & re-
ftirrexiffe 5.dic Aprilis. Sic Abulenfis jn Defcnforio
lnftit.Moral.Pars x.
Par,z.cap.i 3.&:cap. 16, loannes lucidus in Opufculo
de vero die Palfionis Dominica: cap. 9. &r 1 z hoc pro
bant,quia eo anno , quo pafliis eft Chriftus Luna deci-
maquinta primi menfis poft d£quinoftium,in qua ex-
tindtus eft Chriftus incidit in fextam feriajn, noc eft,
in diem Veneris, vt conflat ex Aftronomicis fupputa-
lionibus, & tamen eodem anno Luna decimaquinta
non potuit incidere in diem zy. aut 16. aut Z3. Marti),
&fimul in diem Veneris, vt patet ex eifdem Aftrono
micis fupputationibus.
Non videtur reijcienda fententia veterum Pattum :
Difficile profedlo eft certo,& euidenter colligere , quae
fit in hac parte vera fententia : cum hinc Aftronomicas
fupputariones incident, interemptum fuiffe Dominum
noftrum die 3. Apnlisihinc vero omnes veteres, com
muniter crediderint mortuum effe die z6. vel 15. vd
Z3.Marti). Quorum fententia tunc certior erit, cum
oftenfum ab aliquo fuerit, in Aftronomicis fupputa
tionibus fortaffis errorem contigiffc culpa , vel negli-
gentia eorum,qui eas collegerunt. Ego cum omnibus
antiquis Patribus dicendum exillimo, Chriftum Domi
num extintlumfuiflediezy.vcl 13. Marti); Quidquid
fit;certum eft, Dominum mortem fuftinuifle die Vene-
rismam Matth.zy.dicitur, eum cruci affixum effe,& fe-
pultumin dieParafceues,&Marc.cap.iy.ait; Quod eft
antefabbatum , &L11C.C.33.erat,inquit, Parafceucs,&:
fabbatum il!ucefcebat,& loannes ca.i9.fcnbit,depoli
tu m effe de cruce Dominum , ne in cruce fabbato ma
neret, & Ecclefia quaftibet cuiufque hebdomadi; fexta
feria leiunium femiplenum colit ob Palfionis Domini
ca; memoriam.
Vtrum vero fexta illa feria fuerit dies 2y. an vero
Z3-Martij,variant veteres Patres. Sed fecundum tabu
las, &fupputationes Aftronomicas,nec ha;c, nec illa ef
fe potuitjfuit enim tertia die Aprilis. Siue hoc autem,
fiuc illud dixerimus ,fcntiendum eft, Chriftum fecun
dum legem Pafcha comedi fle, non ante AEquinodlium,
fed Luna decimaquarta , qua; incidit, vel in Aequino-
£lium,vel proximi , vel aliquot diebus poft ipfuni; ita
que fi mortuus eft die zy. Marti),videlicet 8. Cal.Apri-
hs , cum Difcipuhs canauitdie 24. Marti) in qua, vel
erat Aequinodlium , velproxime diem,illam praeceffe-
rat,ita vt fuerit Aequinodtium die 23. Marti). Sivero
paffus eft decimo Calen.Aprilis,hoc eft,die Z3. Mani),
ccenauit vndecimo Calendas Aprilis,id eft,die zz.Mar
ti) , in quam vel inciderat Aequinoctium , vel in diem
vigefimam primam incurrerat. At fi in cruce obijtter-
tia die Aprilis, Aequinoctium aliquot ante diebus ex-
titerat.
De eadem re ali* qu#[itones diluuntur*
Cap. V II,
P Rimo quaeritur , Quota hora Dominica; diei Chri.
ftus Dominus refuerexit \ Dua; funt opiniones ;
Prima dicit refurrexifle media nodle in Dominica die,
hoc eft, flatiin poft fextam horam nodlis. SitEuthy-
mius in Matth-i8. illis verbis. [ Ht eccc terremotus fa-
dtus eft magnus. ] & ait fenfiffc omnes Patres, & Do-
«ftores,videlicet Graecos, Sic Niccphorus lib.r. Hiftor.
Ecclef.capit.; i.Sic etiam inter Latinos Ruper. lib.i.d*
Diuin.offic. cap.s.lib,y cap.24.1ib 7, cap. 16.&lib.z.fu-
er Exodum cap. 17 &lib. u.in loan. cap.13 .illis ver-
is.C Anien,amen dico tibi, non cantabit Gallus, &c. ]
Huiqs fententia; videtur effe Athanaf. in lib de exerci
tatione,prope finem,ita dicens ; Media notie furgito,&
laudato Dominum Deum tuum, in hac enim horafur-
rexic Dominus nofter a mortuis, Nyffenus in Orat. 1.
&r j.deRefurrecl. Doniin, Cynllus Jib.iz.in loan c 44.
Vidlor.Antjoche inMar, 16. Hieron.Epift. 1 yo. ad He-
dibiam q 4. Ambr.in Lucam cap.14. explicant illa ver
ba: [ Vna autem fabbati valde diluculo. Et probant,
quia veritas figura- debuit refpondere. Nam ludie-16.
Samfon media nocle abftulk portas vrbis, fic in verti
cem montis afeendit.
Secunda opinio affirmat, Dominu refurrexifle mane
diluculo in ipfa aurora.Sic Aug lib 4-de Tnnit.cap.6 Et
B 3 in
