Lih. V. De ejuArto decalogipracepto» Cap. XXV. 56 9 
, «ee medicorum quidem propius poflet acce- ^ aras; delubra, & fana deferenda, ad ritus fuperfhtiolos 
dere, quod carnes fatis lauti , & m omni luxuria enu- 
tritie grauioremex corruptione nitorem putredinisex- 
Jialauerint. Denique plerofque medicorum, quod nec 
»orfao aliquid mederi, nec vim fetoris tolerare pof. 
fent,interfici iubet. In quibuscum quidam iugulandus 
potius,quam medicaturus accederet, infpiratus a Deo ; 
Cur, inquit, Imperator, erras, & quod Deus infert, ab 
Hominibus putas poifereuocari ? Nec humanus eft ifte 
morbus, nec a medicis curatur ; fed recordare , quanta 
in feruos Dei egeris, quamque in religionem diuinam 
impius, & profanus exciteris & intelliges vnde tibi 
fJnt pofcenda remedia . Nam, & ego quidem mori cum 
citeris potero j tu tamen a medicis non curaberis. Ha 
ctenus Eufebius. 
Licinius Imperator 1 Conffantino femel, atque ite. 
rum fuperatus, & vidus, eius mandato interfedus ell. 
De eo Eufebius lib. a.de vita Conitamini fic ait: Poft- 
quam hic oblidionem Ecclefii aufpicatus, (anguine vi 
rorum bonorum animum confpurcauit j facra vindida 
niiferum exercuit. Ecce enim repentinus abfceffus me 
dium pudendorum locum occupat ; inde vade filfulo- 
fum vicus, St ferpens mori vis infanabilis , e vifceribus 
intimis vermiculatio,quanta, quod dici nequit, fpirans 
peftiferum virus fcaturiebac. 
lulianus Apoitaca in Perficam expeditionem profe 
ctus, teifeTheodoreto, annom penuria laborauit : ipfe 
vero Perfi cuiufdam dolo in defertadudus,conto traie 
dus petijt. Et vttelfatur Eufebius iib.q.Hift.c.y. fagit- 
ta e coelo miffa vulneratus interijt: in nefariam vocem 
erumpens : Vicifti Gaililei, Vicilfi: pufillumque pro* 
prijcruoris in aerem proijciens. 
Sub Valentis Imperio adeo grando violenta decidit, 
Vt manum globus vnus impleret, 8c lapidibus fimilis 
ellet: multi homines, & iumenta interierunt: nec diu 
inulto poftjtelfe Socrate lib.q..c.io. Niciam ciuitatem 
Bithinii ingens ternmotus fubuercit, tandem ipfe Va- 
lenscum Scythis ad Thraciam congre(Tus,fufo exercitu, 
turpiterluccubuit: & fuga fe proripiens, cum domum 
quandam rufticam ingreffusellet, & in aceruo palearu 
fefe abdifiet, Scythispoft vidoriam pndas agentibus, 
& incendentibus villas, ipfe quoque Valens Imperator 
inter paleas igni exufius interijt. 
De Summi Pontificis pote flate in Pa 
£anos,&* eos quifunt fibri ftiame 
Fidei J& r fieligionis exortes, 
fiap, xxv. 
H Adenus tradam de ea potefiate,quam habet Ro 
manus Pontifex in Sacramento,in articulos,& res 
Fidei,in ea qui funt iuris diuini,naturalis,humani,Ca 
nonici,vel Ciuilis; de ea item pote (fate, quam habetin 
Imperatores,Reges, & Principes Chrilfianos, in Gene 
rale Concilium,in totam Ecclefiam Catholicam;fupcr- 
m iHi dicendum,quid iuris,& potellatis habeat m Pa 
|anoj,quid itidem in mortuos. 
Primo quaeritur, AnSummus Pontifex iure queat 
compellere Paganos temporalis Ecclefiiditioni fubfc- 
cfosad Chrifii Fidem accipiendam; Egi de hac quiftio- 
ne par.i.Infiitutionum MoraI.Iib.81.14 q i. 
Secund6quiritur, An pofiit Pontifex Rora, pndi- 
flos Paganos cogere ad audiendum verbum Dei, quod 
in facnslitteris veteris, & noui Tefiamenti continetur. 
Dehacquoque lib.citatoquarft. 3. 
Tertioquiritur, An ijdem Pagani audoritate Papi 
pofiintcxpelli, & eijci ex oppidis Ecclefiailici tempo- 
rabs ditionis, ea lege , & conditione , vc fi remanere vc - 
bnc Chrifii Domini religione, & facris imbuantur, da. 
lls ln ducijs, & deliberandi tempore condituro ; Sin mi- 
relidis fedibus, ad alias fefe confeliim transferant. 
hoc quoque ibidem quid. 4. 
Quarto quiritur , An ijdem Pagani poflint adigi 
ontificia audoritate ad cultum Idolorum fuorum abii 
le ndnm, ad legem natur* feruandam , ad Idolorum 
refpuendos ad omnem denique impietatem facnlegam 
repudiandam. De hoc etiam ibidem quifi.5. 
Quinto quiritur. An habeat Sumus Pontifex audo- 
ritattm , & poteliatem inquirendi, & animaduertcudi 
in Paganos temporali Ecclefii ditioni non fubditos,ea 
pncise ratione,qua infideles funt. De hac luminer ibi 
dem quifi.6. 
Sexto quiritor, An penes Summum Pontificem 
lit ius , & potelfas promulgandi Chnlti Euangelium 
vbiquegentium , & compellendi infideles Principes,ac 
populos ad audiendum i Ad hoc itidem libro citato , 
quili.7. 
Septimbquiritur, An penes Romanum Pontificem 
fit audontas, & potelfas concedendi ius Chnlflanis 
Principibus, quo valeant pndidos Paganos debellare , 
eo nomine,& caula,quod Idola,& faila numina, (iue fi- 
mulacra inanium Deorum venerentur ,& colant. De 
hoc eod.iib.quift.8. 
Odau6quiritur,An Pagani tepoiali Ecclefi^ ditio 
ni non fubditi, quia naturi leges, & iura perfringunt, 
valeant audoritate Papi compelli ad naturi ius ler- 
uandum.Dehoe etiam cod.lib.q.p. 
Nono quiritur. Quibus in cafibus, fiue caufis po^ 
tellatem habeat Summus Pontifex concedendi ius, 8c 
facultatem Chriftianis Principibus , vt valeant agere 
etiam armis contra pndidos Paganos ? De hoc etiam 
eod. lib. qu^ft. 1 o. 
Decimo quiritur , An Papa iure tolerare queat 
ftiperlfitiofos ritus eorum Paganorum, qui funt tempo. 
rali Romani Ecclelis ditioni fubiedi. De hoc libro 
cirato.quili.il. 
Vndecimo quiritur, An audoritate Papi poffenc 
citra vllam imuriam Pagani,flue Ecclefii fubiedi, fi* 
ue non, priuariomni dominio,& iurifdidione m Chri- 
Hianos, fibi alloqui fubitdos. De hoc S. Thom. fe 
cunda fecundi quqfi. 10. art. 10. & nos quoque lupra 
hac citato quift. 1 a. 
Quid iuris , fg) patefiatis habeat 7\2~ 
manus r Pontfiex in mortuos. 
Cap. XXVL 
P Rimo quiritur, Analiquid pofiit Romanus Pon 
tifex in eos,qui iam vita fundi funt ? Refpondeo , 
v in perfonam quidem mortui ius , & poteliatem nullam 
habere , qua m illam pofiit agere, quia mortuus eft ex 
tra lurifdidlonem Ecclefii , & eius perfona morte de- 
fiit efle.Item c.a vobis,de fencent. excotnmun. dicit In- 
nocent. III. Nec obftat, quod Ecclefii legitur attribu 
ta potelfas ligandi, atque foluendi homines fuper ter- 
ranij aquam non pofiit foluere,& ligare lubterra fepul 
tos.fic ille. Poteft tamen agere in cadauer, fiue corpus 
mortui,videlicet ne ei facra detur fepultura, antequam 
ab Ecclefia abloluatur,vt colligitur ex c. a nobis, citato. 
Potell quoque in mortui bona agere Romanus Ponti- 
fex,vt videlicet bonaeiuspublicentur , ne tranfeanrad 
biredes . Glofla in cap. a nobis pndifto , in' verbo 
( Mortuos. ) Sic enim , vt^ibi ait Glofla , po.fi mortem 
agitur de matrimonio, propter bona, cap. esufam qui, 
qui filii fint legitimi. 
Secundo quiritur, An Summus Pontifex,fiue Eccle- 
' fia mortuos valeat excommunicare i De hac re difputa- 
tum ell,vt refert Euagr.lib.4 Hilt.Eccl, c. 37.I1> Conci 
lio V. Generali,vbi plerique fenferunt, pofie.anathema 
ferri in hsreticos polf mortem,cum fos confliterir eum 
h.trefi deceffifle, & Gratianus in vtramque partem dif- 
ferit de hac controuerfia 14. q. 11. per aliquot capita. 
Dui funt fententii : Vna efi aflerentium, pofle h^reti- 
cos mortuos excommunicari. Glofla, & Panormitanus 
in c. fi quis.de h^ret. Ludouicus Rom. in lingulari 7if. 
& akera Glofla in cap.Judii t. de ludiis, GabricJ in 4. 
ditt.iB.q.i.arr.r.Concluf.i. Coroll. 4-Tabien.m verbo. 
Excommunicatio 4,num.i, 
altera elf fententia dicentium, non pofle excommu 
nicari.Sotus in artic. 1. ad finem, 
Syluelicr