Lii, V. T>e quarto deeal
ogtprxeepto» Cap.XXVII. 3-71
primo qusritur, Quot fint genera Legatorum Pon
tificiorum . Glofia m cap. i. De officio Legati,in fexto.
tria ponit. Alii tamen Gloila in cap. Excommunicatis,
eodem tit. duo tantum genera recenlet : fed fecundum
oenus in alia duo membri difpertic. Reueracx illo ca
pite i. & cap. Excommunicatis, tria Legatorum Apo-
ftolicorum genera colliguntur; Alij enim fune, qui di
cuntur Legari aLaterejAli; Legati natijAlij verb,Nun-
tij Apoliolici.liue Miffi . Legati a Latere dicuntur Car-
dinales,quos Romanus Pontifex ex Vrbe, & Cuna Ro
mana mittit, vel ad certam Prouinciam adminiftradam,
vel ad negotia cum Regibus, Principibus , aut cum ali
qua Republica traftanda. Qffi ideo dicuntur , Legati a
Latere,quoniam quali e Latere Pontificis, cui allidunt,
mitti folent. In Concilio Sardicenfi Canon. 7. dicitbr;
Quod fi is, qui togat caufam fuara irerum audiri depre
catione fua mouerit Epifeopurn Romanum,vt e Latere '
fuo Presbyterum mittat,ent in poteftate £pifcopi,quid
velit,& quid *lfimet.
Legati Nati dicuntur Antiftites, qui ratione- Eccle-
fiarura , quibus pr*funt, Legati Apodolici munus, &
officium habent; Si ideo Nati dicuntur , quia /fatim uc
Ecclefiis fuis pneficiuntur, & creantur Pr*fules,id mu
neris , & ofticij nancifcuntur ; qui pro varietate regio
rum , vel Prouinciarutn varij funt. In Anglia Legatus
Natusefl Archiepifcopus Cantuarienfis, de quo in ca
pite t. de officio Legati, & cap. penult. de filijsPresbyt.
Talem etiam fe ede in Anglia, profitetur Atcbiepifco.
pus Eboracen.de quo in capir. 1. de appellat, in Francia
Legatus Natus elt Archiepifcopus Rhemen. cuius eft
Regem vngere.-dequoincapit. per venerabilem, §. ve
rum, qui filij fint legitimi. In Aquitania fuperiori Ar-
thiepifcopusBituricen. de quo in cap.vlt. de Maiorit.Sc
obedient. & cap. expofuit, de dilationibus . In Aquita
nia Inferiori Archiepifcopus Burdegalen. In viennenG
Prouincia, Archiepifcopus Viennenfis • In Lugdunen-
fi Archiepifcopus Lugdunenfis, dequibus incapit.No-
oit.de offic. Legati.
Temporibus Bonifacij I. & Gregorij I. Arelatenfis
Epifcopusfuitin fua Prouihcia Legatus Apoftolicusj
ac proinde a Romano Pontifice pallium accipere coa-
fueuit. cap.in Galliarum, 1 y.qusft.i j. cap.Artaldus 8.
qusft. j. In Polonia Gnefnenfis Archiepifcopus ; in
Hungria Strigonienfis •• in Alemania oJim erat Mag-
/- deburgenfis. Sed quia haereticus fuit, nu nc eft Salsbur-
genfis: inHifpania eft roletanus: in Scotia, Archiepi-
tcopusS. Andre*: in Africaerat olim Carthagmenlis ;
hi omnes io fuis Prouincijs tanquam Primates erant,
& i Romano Pontifice pallium, & poteftatem habe
bant, vcLegati Apollolici munere, & officio funge
rentur.
Nuncij fiue Miffi A poftolici communi vocabulo di
cuntur, qui Cardinales non funt, fed Antiftites milii .i
Pontifice ad Reges, ve) Principes, vel aliquam Retnpu-
blicam, duabus de caufis, vel ad negotia aliqua agenda,
& expedienda, vel vt tanquam Apoftolici ludices dele
gati certas aliquas caufas in ipforum Principum Curijs
cognofcere,&iudicarepolfint.
_ Secundo quaeritur, An Legatus a Latere debeat effe
Cardinalis? Gloffaincap. r. de officio Legati, in ver-
h° ( Legationes) ait,Cardinaksdici ,Legatos a Late
te; Gloila tamen vlr.dicit , eos, qui a Latere Papae
mittuntur, etiam fi Cardinales non fint, appellari Le-
gatosa Latere . Sed in cap. excommunicatis,eod. titu.
de hac quaeftione fententijs recitatis, tandem
Gluflj concludit, folos Cardinales cum mittuntur a
Papa,dici Legatos d Latere . Idem quoque tradit in
cap.DileffiSjde filiis Presbyt.& h*ceft opinio commu
ni confenlu recepta. Certe in cap. Officii,de offic. Le
gati in fexto,poftquatn Innocentius Quartus. Duo Le
gatorum generarecenfuit,videlicet eorum,qui Nati di
cuntur , quos nullam dixerat conferendi Beneficia po-
cellatem habere, nifi fpeciale mandatum acceperint :
oubiunxic h*c verba: Quod in fratribus noifris Lega,
tionefungentibus volumus obferuari: quiaficut hono-
J ,s pfietogatiua l*tantur, fic eos auiftoritate fungi vo-
utnus ampliori. Fbi Gloila annotauit,in uerbojfratri-
Usnoftris )cum papa promifeuede Cardinalibus lo-
J u KUr,uocat eos fratres: cum fpeciacimde Cardinali-
A busEpifcopis Ioquitur,eosetiam uocatfratresj cacero*
nero Cardinales, fcilicet Presbyteros, & Diaconos,ap-
pelat filios. In ConcilioSardicenli Canone 7. in iliis
uerbis: ( ut e latere fuo Presbyterum mittat ] nonnul
li intelLguntEpifcopum Cardinalem; alii Presbyterum
Cardinalem; alii ueto (impliciter, PresbyterumRotna-
num,nimirum unum aliquem ex his qm Romano Pon
tifici mleruiunt,
Teitibqu|ritur, Arsfimplici appellatione Legati in-
telligancur tria prpdnfta Legatorum genera?Refpondet
Glolia in cap, ftatutum, in uetbof A Sede Apoftolica )
deRefcripc.in fexto,& cap.priuilegium,deuerbp. Cgni»
fic.eodem lib. mtelligi : nam uox Legati communis ell
Legatisa Latere,Natis, & Mlflis. Vnde fi quisa Roma
no Pontifice ad aliquam Prouinciam admimftrandam ,
cum arnpliffima facultate Legati mittatur , quamuis
g Cardinalis non fit,poteft fe Legatum appellare. Oppo-
fitum tamen, tefte Villadiego,Traftacu de Legato, q. 5,
nonnulli tradiderunt.
Quarto qu*ritu r. An fi quis a Romano Pontifice ni it
■tatur Legatus ad aliquod regnum puta Franci*, Hifpa-
ni*, Poloni*, Scotia?, co ipfo Legati poteftatem habeat
in omnibus Prouinens Regi fubicftis f viiladiegus in
traft. citato,quadi.4.aitjfolum habere in iisProuinoiis,
qusin eo Regno tanquam partes continentur: ac proin-
-de non in bis, qu* licet in Regis ditione, & poteftate
fint,Regni tamen partes non funt.Nam ex cap. f it.de
offic. Legati colligi uidetur, Prouincias Fie.inenlcm ,
Lugdunenfem,Bi7untinam,m Regno Franci* non con
tineri,& tamen Francorum Regi parent. Qaare,inquit
ille, merito in litteris Pontificiis Legato dari folitis, ap
poni confueuerunt h*c uerba : Deftinamus te Lega-
£ tura ad Regnum Franci* ,& adiacentes ei Prouincias.
Et nomine adiacentium prouinciarutn fignificanrur e*
Prouinci*,qu*Regnoaccefferunt iure, confuecudine ,
uel ftatuco J non tamen quas adeptus elt Rex tettamen-
toalkuius,uelab inteftato,tanquam cotifanguineusc*-
teris propinqaiorjUel donatione perfonie Regis,oon Re
gi* dignitatifafta.
Quid fi Rex fibi iure bello Prouincias fuhiecerit} Re-
fpondeo, easProuinciasadRegnum pertinere ; namRe-
gno.non perfon* Regisadiunift* funt. Idem in rise ft de
Infulis Regno uicinis,& ei adh*rentibos.Gambarus de
officio Legati.lib.i.cap, 1. num.i4 Mult* prouinci* in
ditione,& poteftate Regum funt,qu* tamen Regni par
tes non habentur,fine remot* ill* fint,fiue propinqua?,
eo qu6d non eifdem moribus, legibus, & Maiorum in-
ftitucisgubernantur .uc gratia exempli ; in Hifpania
0 Regno Caftell* non continentur Aragonenfis,Valenti*
na,& Catalonen. Prouinci*.
Sed quid fi Legatus ad unam prouinciam mittatur,
& poftea auctoritate Regis, vel Principis ea in duas
prouincias diuiditur: Nunquid is Legatus in utranque
poteftatem habebit ? Profedfo habebit; alioqui enim
auftoritate Regis , uel Principis Pontificia poceftas da
ta Legato minueretur.Gambar. lib, 1. cap. i.nume, id,
de oflic.Legati.
• Quaeres, An Legatus ad multas prouincias milfu* ,
poflit in earum una alterius caufas, & negotia expedi
rer Rcfpondeo, dilfinguendo; Aut ea negotia a &cau-
f* funt uoluntari* iurifdidionis , aut concentiof* .
Si uoluntari*, poteft fine dubio expedire , quoniam
talia extra prouinciam olim pertradtare poterat Fro-
confu!,uc habetur in J. i. ff.de offic. Proconf. fed Le-
£ gatusProconfulia-quiparatur, ucdiciturin capit, a.de
offic.Legati in fexto. Si contentiof* iurifdiftionis fint,
negat AndreasBarbatlus,ea polfe Legatum extra Pro-
ninciam obire, & exequi, quia nemo poteft extra pro-
uinciam inuirus ad iudicium trahi, capit. Neminem, 3.
qu.rft. 6. Sed uerius oppofitura eft, quod tradidit Villa-
diegus inqu*tt.';. quod ptobat ex c. Ohm,de incuriis,
& cap. ulr. deiudic. ubi communis eft fententia,coram
delegato a Romano Pontifice pofle quempiam extra
prouinciam fifti in iudicio . Nam quamms quis inul
tus trahi ad iudicium nequeat; ubi tamen Princeps id
uoluerit, poteft: cum tantum in hac parte iun commu
ni, non naturali, aut diuino deroget. At Pontifex cum
Lepatumad plures prouincias mittit, eo ipfo tacite id
juris , & poteftatis concedit, ut in una prouincia alte-
