loxo. IJ. 
* 
i/4. I. 
e.3. 
UihJdDttertio decalogipr<ecepta». Cdp* X /. 
2-7 
epift. ad Euftochinm de virginitate feruan. Dei , in 
quit, filius fartus eft filius hominis; nouem menfes in 
vtero,vt nafcatur, expertat, faftidia.fuftmet, ementus 
egreditur : cruentus ex hoc mundo exijt: lotus d lofe- 
pho,& Nicodcmofepulturx traditus eft. Cruentus, in 
quit,egreditur , hoc eit, pollutus fanguine , more cete 
rorum infantium. 
Sed certe id credendum eft potius, qu.od dicit Epi- 
phanius, Hzrefi 69. ex matre iola genitus eft impollu 
te , Sc citra vlla inquinamenta ; quare nulla ablutione, 
indiguit,ac fi immundus, vccct-teri infantes por^s,fue 
rit . Quod fi lotus eft , non id fartum effe voluit , quia 
ablutione eflet opus, vt fic mundaretur; fed vt carnis 
affumptae veritas offenderetur , &• infantilia membra, 
firmarentur, atque confolidareiKur. 
Decimotertio quzritur, AiRCJiriftus infans fuerit 
in prsefepio pofitus inter duo animalia, fcilicet bouem 
Sc afinum ? Patres communiter tradiderunt,eum pofi- 
tunrfuifle.Ita Qrigenes■hom((. 15. in Lucani- Ambrof, 
.lue. r.Nyfienus Orat, dc<i>hrjffi ; Natiuitat. Chryfofto. 
homil. 1.in Lucani', Cyril/Hierofolyni. Gatccne. 11.. 
Hiigoin orat.contra ludzos , Hieronym, epift. 2.7. ad, 
Euftochium virgijjeiii, Pauiinus epift.. 10. ad Seuerum 
Su]pit..Et fciendum : eft, pr.sdirtos Patres aflererc , hoc 
fartum comicnienter duobus Prophetarum vati- 
cinijs : nam Ifa. 1. dicitur : Cognpuitpos pofleflbrem 
fuum,& afinus pratfepe doniini fui ; <5e Habacuc fecun 
dum interpretationem.Scptuagintaiin medio duorum 
animalium cognofcens. vbi vulgata Latina edino.ha- 
betun medio annorum yiuifica illud.y tramque autem 
Lertionem admittere debemus,Primam quidem, quia 
eft Septuaginta Interpretum , Sc eam in hoc loco Pa 
tres communiter recipiunt & approbant; immo Eccle- q 
fia ipfa diuinitus edorta.; fic enim, legit in officijs diui- 
nis,videlicetNatiuitatis Dominic^,& ortaua eiufdem: 
Secundam vero, quia fic legit Ecdcfia in vulgataXa- 
tina editione Hahae. 3. 
Sed vnde orta eft huiufmodi lertionis varietas? 
Hefpondeo , ex ipfo Hebraico textu , in quo funt 
«duo vocabula. Vnuin, varijs pnnrtis affertimi,quod 
smbigiiz eft fignificationis , & fignificat annos , & 
duos. Septuaginta legerunt, ac fi pnnrtis feriptum 
eflet , figmficans duo : Hieronymus legit , ac fi fi- 
gnificaret annos . Rurfus fecundum vocabulum 
Hebraeum fic aut aliter Icrtum , poteft eflfe verbum , 
fignificans viuifica . vel poteft efle nomen fonans ani 
malia', vel yitas: quare nihil mirum eft fi Septuaginta 
verterint : (in, medio duorum animalium cognofce- 
ris: ) Hieronymus vero , in medio annorum viuifica J 
illud , & vterque fenfus.in Natalem Dominicum 
quadrat, videlicet ita in . medio annorum , nimirum 
affiirtioaum , quibus populus tuus vexabitur. ( Viuf- 
fica ) id eft, Saluum fac opus tuum, id eft, populum 
tuum,queni ; tot ac tantis benefici;s aflccifti. Vel: ( in 
medio duorum animalium cognofcens; ) id eft: venies 
aliquando tempus, vt natus m hoc mundo, inter duo 
animalia videaris. 
Quxr.cs,yndenam hos, & afinus, extiterint in ftabu- 
Jo,vbi natus eft Chriftus ? Aiunt, quidam recentiores, 
credibile efle , ea animnlia fuifle peregrinorum ,qui in 
hofpitium d;u er terant. Sed communis eft lententia,ea 
animalia fuifle ipfius lofeph , qui afinum duxerat, vti 
co B. Virgo grauida veheretur,bouem vero, vt vende 
ret,& ex pretio cius tributum Cadaris foiucret,&fe,ac 
Beatam Virginem fuftentaref. P 
Decimoquarto quxritur , Quota nortis hora pa 
llores ad Chriftum adorandum venerint? Lucas Euan- 
gclifta nec exprefiit quot paftorcs fuerint, nec quota 
hora venerint, nec quis Angelus fuerit, qui ipfis ap- 
■ paruerit . Arnobius in Pfalmum dicit fuifle 
quartam nortis vigiliam , quando Angelus palloribus 
apparuit. Idem videtur habere communis Ecclefue 
traditio , quse in Natali Dominico , fecundum facri- 
ficium facit, Sc oftert in aurora; in quo legit Euange 
lium de aduentu pallorum ad puerum recens natum 
videndum, & adorandum, Bedain libro de locis fan- 
rtis capit. 8. dicit illos paftores fuifle tres. Hicronym. 
epift. 27. ait, locum , vbi Angelus eft vifus paftoribus 
fiuffe prope Bethlccm, nuta turrim tunc vocatam 
Inftit. Moral, pars 3.. 
( Ader)id eft,gregis,iuxta quem locum qlim lacobpa 
uit greges fuos. t yprian.in orat, dc Naltu. Chrifti, re 
flatur,ab omnibus.creditum efle, Gabriekm fuifle il 
lum Angelum, qui paftoribus apparuit, annUnciauit- 
que Domini N atiuitatem. 
Oecimoquintb quxritur , An celebritas annua Do 
minici Natalis antiquiffima fit?Refpbndeo , verifimile 
efle , huiufmodi diem.feftum ah Apoftolis inllitutum 
fuifle , ita vt olnn coli, aq celebrari ca-perit ftgtim na- 
fccntis Apoftolicz Ecclcfix principio : eius" meminit 
Clemens Rom.libfj.Conflit. Apoftolcap.33. 
Vltimd quxntur , Qua ratione inter fe concordent. 
Matthams & Lucas in narranda Genealogia Chrifti 
Domini. De hac quatftione agam interius hoc Ulv.cap.' 
19. quift.tf. 
"De die fejlo Circnmdjtonis Dominica * 
R Efert Lucas capite 3. Circumcifum efle Domi- 
num,cum.orto dies corjfumati cflenc.Primd qu 
ruur, cur ortauus dies Diuina lege erat Circumcinoni 
prxfcriptus. Gcnef. 17 & Leuic! iz. Elegit Dominus 
diem ortauum Circumcifioni.Primo,vt myfterium fi- 
gnificaretiiruiani feptem dies,temporalem vitkm;orta 
uusdies, fpiritualem Sc asternam delignare folet; co 
quod feptem dierum fp;atio tota noftra temporahs vi-. 
ta circum arta traducitur, ortauus dies vitra fcquitur 
ac fuccedit; at quod vitra temporalem vitam eft, fpi- 
riniafe,8czteraum eft . Circumcifio vero vitam fpiri- 
tualem fignificat,qua carnis opera amputanda,abij- 
ciendalunt. Deinde,vt aliud arcanum fignificaretur. 
Ortauus enim dies tranfarta iam hebdomada , primus 
fequentis alterius hebdohiadx dies eft, quo Chriftus, 
erat ex mortuis refurrerturus; vt doceremur , nonani 
poft circumfionem vitam infticiicndam efle, nofquc 
cum Chrifto refurgere , &in nouitate vitx ambulare 
debere. Cyprianus hb. 3, epift. 8. Auguft. ferm ij. de- 
verb. Domini,& fermone 141. de tempore.. Tertio,vc 
denotaretur, nullum , nifi prius amputet carnis defide- 
ria,5e opera,dignum efle vt nominetur,& fit milesDci, 
& innumerum elertia Deo populi referatur: At per 
circumcifioncm infans in populo Dei computabatur, 
Sc non antea. 
Quaeres, An.fubfit aliquacaufa naturis' confenta- 
nea, cur Circumcifio ortauo die fieri deberet, Sc non 
> antea ? Rdpondeo., vitam infantium mafculorum , 
vfque ad feptimum diem naturaliter in magno peri 
culo verfari; exarto vero feptimodie, non tot, ac 
tanta peliculafiibire ■ Vnde Ariftotel hbr. 7. dc Na 
tura animal capit, iz. de infantibus loquens, fic ait ■. 
Plurimi ante feptimum diem intereunt; quo fit, vt no 
mina feptimo dic imponantur,tanquam faluti iam pue 
n nugis credamus. Phitarchus in libr. Quxftionum 
centuriatarum quxnt; cur apud Romanos nomen ma- 
fcuhs imponeretur nono dic ab ortu . Dies, inquit, fe- 
ptimus anceps eratmrtauus autcm,quia numerus par , 
fbtminis adfcrilicbatur,relinquebatur,Sc ad nonum dif 
ferebatur , quia ad illum vfque diem vita pueri anceps 
eflet Sic ille. 
Noluit igitur Dominus, ut ante ortauum diem puer 
circumcideretur, ne periculo periculum adiungeret. 
item , cum ante ortauum diem uita pueruli certa non 
eflet, cauit diuina prouidentia , ne ante ortauum diem 
circumcifio fieret; nam ante illum diem uita eft an 
ceps; Sc propterea in numero populi ante illum diem 
non computabatur, ut computari puer circumeifus 
debebat. 
' Secundo quaeritur, Vbi nam fuerit Chriftus Domi- 
nus circumcifus ? Generalis eft quxftio,An circumcifio 
puerorum Hebrcorum fieret in Synagoga,anucr6 inio 
co,ubi nafccrcimir ? Quida etiftiraant fieri folitam cir- 
cumcifionem m Synagoga i tu quia Lucas Euartgelifta 
cap. 1. Loquens de.Circumcifione loannis Baptiftz di- Lhc< 
tit;Vencrunt circumcidere puerunmatparentes loanis 
doniifuai erant Sc circumcifioni interfuerunt; ergo ue- 
nerunt in Synagogam ad circumcidendum putrum-; 
C a tum