4'gi InflttuttoHum Moralium. *T ats //. 
contra eavx c, P t,onej proponuntur, necinterim litte 
ra? Apoftolicsr executioni mandantur . 
Duodecimbquairitur, An Rex, Imperator,Princeps, 
vel Refpublica legem terre queat,qua conftituat, vt nui 
ius poftulet a Romano Pontifice litteras ad dignitates, 
perionatus,ve! beneficia, qua; ad laicorum, fiue regum, 
/iue aliorum quorumlibet lufpatronatus fpeftent,aut 
impetratis vtatur, cum derogatione prsedifti iuris, fine 
confenfu ipforum laicorum , quorum eft nominare , & 
offerre Clericos: & quafimiliter prtecipit Confilianjs, 
& alijs Magiflmibus.ne huiufmodilitterse Apoltolica?, 
fi forte impetrata? fuerint,executioni tradantur,& fimi- 
Jiter,vt ea? littera? ad pra?coria Rrincipum, Regum, vel 
Rerumpublicarum deferantur; Couarruuias loco cita 
to refert, pra?diftas leges elfe in Hifpanijs auftoritate 
Caroli Quinti Imperatoris ,& Philippi Secundi Regis 
conditas,& promulgatas,& longe ante Caroli,& Ehilip- 
pixempora confuetudine receptum in Hifpanijs eife id, 
quod.hifce legibus decretum eft. 
Ex altera parce videntur e* leges auftoritati Roma 
ni Pontificis derogare.Item,cap.Quanto,de iudicijs,fta- 
suitur, caufam de lurepatronatus ad Eccletiafticos ludi- 
ces, non ciuiles pertinere: Et multo minus licet ciuili 
Wagiftratui impedire, quo minus Apoiiolicse litterae in 
executioaem veniant. Profeftoha? leges iufta: elfe non 
poffunc,nifi quia aliquado Romani Pdtificis priuilegio, 
velconfenfu perraittuntur,quicum eas noueric,& alio, 
qui abrogare, vel ex teto, vel ex parte facile poffit, per 
mittit nihilominus 5 ne communis Reipublic* Chri- 
ftiana: pax, & tranquillitas perturbetur; nam laicorum 
non eft quidquam de caufis fpiritualibus flatucre, vt in 
alio loco latius ofiendi: nec fufficit,fi Papa tolleret, nam 
jionnnnquam aliqua toletantnr ,quia noa nifi difficile 
impediri poliunt. 
De quibufdani conditionibus apponi 
foliris in beneficijslufpatronatus 
habentibus. £ap. XXIV- 
P Rimbquseritur, An condicianes,qu£abipffs quidff 
Patronis Epifcoporum tamen confenfu in benefi- 
cjjs apponuntur , tolli queant ab alio, quam a Romano 
Pontifice ?Refpondeo, minime, Clera. Quia contingit, 
de Religiof.domibus,c.Si pro Clericis de pratb.in fexto, 
Romanus autem Pontifex licet poffit his conditionibus 
derogare.id tamen facere non creditur , nifi earum con 
ditionum exprelfam fecerit mentionem, nec folec eis ex 
poto derogare,fed ex parte. 
Secundo quaeritur , An Epifcopi auftoritate in ipfa 
fundatione Ecdelia? , poffit patrono laico concedi, & vt 
ius vna cum Canonicis, vel Clericis habeat eligendi 
Priorem,uel Reftore in EcclefiaColiegiata,uel Conuen 
tuali?Refp6deo,cu Gloffa in c.Nobis de lurepatron.mi- 
nirne, quia edet facultas data laico contra Ius comune , 
quod habeturinc. Meffana,& c. Sacrofanftade Eleft. 
Tcrti6qua?mar,An fi Capellania?,uelBeneficijinfii. 
tutio habeat,ut Capellanus, uel Beneficiarius perfeter 
in hebdomada facrum faciat, debeat elfe facerdos, qui a 
patrono nominatur ? Refpondeo.debere qflia id funda- 
tionisuerba fignificant, fic Lambertinus de lurepatron. 
Jib.i.p.z. q, 7, art. 17. Sed quid fi beneficij fundatio ha 
beat fic : £ Beneficiarius per (e, uel per alium ter in heb 
domada Gens operetur? 3 Refpondeo,ex eodem Aufto- 
re art. sS. Sacerdotem efie debere, quia ea uerba hunc 
fenfum habent; vt fi ipfe Beneficiarius legitime fuerit 
impeditus, quominus per (eipfum rem diuinamfaciat, 
curet,ut alius loco ipfius id prodet. 
Quarto quaeritur, An quando ex fundatione benefi 
cium efl Sacerdotale,fatis fit,Beneficiarii!,quo nomina 
tur tempore, effein ea serate, ut temporibus lure prae- 
feripeis intra annu poffit fieri facerdos f Refpondeo, be 
neficium tribus modis polle dici facerdotale : Primo, 
quia requirit in Beneficiario facerdatium, quo tempo 
re ius in beneficio obtinet. Altero modo, ut poftea , qui 
ad ipfum eligitur, nominatur, & offertur, fiat facerdos 
intra annum ab eo tempore computandum , quo paca 
tam ejus beneficij pofleffienem eft naftus: alioquiuel 
ipfo beneficio, vel fruftibus fit pnuatns, Teftio m«i)« 
beneficium dicitur facerdotale,qm poliulat, vtiBenefi. 
ciariusfit facerdos, quo tepore a patrono nominatur, 
fiue eligitur, quamuis per nominationem, vel eleftb- 
nem non obtineat, led per inftitutionem, vel confirma, 
tionem. Quando igitur fundatio beneficij eft laicorum, 
fi beneficiii facerdotale elfe dicatur, requirit,vt Clericus 
fit facerdos quo tempore a patrono nominatur; quando 
vero fundatio beneficij eft,vel ftatuto, vel confuetudine 
fafta abaliquo Clerico, vel Ecclefia , fufficit fi Clericus 
quando nominatur,vel eligitur,eum setatis annum agar, 
vt intra annum poffit fien facerdos. 
Quinto quseritur, An patronus in fundatione,vel do- 
ratione Ecclefise licite poffit contra ius c6mune, fineEpi 
fcopi confenfu conditionesapponere?Refpondeo, inpri 
■mis ,certi iuris efle,citra conftnfum Epifcopi,non licere 
,JJ patrono vllam conditionem apponere. Deinde Epifco 
pi confenfu, poteft patronus eas conditiones exigere, in 
quibus Epifcopo permittitur, vt iuris communis rigoil 
relaxet; fecus vero, quando Epifcopo fasnon eftiuscfi- 
mune remittere, v.g.non poteft patrono concedi,vt ipfe 
habeat ius non folu Clericum nominandi, fcd etiam in. 
Ilituendi,vel Ecclefiam regendi, poteft tamen coccdi,v* 
cenfum, vel penfionem annuam moderatam fibi refer, 
-uet. Vtrum vero patronus poffit habere ius ad nutum 
fuum,Clericum ab Ecclefia, vel officio remouendi, du- 
biseeft quaellionis. Nonnulli affirmant, alij vero ne 
gant . Mihi prior opinio magis probatur . nam Epifco. 
pi confenfu beneficium poteft Manuale conftitui; Ma 
nuale autem beneficium eft, quod ad nutum Ordinari) 
conferri,& auferri poteft, nihil igituritnpedit, quo mi 
nus Epifcopus cficedere queat, vt beneficium ad nutum 
q patronireuocaripoffit. 
Sexto quaeritur, An fi patronus conditione haneappo 
nat:»t Capellanus,vel Beneficiarius toties in hebdoma 
da faerfi faciat, & procelfu teporis ita beneficij redditus 
decrefcant,tenuesq; fiant, vt Beneficiarius fuo muneri, 
& officio fatisfacerc c<5mode nequeat, habeat Epifcopus 
auftoritate facrificioru numeru minuendi, ita vt reddi 
tus ad honefta Beneficiarij vitam fufficiant? Refpondeo, 
habere; ni tacita in hoc patroni voluntas fubeffecredi- 
tur, vt is numerus minuatur . Cseterum penes Epifco- 
pu tantum,& non penesJpfura Beneficiarium eft huiuf- 
modi poteftas; quare Beneficiarius ad minorem nume. 
rum reuocare priuaca auftoritate non poteft. 
Septimo quaeritur, An quando fundatio, vel docatio 
in beneficio fic habet, vt Capellanus, vel Beneficiarius 
incerto Oratorio, alioue loco facro, aut in certo altati 
J) facrum faciat, debeat Beneficiarius eo in loco, vel alta 
ri facrificare? Refpondeo debere; fiquidem iufta eft pa 
troni voluntas,qui eum locum,vel altare delegat, vtfr» 
quentaretur.colereturque. Sed quid fi Beneficiarius le 
gitime impeditur, ne eo in locp. altariue facrificet; de 
bebit ne alibi facris operari ,anvcroi re diuinafacien 
da penitus abftinere?Refpondeo,euro debere in alio lo 
co, vel altari facrificare ; alioqui enim fundator debitis 
libi fuffragijs fraudaretur, versfimilius eft ipfum hoc 
voluifle,qudm vt nufpiam facrificaretur. Quaeres item. 
An fi Beneficiarius abfque iufta, & legitima caufa alibi 
facrificet, non Colum peccet , fed etiam compenfare 
omilfafacra debeat? Ratio dubitandi eft, quia alijs ia 
locis facrificando , non videtur fundatorem debitis fuf- 
fragijs fraudalfe ? Refpondeo, compenfationem illi effe 
faciendam, quia fuo muneri, & officio non fatisfecit ,a« 
proinde, quod debebat non foluit, debebat enim defl- 
gnato loco.vel altari cultum. Item,debebat eo in loco 
facra facere,vt alij quoque excitarentur ad preces in eo 
loco fundendas, 
Oftauo quaeritur, An fi Beneficiarius, vel Capel 
lanus ter , vel quater per feipfum in hebdomada offer 
re, & immolare debeat, & per feipfum commode ia 
certa hebdomada prieftare non poflit,per alium id face 
re in eadem hebdomada debeat . An vero potius id ia 
aliud quodpiam tempus iufte reijciat ? Refpondeo, non 
videri uoluntatem patroni,ita reftringendam;ut ad unu 
tantum fit Beneficiarius eligendus , quare fi per feip 
fum commode id foluere non queat, uerifimiie uide- 
tur, ut poffit, uel in aliud tempus differre, uel per 
alium in illa hebdomada facrificare . Nam ex un * 
parte