Lil.VlI, T)e quarto decalogi praecepto, Cap.l V. 
495 
•ArchiciiaeonOjAntonio. Abbate, Gcminiano,Imola,Fe- 
Jyno,&aIijs. 
Tertio quxritur,An beneficium fimplex modicum , 
& tenue Beneficiarij perpetuam prafentiam requirat? 
Quidam negantptum quia huiufmodi beneficium,Cie» 
ricis non affert diuini officij penfum , quo debeant ho- 
rarias preces recitare quotidie : nemo enim abfque fti» 
pendio iuflo s &: debito militare conipellituntum etiam 
uia beneficium fimplex , quod ad Clericum commo 
li fuftentandutu non fufficit, fimulcum alio haberi 
poteft. 
Cxterum conflans efl omnium Canonici iuris inter» 
retuni fententia,Beneficiarios fimplices,quamuis eoru 
eneficium fit modicum,affidue adefle in Ecclefia, ipfo 
conmumi iure debere Abb in cap.conquerente de Cio» 
ric non refiden.nume.3 Hxc efl Innocentij HoftienfiSj 
Archidiaconi,hsc loannis Andrex, loannis Selux,An 
geli,& Sylueftri fententia,locis fupra citatis. Quia Ius» 
inquiunt,omnibus Beneficiarijs, commorari in Ecclefia 
praeipic, nihibdiftinguens fit ne magnum beneficium, 
an modicum. Deinde,cum beneficium tenue,& partui 
confertur,C lericus poteft fua fponit refutare,& refpuc» 
re;ac proinde fibi imputetjfi id'ratum,& acceptum ha- 
betipr.rfertim fi beneficium initio ad vitam Clerici fuf- 
ficlebat,& proceffii temporis eius redditus fadli funt te 
nues . Ad id vero quod obijeiebatur, refpondeo,Bene 
ficiarium etiam modicum beneficium habentem, diut- 
num perfoluere officium debere , vtfuoloco iam dixu 
Nec beneficium fimplex, quamuis ad vitam Clerici fa 
tis! non fit,cum alio fimul obtineri pofle,fine relaxatio 
ne Iuris;& fi confuetudine receptum fit > vt quando v- 
numnon fufficit, Epifcopus alterum conferre queat , 
dummodovtrumquc affiduam Clerici prxfentiam non 
poftulet. 
Ex di£lis conflat , fi primum beneficium fimplex ad 
vitam Clerici non fufficiat, & alterum obtinetur, ita ut 
ex ambobus beneficijs Clericus.comin ode, fufteutetur.i 
debere Beneficiarium in vtroqueperfe , ucl per alium 
in Ecclefia feruire,nifi vtrumque fit ex numero eorum, 
qua: id miniftenum vfu,& confuetuilineno 1,requirunt: 
qualia funt Praeflimonia, vel Praflimoniales portiones. 
Quarto quxritur , An cofuetudine licite fieri queat,' 
ut qui Canonicatus , vel portiones in Ecclefijs Cathe- 
dralibus, vel Collegialibus habent, liberi fint abafli- 
duain Ecclefijs quibus funt addi<fli,prxfentia! Refpou- 
deo,antc Concilium quidem Tridentinum fuilfe vfu 
receptum alicubi, vt hi Bencficiari; a fuis Ecclefiis ab- 
cfent.GIofia in cap cum omnes,de Conftitut. &ibi Pa- 
norm.& alij.Innoc.in c.cum dudum,de prxb Glofla in 
Clem-gratix.de refcrip.& in c.gratia. de refcript.m 6.ac 
in Concilio Trident.fefi.14.caa1.de reformat praeceptu 
eft,ne prxdibli Beneficiarij vitra tres menfes a fuis Ec- 
elcfijs abfint,nihil obftantibus flaturis, vel confuetudi- 
nibus. Vnde Concilium confuetudities huiufmodi ab- 
rogauit,& nihilominus funt, qui dicant,progreflu tem 
poris vfu pofie introduci,vt Canonici apraefentia in 
luis Ecclefijs uacationem habeat,quia ius Canonicum 
confuetudine,vel ex toto , vel ex parte tolli poteft. Be 
ne tamen confultum erit Ecclefijs,quandocumque Ius 
Pontificium praecipiet,ut Canonici, & qui portiones ha 
bent , in Ecclefijs Cathedralibus , & Collegialibus af- 
lidui commorentur , & eis per feipfi , non per Vicarios 
inferuiant , qualibet confuetudine contraria penitus 
abrogata. 
Quinto quaeritur, An Canonici,& qui portiones ha 
bent, debeant non folum iuterefle diuinis officijs , fed 
etiam in choro cantare , cum diuina officia perfoluun- 
tur. De hac quaeftione fuo loco diximus,cum de officio 
dmmotradlaremus Tom.i, 
iure diuinone, an Canonico,Epifco 
pi , ac Parochi infuis Ecclefiis afjiduo 
adefse deleant, Cap, IV, 
P Rimo quaeritur , An Epifcopi , & Parochi Eccle- 
fias Parochiales habentes, non folum Canonico 
Inftit.Moral.Parj 1. 
A iure, fcd etiam diuino in fuis Ecclefijs relidere cogan 
tur? Tota quaeftio ineo verfatur , An Epifcopi, &Pa- 
rochi,quibus impolita efl animarum cura , proprie , Sc 
llridle fumpta,hoc efl,cum onere,& obligatione admi- 
niftrandiSacramenta , & verbum diuinum annuntian 
di,& facrificium offerendi pro ouibus, iure diuino reli 
dere compellantur? 
In Tridentina Synodo inter Theologos ; & luris 
Pontificij Dodlores fuit haec controuerfia diu, multum- 
queagitata. Dur olimfuerunt fententia: ante Conci 
lium Tridentinum ; quarum prima negabat; fuitque 
Ambrofij Catharini in opufculo de rcfidentia. & Albi— 
niani in tradlatu de rcfidentia jhifccqueifti Auftores 
rationibus permouebantur. Primiim , quia Diacefes, 
& Parochis non funt a Chnfto Domino ere6lae,confti- 
tutx , & dmifte,fed foliim ab Ecclefia , Sc Pontificibus 
B Romanis Deinde quia nullum extat in facris litteris di 
uinum luflum, quo praecipiatur Epifcopis , ScParochis, 
va fuis Ecclefijs per fcipfos inferuiant, fed tantum , vt 
commiflimi fibi populum pafcant: at pafcere, vel per 
feipfos, uel per alios commode pofiunr. Item, fi tale 
quippiam 3 Chrifto Domino elfet mandatum , non 
pofletRomanus Pontifex.cius laxato rigore, faculta 
tem concedere , vt'Epifcopi , & Parochi ab Ecclefijs 
abfinnat multa: funt caufa,ob quas Papa Epifcopos, Sc 
Parochos Jiac lege foluit. Quid item impedit, quo mi 
nus Epifcopi;, Sc Parochi ablentes, per Vicarios in fui 
locum fuffedtos E-xlefijs inferuiant. Nam fxpe con 
tingit,ut dictcefis fit ampliflima , ita ut ab vno Paftore 
ubernari, & regi commode nequeat. Poftremo alicu* 
i eft vfu receptum , vt Epifcopus habet aliquas fur 
ditioni ,& cura: fubieflas Parochiales Ecclefias , quas 
£ funt ipfius mcnfx perpetuo coninndtx quibufquc pro- 
pterea feruit per Vicarios perpetuos , vel etiam ad nu 
tum reuocabiles in ipfis Parochialibus Ecclefijs coii- 
ftitutos. 
Secunda fententia affirmat Epifcopos , & Parochos 
in fuis Ecclefijs iure diuino ad relidendum compelli. 
ItaCaietanus fecunda fecunda:, quxft.18 j. arti.j.Sotus 
lib.de luflitia.i p q.j.art. 1. Couarr.Iib.3. Variarum re- 
folut.cap.i3-& Nauarr.in Manuali.cap.3 Cnu.iii.Atq; 
haec fententia vera, Sc certa mihi videtur. Et id dicen 
dum omninoeft.quodhabetConcil. Tndcntfefl.zj.ca. 
i.dc reformat, vbi fic legimus : Cum pracepto diuino 
mandatum fit omnibus, quibus animarum cura com- 
miffa ell,oues fuas agnofeere , pro his facrificium offer 
re, Screliqua.Etpofleafubijcitidem Concilium: Qua: 
omnia nequaquam abijs prsftari, Sc impleri pofliint, 
D qui gregi fuo non inuigilanr, neque afliflunt,fed merce 
nariorum more deferunt. 
Sciendum vero eft, in hac qu.vflionc.luris diuini,ap 
pellatione, vt docet Sot. loco citato mtelligi id , quod 
licet in facris litteris expreffim conftitutum non fit: ne. 
celfario tamen,Sc euidenter colligitur cx his, quae facrg 
littere tradiderunt. Quare in eo tota haec controuerfiit 
fita eft, An eo ipfo quo Epifcopi, & Parochi Ecclefia- 
rum pallores creati funt,in fuis Ecclefijs perpetuo com 
morari,& adelfe cogantur.Item, An cx illo Chrifti Do 
mini mandato,quo didtum eft Petro: Pafce oues meas, 
Sc agnos meos,& iu Petro ditium eft, omnibus Eccle- 
fiarum Palloribus : necdfario , & aperte concludatur , 
cos in fuis Ecclefijs praefenccs effe debere . Et profedld 
ita concludi videtur . In Paftore enim propria cura,la 
bor,opera,& induftria perfou* requiritur: Paftor enim 
E fuas oues cognofcit, Sc deducit ad pafcua, Sc ipfas oues 
fui Palloris vocem audiunt. Paftor itidem praeire de 
bet gregem fuum , pecoris fui unitum agnofeere; ones 
fuas nominarim vocare , inuifere, afpicere . Mercena 
rius autem,& qui non eflfpaftor , cuius non funt oues 
proprie,uidetlupum uenientem , & dimittit oues , Sc 
fugit,& lupus rapit, & difpergit oues . 
Nec Palloris tantum eft facrificia pro ouibus offer- 
re,Diuinum verbum annunciare, facramenta confer- 
rc:qux fortaffis omnia poflet per alium prxftare : fed 
gregi fuo inuigilare, afiiftere , oues etiam inuifere , ea 
rum vultum agnofeere, eas nominatim vocare,eas fua 
prxfentia confolari,honorum operum , vitxque exem 
plo, ad uirtutis officium promonere : quod infirmum 
cft,confolidare, (nt Dominus dixit apud Bacchidem,; 
T c 1 quod