512
queant, alloqui minime.Tci autem , folo illo probat ar
gumento Nauarrus : quod bona Ecclefia; ad Benefi
ciarios tranfieruut cum hoc onere , vtqus ipfis vfui
non funt, fed abundantpie Sc vtiliter expendant, hanc
enim dicit fuifle mentem eorum , qui haec bona Eccle-
fis dederunt; & proinde minime fraudandam; Sc id
circo iure natura, qus ex beneficijs redundant, egen
tibus debentur, atqui Romanus Pontifex ius natura
le laxare , & foluere non poteft . Ceteri vero dodfo-
res,qui hanefententiam primam fequuntur , vt Abbas
in cap. cum in offi. de teftam. Barbat. in tradla. de pro
flantia Cardin. par. i. qusft. 4- ideo negant id licite
fieri poffe, quia Papa, non dominus, fed adminiftrator
&difpenfator beneficiorum eft : ergo torum redditus,
&frud.fus nutu fuo abfq; legitima caufa donare non
poteft,Sc idcirco nequit facultatem concedere , vt Be
neficiarius eos fruflus in vfus, qui pij non fint, im
pendant .
Affirmat fecunda fententia , & verius longe , meo
indicio atque probabilius, folent enim Romani Pon
tifices fimpliciter facultatem dare , vt Beneficiarij re
flentur in quoslibet vfus, & vt relinquant fine cogna
tis , fiue externis ,&his quidem , fiue diuitibus, fiue
pauperibus. Neque obftat( quod Nauarrus, Barba
tius alijque refpondent) in his facultatibus a Sum
mo Pontifice datis femper tacite intelligi eas efle da
tas ad reflandum in pias duntaxat vtilitates indigen
tium ; nam Pontifex in vniuerfum potellatem facit in
quofuisvfus, non eft igitur cur nos eam facultatem,
reftringamus . Refpondet aliter Nauarrus facultates
huiufmodi generarim dari, vt in ludicio vim , robur,
& locum habeant, non autem coram Deo. Hoc certe
refponfum mihi minime probatur : Eft enim difficile
creditu Papam facultatem concedere aliquid facien
di, quod quamuis in indicio ratum firmumq; fit, tu
ta tamen confcientia bene fieri non poteft : Item,cum
Epifcopus petita Pontifice facultatem teftandi , eam
petit,vt fibi liceat, fine peccato tcftari, non folum , vt
id impune in indicio faciat, & ne contra ipfum teftan-
tem afliodetur, neue teftamentum tanquam inoffi-
ciofum rumpatur , aut refeindatur , fedfimpliciter ne
teftando, peccet . Prstcrea frudfuum ex beneficijs
prouenientium , qui fecundum Ecclefia; leges paupe
ribus debentur, plenam ac liberam adrniniftrationem
Romanus Pontifex habet ; ac proinde poteft cos in
quos voluerit vfus, impendere , fibonafint Sc vtiles,
quamuis non pij. Hinc eft, vt redditus quiBcneficia-
rio fuperfuntjvel Ecclcfias, vel fucceflbri, vel fuo fifco
fiue Cameras Apoftolicae poffit addicere. Dices forfi '
tam, non pofle Pontificem , fine caufa iufta eos friuflus
in quos velit vfus dillribuere; quod fi fiat, erit illa po
tius bonorum Ecclefiafticorum diffipatio , quam di-
fpenfatio Refpondetur, non infician nos , debere Pon
tificem iufta ex caufa facultatem teftandi concedere :
. fed non eft idem , dare facultatem teftandi inquosli-
bec vfus etiam non pios, quod teftandi poteftatem fa
cere, fine iufta caufa . Nam vt Benefici anus cognatis,
vel amicis, etiam diuitibus , ex frudibus fui beneficij
aliqua relinquat, poteft elfe caufa iufta, vel ex parce
ipfius Beneficiarii, quia fit de Ecclefia , & Republica
Chriftiana optime meritus: vel exparte eorum qui
bus relinquit,videlicet,quia funt viri, vel vitae probita
te. vel doifnna.vel generis nobilitate clari.
Tertio quatritur , An data a Pontifice facultas Epi-
fcopo, vel alteri, teftandi, in primo teftamento, re in
tegra finiamr;an vero ad fecundum, & etiam , tertium
protendatur? Couatruuias capit. Cum inofficijs, dc
Teftamen num. 8. docet effe communem fententiam,
in primo teftamento finiri, & eftingui, idem docet
Redoanusintradf.defpolijs Ecclefiaft. quaeft. ?• ver-
ficulo. Eftiftagratiafcu licentia;quiaiu his, quae ad
odia, & onera Ipedfant, fimplex facultas aliquid fa
ciendi , primum tantum adfum refpicit , vt colligitur
ex 1. Boues. 0. Hoc fermone,ff. De verbo, fignif. vt fa
cultas in oppidum veniendi data proferipeo, & rele
gato , primo aftu finitur. Bartolus in 1.1, if. Ad legem
Juliam , de Adulterijs, Sc A.-.bas, cap. i. de tregua , &
pace, Sc facultas, vtquis poffit duo beneficia limul
obtinere , in duobus primis finitur , capit, non poteft.0.
i. de prseben. in fexto . Et cum quis promittit dotem
alicui, cum nupfent ,*de primis tantum nuptijs intel-
InjlhuttonuM Ador alium, ‘Tarsi/,
A
ligitur. 1. Dotislpromiffio, ff. de Iure dotium • Poteftaj
item arbitro data de prorogando termino compto,
nulli, in prima prorogatione terminatur : Facultas
conceffa alicui ingrediendi in camobium Sanibmo-
nialium ,in primo ingreflfu extinguitur: Quamuis da
ta facultas fimpliciter aliquid faciendi, in his,qua: funt
fauoris, Sc gratia; non primo adlu finiatur. I. Placet, ff,
de libe. Sc pofthu. Oldradus, Anania, Alexander, De
cius, Abbas, apud Couarruuiani loco citato, cuiufmo.
di eft facultas eligendi ConfeiTarium : facultas item,
qua poteft Patronus Clericum nominare Quare cum
facultas teftandi odiofa fit, in primo teftamento fini-
tur. Sic Couarruuias, fic Decius conlil. Jii. & Soci-
nusiunior conii 1. 89. lib. 1. fic multi ali;, quos Co
uarruuias profert.
Ceterum longe pratftat opinio Tiraquelli , qui ad
g 1. Boues, 0 Hocfermone, ff.de verbo.figmficdimit.17.
poft Baldum ad 1.1, in principio, colum, penult. verfi.
Deinde quaero, pone quod Princeps , tit. de pace Con
flant, docet, quando datur fimpliciter facultas quid-
piam faciendi, quod eftiurc. vel natura fua reuocabi-
le,primo a£hi non finitur. Verbi gratia, Princeps,po
teftatem dedit ciuitati ftatuta condendi, quafaculta-
te ciuitas vfa , quidpiam ftatuit, poteft illud ftittutuiu
rcuocare, & alterum feribere. Sic etiam datur Epifco-
po facultas , vt poffit conficere teftamentum, poteft,
primum reuocare , fecundum condere quoniam
teftamentum, donec morte teftatoris confirmetur, po-
teft reuocari, 1.1, ff. de teftamen 1.1. C de Sacrofan,
Ecclef. Ita loannes Andreas, Sc Dominicus, cap. Non
poteft. $. Illud , de Prasben in fexto. fic Rotae Decifio-
nes 1. parte, Decifio. 47. Sc ipfe Couarruuias poft pri-
Q mam, Sc fecundam editionem mutata fententia Tira
quello adhxfit. qua; vero principio funt obietta lo
cum habent in ijs , qua; primo aiflu fuum effedlura
plenius fortiuntur.
Quarto quaeritur , An teftandi facultas a Pontifice
data Epifcopo , vel Beneficiario , obitu ipfius Pontifi
cis concedentis extinguatur ? Inde oritur occafio du
bitandi, quod mandatum, re integra , mandantis mor
te finitur. 1. Mandatum* C. Mandati, Sc ca. Gratiam &
cap. Relatum, de officio delega. Sententia item, qua i
communione piorum omnes, qui furtum comniilerinl
remonentur, perit morte eius qui illam tulit; GI01T1
in cap. A nobis 1. de fentent. excommunica. Facultas
itidem cuipiam data, a fua Ecclefia recedendi ,obitn
ipfius concedentis finitur . Gloffa in capit, penult. de
Cleric. non refid. Cum etiam aliquis prohibetur fe in
p arte aliqua exercere , morte eius qui prohibuit, finitur
prohibito, 1. vlt- ff. de Poenis. Abbas in ca. vlt. de officio
Legati.
Nihilominus eft multorum opinio , facultatem da-
tam alicui teftandi, concedentis morte non exungui*
nam fi cui datur poteftas conferendi beneficia , non
finitur obitu eius, qui dedit. cap.Si cui, de praeben. in
fexto , Sc cap. Si fuper gratia, de offic. dc leg in fexto,
Sc facultas Rcligiofis conceffa confeffiones audien
di, eius qui conccffit, morte non definit. Gloffa m
Clem. Dudum,defepulcu.0.ftamimus. verbo, ac dein
de, &verbo, Conceffcrunt, Sc facultas ab Epifcopo
data Parocho ad feptennium , litteris ftudendi , obitu
Epilcopi non finitur, cap. Cum ex eo , de cledl. in fex
to , verb. Septennium , Poteftas item fa<Saalicui Ordi
nes fufcipiendi a quouis Epifcopo , poft mortem con-
£ cedentis durat. Cardinalis cuius fententia communi
confenfu recipitur in Clem. vlt. de Eledft. q. 5- Infupcr
facultas cuipiam conceffa audiendi facriim in domo
fuapriuata , inorte concedentis non definit - Item,
peccatorum remiffiones, quae Indulgentis vocantur,
a Legato conceffa;, durant eius etiam legatione fini
ta. Innocentius in cap. Quod translationem,deoftn..
Legat, Sc facultas eligendi Sacerdotem ad cnnfemm
nes audiendas,morte eius, qui couceffit, non termina»
tur. Antoninus par.3. tit.17.cap. ij.Siluefter verb.con»
feffbr. 1. qusft. 7. Nauarrus de Poenit. quaeft.d.capPD'
cuic. num. 161.
Quinto quaeritur , An de eo, quod fibi fubtralut be
neficiarius parcius viuendo ex portione fibi ad vitam
delimata , poffit nutu luo ftatuere quidquid malue
rit, ita vt id, quemadmodum,& patrimonium, in q u0
velit vfus impendere queat ? S. Thomas fecunda m cun '
