LiL IX. Do quarto decalogipracepto, Cdp. III. Cif 
-feeretDeo, figetis in eo falutis noftr? Agnum , viddi-A. 
-<tec Crucem. Idem prorfus habetur in Autheii.vc nul- 
Jus fabncctOratorij domos, vcrficulo, Sancimus.col- 
jatio quinta, & quaniuis in his locis mentio ex pfefta, 
jion fiat dc primario lapide ponendo ab epifeopo i 
-communiter tanien Dodfores interpretantur huinf- 
modi Conflitutiones eo fenfu.vtnecdTe fit epifeopum 
primarium Iapidem in fundatione ccdefiij: ponere 
quia dicitur: Vt nemo incipiat ecclefiam e<miere,nifi 
prius epifeopus in eo loco precibus Deitm inuocet, 5c 
Crucem figat. t . 
Qtixres , An epifeopus poffit per alium prima 
num lapidem ponere&Ctucem figere * Gloffain 
«Sap.Nemo.de confecratione diftimftione prima.nvyer 
bo ( Veniat) videtur fignificare id pofle latere epifeo “ 
t um per fc , vd per alium : ita etiam Sekia de 
encficio , parte prima , qn^ftionc fexta, numero 
cono. '*i;' d ' . f 
Quinto quaeritur , An nece fle fit-, vt epifeopi cora- 
fsnfus accedat principio , eum ecdefia incipit futu 
riari, vel extrui , An vero fatis fit, addic humfmb- 
idi cpnfcnfum , poftqua-m eftm ecdefia conftruita , 
vel ptmi confccratur ? Dc hac qmjftione loannes 
Selua in tranatu, de Bcneficijs parte prima , quxftio- 
«iefexta,numero oftauo vbi dicit Abbatem fsnfiffe re 
quiri , vt epifeopus principio confcnciat ? RefpOiv 
ideo. tamen fufficere, fi epifeopus confentiat , pdft 
conftrudam ecclefiam ; id probat Selua , auftoritate 
dJabarcll* , Cardinalis , Rochi ,Curtij ,& altorum. 
Vnde ArthidiaconviSjin cap. Nemo ,de Confeeratio- 
ne,diftindione prima , ait ; Si quis asdificet domum C, 
iion eo animo,&c voluntate , vt fitccdefia vpoteft cpi- 
fcopus eam in ecclefiam conuertere & confecrare : 
quemadmodum Bonifacius quartus Pantheon * hoc 
«ft , Templum Dijs gentium dicatum , confecrauit 
im ecclefiam omnium fandorum , & alij Romani 
Pontifices fana Gentilium in ecdefias conucrte- 
xunt , Deo Beat* Virgini , vel Sandis Cttli incolis 
(Eonfecratat. 
Sexto quxritur , An in ecdefia aedificanda fufficit 
tacitus epifeopi confenfus * Abbas in capitulo Cura, 
de Iure Patronat. vt refert Selua, de beneficiis parte 
prima , quxftione fexta, nume.ti. cenfetrcquiri ex-* 
jsMrifum cqnfenfuiu , quiain ijs, quas odiofa funt, in 
quit,non fiifhcit tacitus confenfus, Sc odiofum eft iuf- 
patronatus, quia ecdefia tali iure fubieda libera non 
manet. Cardinalis tamen in eodem capitulo Cura, D 
docet fufficere tacitum confcnfum epifeopi, fcilicet.fi. 
cpifcopmfciuerit ecclefiam conditui, &c non impedi 
at erit , neque contradixerit, cum tamen facile potuif- 
fu. Hanc fententiam fequitur Rochusdelurc Pa- 
ironacus,qtia:ftione 8 & loannesScluade Bencfic.par 
te prima,quxft.6. numen & mcoiudicio,h^c opinio 
«ft verior. Et quamuis Abbas dicit dfc odiofum , ec- 
defiam conftrui.co quod isvqui fundat, vel conftruit, 
acquirat in ea ius patronatus, fifolus tacitus confen 
fus epifeopi fufficiat .• odiofum' tamen non eft, lufpa- 
tronatus: N ani tamctfi ecdefia libera non maneat,in 
bonum tame ecdefiarum ccdit,vt Laici ecdefias fun 
dunt xdificcnt,& dotent. 
Septimo.quaeritur , An Ecclefiafundari, conftrui. 
Si coufccrari poffit fine dote ? Rcfpondeo: Non pof- 
fcinAuthcn. de Ecdefia titu. $. Si quis autem, coi-: E 
latio, nona dicitur. Sivero quis femd corperit, aut 
nonam xdificare Bafilicam , aut veterem reuocarc , 
niodis omnibus^ compellatur a beatiflimo LoeOrum 
Epricopo , & Oeconomis eius , & ciuili iudice eant, 
explere , & fi is diftulcnt i hoc moriente hasredev 
eius opus inchoatum adimpleant. Item is qui fun 
dat, & conftruit, vel eius hxres , iure cogitur ad- 
dotem affignandam capit Cum ficut.de Confecratio- 
ne EcctefisE,& cap.Placnit i.quxftionc fecunda. Que- 
res,quanta debeat efle dos ? Debet effe tanta , quanta 
requiritur , Vt ex ea viucre commode poffit vnus 
Presbyter cnm Clericominiftro,habita ratione ob- 
uentionum fpiritualium , in Authen. Vtnuilus fabri- 
ectOratorij domos,vcrficulo, Sancimus, habetur, 
requiri dotem > qua; fufficiat ad luminaria , & ad do- 
ffluscuftodiini alimenta, & ad facrum minifterium. 
Inftit.Moral.Pars i. 
idcmftatuitur in 1. Nemo, de Confecratione;, diflin- 
dione prima. Et fecundum Archidiaconum in capit, 
Nemo.de Confecratione diftindione prima,dt Glofia 
in capit.Secundum vigefimatertia, quvftionc odtaua; 
fufficit ei vnus manfus, ii eft pr^diuni , quod arari; 
& coli poffit ab vno pari boum, quodque,. ac libe 
rum debet efie ab omni feruitutc, &; onere tempora 
li, capitulo primo,de Cenfibus . Nec tunc Presbyx 
ter iure compellitur, ad hofpitalitatis onus fuftineii- 
dum , vel ad aliquid Epifcooo pcrfoluendum , nifi 
quoad poteft , donec cius Ecdefia ad pinguiorem for 
tunam peruenerit. Argumento fumpeo ex cap. Cum 
diledus. dc Confuetudinc. Porro Ecdefia: Religio- 
forum Mendicantium fine dote xdifiean -Queunt. 
-idem iuns eft de Ecdcfijs, qua: xdificantur in Mona- 
fterijs reditiis annuos habcirtibU5uVtiitQtaiiclAuilor.es, 
eap i .de Ccnfib, . . ; - . 
Odauo quzritnr , Qnid dicendum , fi Epifeo- 
pus nolit.primarium lapidem ponere , aut futim 
ad id prxftare confenfum in fundatione Ecdefia; i 
.Refpondco , eum pofie compelli audoritate fupe- 
rioiis Antiftitis , videlicet Archiepifcopt , vel Pri 
matis , videlicet 'fi Epifeopus abfqtic rationabili 
caufa fuum confenfum denegauerit.capitu. Nullus, 
de Iure patronatus : Vbi Panormitanus generatinx 
ait.:. Vbi requiritur confenfus vnius in fauorein , r & 
gratiam alterius , fi renuerit confcntire ablque le 
gitima caufa , pofiumus fuperiorcm adire, vt cn- 
.gat cum ad confentiendum. Vnde colligit, fi fta- 
tuto caneatur , ne qua fa-mina poffit matrimonium 
contrahere cum minori vigintiquinque annis abl- 
qua conlcnfu duorum agnatorum , fi agnati con- 
fenfum denegent fine iufla caufa , pofiunt ad con 
fentiendum compelli auclontate fuperioris. Sic c- 
tiam Selua , de Bcneficijs parte prima, quaeftione fet- 
ta.num. 15. 
Nonoquxrimr , Quidfaciendum, fi dubitetur , 
An tu fundatione , vel extrudione Ecdefia: Epifeopi 
confenfusaccefierit ? Rcfpondeo, cum Archidiaco- 
no in capitu. Nemo , de Confecratione , diftindlione 
prima , &c Ludouico Romano in fuis fingufaribns t 
Singulari 310. Sc loannc Selua , dc bcneficijs., par 
te prima , qu^ftione fexta, numerx) decimofexto . 
Ecclefiam credi femper fundatam , velconftnidarri 
confcnfu Epifeopi, fi in ea publice Milfarum faciifi- 
cia fiunt, vel fi in eaaltarc fit quod vocant Cam - 
jumle,& dummodo is locus Ecdefias fpeciem,& ima 
ginem pr^feferat. 
Decimo queritur , Quifnam Ecclefiam repa 
rare iure cogatur ? Refpondco , cum Hoftienii , 
quem citat Siluefter in verbo , Ecdefia,fecunda, quer 
ftione quarta: reparari debere fumptibus ipfius Ec- 
elefi?,!! portionem habeat deputatam ad vius, ca- 
itulo unico , decima , quqftionc tertia. Quod fi 
£C portio ad id non fufficiat, Redtor , &ali) qui 
in ca beneficia habent , conferre , & contribuere 
debent , capitulo primo , de Ecdefijs cdificandis , 
<& capital. Si Monachus , dccimofexto. Queftione 
prima , velftandum erit ordinationi Epifeopi , vd 
maiori parti Capituli , vt vocantur , capitulo vl- 
timo , de ijs , qu£ fiunt a maiori parte Capituli. 
Itemvbicunquc eft confuetudo recepta , vt Laici 
fuis impcnfis Ecclefiam reparent , id debent face 
re , quia ibi Sacramenta percipiunt. Et rem diui- 
natn audiunt , capitulo Quicumquc , & capitulo 
Filijs , decimafexta, qadtionc fepttma. Imu.oad' 
eim confuetudinem feniatndam compelli queunt, 
capitul. Ad Apoftolicam , de Simonia : vbi vero talis 
eoufuetudo non extat , qui percipiunt quartam 
partem prouentnum , qu| olim per Cauonesfabri- 
cy cratdeputata , eam loluere debent , ut reparetur 
Ecdefia : qua reparata , ad cofdem ea quarta por 
tio, 1 prouentuum redibit. Vnde Panormitanus ca 
pitulo primo , dc Bcdefiis cdificandis ait Prola 
tum debere quartam parcent redituum tribuere ad 
reparandam Ecclefiam quando ad id nullos prouen- 
tos habet Ecdefia , & confuetudo non tranftulic ad 
populum onus fabrico- Qyddfi quarta illa portio ad 
reparationem Ecclefiy non fuffic;: , conferre ccm- 
Pff i pellendi