JLih* IX. De quarto decalogipraecepto.Cap. X. 
De Immunitate quam halent res 3 O A 
bona Bcclefiarum, pi* eau- 
Jle• Cap. X* 
eis 
P Rimo quasritur , Quot, & quas priuilegia habeant 
res Ecdefias,& pias caufafiRefpondeo,multa habe 
re.In primis teftamentum fadum ob Ecclefiam , vel 
piam caufam,valet coram duobus teftibus etiamfi Ius 
cmile in alijsteftamentis plures teftes requirat. Hoc 
primlegium continetur in ca.Relatum i.de tertam. & 
fauetluri Canonico Ius ciuile.l. Hac confultirtuna.5. 
ex imperfedo.C.de certam.& locum habet non folinn 
coram indice Ecclefiaftico , fed etiam coram ciuili, Sc 
fasculari Nam quoties apud indice profanum contro- 
nerfia eft de teftamentis pijs,indicium feredum eft fe 
cundum ius canonicum,non ciuile.Abbas,& ceteri in 
cap.Relatum prasdido.Bartolus, Salic.&Iafon, vtre 
fert Couarruuias in dido c. Relatum num.i. 
Secundum priuilegiunnLegata rclida Ecclcfijs,vel 
ob pias caufas in teftamento , quod caret Iblenni for 
mula luris ciuilis,valent cap,cum ertcs.de teli In hu- 
iufmodilegatis fufficiunt,duo , vel tres tcftes,quamuis 
Ius cmile feptem-expofcat. 
Si quaeras,An valeat etiam huiufmodi legata,quan 
do nullam eft iure ciuili tertametum , quod attinet ad 
hrredisinftitutionemlAntonius in c.Qjjpd clericis,de 
forocompet. cenfetiegata pia vim neu habere,'quan 
do irritum eft teftamentum,quantum fpedat ad hsre 
dis inftitutionem. Sic etiam Salic.in Authen.Calla,& 
irrita. C. de facrofand. Ecclef q s-Socinus conf.J.vo- 
lum.j. Alexan. conf.4t.vo!. i.&conlil. 177.V0I11 j.Ia- 
fon in l.hac confultiffima, $. Ex imperfedo. C de te- 
Ham.num 11. Contrarium tamen fentiunt Imola ca. 
Quas in Ecclefiarum,de conftit Anama conlil.iB- An 
tonius Rubeus confil.71. Couarruu,in ca.Relatum,t. 
de teftam.numj. 
Si obijcias.H ureditatc-non adita,pia legata no funt 
foluenda.fed cum nullum eft teftamentum,ob irritam 
haeredis inftitutionem,non aditurhaereditas, ergo pia 
legata folui non debent. Refpondet Couarru. falfum 
«ffe,pia legata non deberi, etiamfi non adeatur h.rre- 
ditas.quod probat in cap. Reynaldus.^.j .de teftam.n. 
n.vbi citat Bart.Bald. Anchar. Abbatem,& alios,vt rt 
Titius inftituitCaium extraneum haeredem ifque he 
reditatem repudiat,aut non vult adireiaut non potuit, 
quia ante teftatoris mortem dcccflit, legata pia non 
tantum adione, fed etiam officio iudicis peti poliunt 
non aditahaereditate. 
Tertium pnuilcgium: Quilibet poteftfuam rem Ec 
defias, vel loco piorclinquere.l. Genera'i,& l.Iube 
nuis.C.de Sacrofan.Ecclel. poteft donare inter viuos, 
fine infinuatione,etiamfi excedat quantitatem Iure ci 
uili taxatam 1.illud C de facrofan.Ecclef.& Authen. 
de non alienan.rebus Ecclcf.f. Si minus,collat.i.verbi 
gratia. Iure ciuili cautumeft ne donatio inter viuos 
fine infinuatione legitima excedat quantitatem quin 
gentorum aureorum l.penult. C.de donat.at ffqiiis do 
net inter viuos Ecdefias,vel ob pias caufas,etiam fine 
infinuatione , poteft excedere quantum voluerit eam 
quantitatem.Hofticn,& loan.And in cap.vlt.de foluc. 
Bart.l.i. C.defum. Trin.quamuis Glof. in Atithenc.de 
non alien.reb.Eccl. oppofitum doceat, fed falfo. 
Quartum priuilegium; Transfertur dominium rei 
in Ecdefias folo pado,id eft,fola nuda promiffione.cii 
tamen; in ahjsfit necelfaria traditio.l. vc inter diuinti. 
Cde facrofan. Ecclef. In emptione tamen requiritur 
folutio pretij.vel fides de eo, aliter dominium hbh ac 
quiritur, vtait G lolia in ea lege. 
Quintum priuilegium; Quidquid emptum fuerit, 
ex pecunia Ecdefias, etiam citra nomen ipfius Eccle- 
fis,acquiritur Ecdefias ca.Apoftolicos.tz.q.i.& Glof- 
laibi in verbo,conftruxifle, & cap.T.& cap Inquiren 
dum , de pUPcu! cleric. 
Sextum priuilegium •• Contra Ecclefia proprio Prx- 
lato carentem prxfcriptio non currit,& fuperior Prae, 
latus poteft agere pro ca.Innocen.iii cap.olim, i.dere- 
Xnftit.Moral.Pars 1. 
B 
D 
ftitut.fpoliat.& colligitur ex cap. 1. de rebus Ecclefi*, 
non alienan.itf fexto quamuis Bart dubitauerit.l.fecu- 
da,fF. de aqua pluuia arcen. 
Septimum priuilegium ; Ecclefia fruitur iure mino 
ris, Sc R.eipublicae , ita vt omnia priuilegia Reipublicae 
concerta , videantur concerta Ecclefijs. Glofta,& Pa 
normitanus in capit.Auditis.de in integrum reftirutio. 
Gaudet etiam Ecclefia iure Impcrij, Glortain cap.i. 
de immunit.Ecclef. 
Odauum priuilegium : Ecclefiaftica vafa, velles, 
cortinas,candelabra, Sc cetera ornamenta, quibus vti- 
tur in diuinis myftenjs, nequeut ad vfus profanos con 
uerti.ca.quas femel. 17^.3.cap.Nulli licet,duodecima 
queftione fecunda,c. Ligna, & fequen.de confccratio- 
ne diftind.prima , qiiemadmodu iplas Ecdefias in pro 
fana locaconuerti non poflutit.Et ficut hoc locum ha- 
betin Ecdcfijs.Oratorijs, Sc Cappellis Epifcopi audo 
ntate fundatis,non in his,que quifq; fua priuata audo 
ritate diuinis vfibus deputat; fic etiam res Ecdefias,vt 
vafa,vdtes,candelabra, & cortinas facris officijs defti- 
nata,nequeunt profanis vfibus deputari;fecus vero eft 
fi priuata tantiim cuiufque auiloritate non facrata ab 
Epifcopo in diuinis myfterijs inferuianc. Terte autem 
Silueftro , verbo , immunitas, prima quarttione tertia, 
verfie 17 Rayneriusdicit, fi Legatus Apollolicus, vel 
Archiepifcopus, vel Epifcopus hofpitio exciperetur! 
Monachis,vel Clericis, vd ab altero Epifcopo , pollet 
Ecclefiaftica domus,ad quam diuerteret, ornari corti 
nis,candelabris,& fubfellijs Ecdefias. Et idem.inquit 
Siluefter.fipararetur illi altare , Oratorium, vel Cap- 
pella iu domo laici. 
Nonum priuilegium;Res Ecdefias nequeuntaliena- 
ri abfquc folenni formula , quam Canones,& iura po- 
fluiant: vtdixifupcrius m hoc libro cap. 14. & i?. 
Decimum priuilegium ; Loca pia.ut hqfpitales do- 
mus caufa communis pietatis extrudas, funt in mrifdt 
dione Ecdefias,cap Ad haec,de Religiofis domibus,& 
Clement.Quiacontingir,eodem titulo. Panormitanus 
in c.Cum fit generale,de foro competen.Vnde.qui lae 
dunt ea,habentur pro facrilegis,capitulo,eum fit gene 
rale,praedido. Secus eft,fi lasferint res,aut bona cleri 
corum nulla ipfis clericis vi,aut injuria illata,quamuij 
eaboha pertineant ad iurifdidiOnem Ecdefiallici iu 
dicis,capirulo.Si dericus,de foro competenti. 
Vndecimum priuilegium .• Ecdefias,vel earum pof- 
feffiones pro debitis alienis obligari non poffunt; allo 
qui fi quis ea obligaucrit, fufpeiifiis eft ab admiuiftra- 
tione lpiritualium,& temporalium, capitulo fecundo, 
de folii t. A qua fufpenfione poteft Epifcopus abfolucr 
're. Si primo ipfam Ecclefiam feriretindemiTem ,ca 
pitulo , ex parre primo.de verborum fignification. 
Epifcopi vero huiufmodi fufpenfione, non afficiun tur. 
c.Qma pericuiofum , de fehteatia excommuuic.inq; 
Duodecimum priuilegium': Clericus habens Ecdc- 
fiamlaici audontate fibrchffatam, fi non dimifefit, 
eft fulpenfus ab officio,& beneficio ,& laicus ipfc ex- 
communicandus-ell ca. Prastcrca.dc iure Patronatus, 
capit.St autem vobis ,11. quaift.j .cap.cum non ab ho- 
mine,de iudic. 
Deciifium tertium priuilegium ; Ruftici, hoc eft , 
Ecdafias coloni, qui dicuntur , glebas adftridi ad cul 
turam agrorum : oc vocantur originarij.vel adferipti - 
tij, de quibus habetur l.diffinimils , Sc 1 cum fatis om 
nino,C.de agne.St cenfib.lih 11.nequeunt Ecclefia; ru 
ra deferere- fe alio transferentes,capitii.indicatum,de 
immunit, ecclef. 
Decimum quartum priuilegium ; Nec Ecclefia; , 
nec Monafteria,nec Xenodochia , hoc eft domus, vbi 
peregrini pauperes recipiuntur, nec Prochotrophia 
id eft , vbi pauperes pafcuntur , necBrephotrophia, 
id eft, vbi infantes pauperum aluntur, nec Geronto 
comia,hoc eft,vbi fenes infirmi curantur, nec Orpha 
notrophia,id eft , vbi pueri parentibus orbati nutriun 
tur I Sancimus.C.de facrofand.ECdef.obhgantttr ad 
luefatinam defcriptionem.ij q.8. capit.in qualibet.^, 
fancimus. Eft autem lucratmadefcnptio quarta pars 
bonorum , quas a Curialibus relinquebantur extra 
neis; quam Fifcus fiue curia vendicabat exceptis his, 
quas relinquebatur ctinalib.iSc eoru coniundis, de qua 
G g g habe-