Ul, X. t)e qudm decalog 
JnfirmSisieBtft e«tli,luminare maius, vt prseffet diei, A 
tc luminare minus, vt praceflct no£li, vtrumque ma 
num ,fed alterum maius: Sic ad firmamentum coeli, 
oc cft,vniuerfalis Ecclefiae,fecit Deus duo niagnalu- 
minaria,td eft,duas inftituit dignitates, quz funt Pon 
tificalis auctoritas, & Regalis poteftas : Sed illa quae 
praecft diebus id eft/piytualibus, maior eft, qu* vero 
carnalibus,minor,vt quanta efl inter Solem & Luna , 
tanta,inter Pontifices, & Reges differentia cognofca- 
tur.Quartoquia B. Petro commiffe funt oues Chrifti, 
dicente Domino.Pafce oues meas,non diftinguens in 
ter has & alias:vt alienum i fuo demonftraret Ouili, 
qui Petrum!, & fucccflbres ipfius magiftros non reco- 
goofceret,& paftores. Vltimo,quia Dominus dixit ad 
Petrum,& in Petro ad fucceffores ipfius: Quodeum- 
que ligaucris fuper terram,erit ligatum & in coelisini- 
htl excipiens,quia dixit ( quodeumque. ] Etin cap.Ad B 
Apoftolic» ,dc fenten.& re iudica. in 6. Innocentius 
Quartus in Concilio Lugdunenfi probat ex illo Chri 
fti Domini: Quodeumque ligaueris fuper terram,erit 
ligatum & in codis,poffe Romanum Pontificem iuftir 
de caufis,hoc eft,ob crimina Imperatorem Regno . & 
Imperio priuare,& abfoluerc eos, qui funt Imperato 
ri fubiedi, omni vinculo & obligatione iurifiurandi, 
quo ipfi erant ante adftridi. Idem oflendit Clemens 
Quintus in Concilio Vicnnenfi , vt habetur in Clenu 
Pafloralis , de fent. & rc iudica. Denique Bonifacius 
OCtauusin extrauagan. Vnamfandlam,deMaiori.& 
obed.intercxtrauagantes communes definit vnu efle 
caput in Ecclcfia,non duo,Chnftuni,& Chrifti Vica 
rium Petrum,& Petrifuccefforem,cui fuit diCtum;Pa- 
fce oues meas.( meas) inquit, generaliter,non fingu- 
lariter has vel illas: & in cius poteftate duos gladios, C 
fpiritualem videlicet auCtoritatcm,fiuc poteflatem.dc 
temporalem auCloritatem fubijcit fpirituali potefta- 
ti.quiafpintualis praecellit terrenam dignitatem : & 
fpiritualis poteftas terrenam inftituit,& ludicat fi bona 
«lonfucrit.iuxta illud Hieremiae t.Ecce confli tui te fu 
gentes,& regna. 
Propter haec iura, & decreta Romanorum Pontifi 
cum,docet Abbas in cap. Venerabilem de cleil.num. 
& in tonfil i8. par.i. Arettnusc0nfil.l9.Bart.ini. 
3.ff.de Requircn reis ; Cardinalis item in capit, cum 
«dverunijdift.^.Antonius in repetit.in capit.Per Ve- 
Sierabilem.qui filij fintlegit. Felinus in capit. Nouit, 
«de ludie Petrus dc Monte , & Caftaldus locis fupra- 
citatis. Antoninus tertia parte,titu. zz. capitu.f.$.if. 
Auguftinus Triumphus, dc poteftate Papzquaeft^d. 
srlic.t & z.Silueftcr in verbo,Papa,quseftio. 10. & alij J) 
permulti in cap. Nouit. de ludicijs. Imperium a Ro- 
seiano Pontifice elfe & pendere,& Imperatorem ab eo 
fuam iurifdnflioncm, & poteftatem habere ;& hoc 
certi iuris effc : Et reucra,qui negat Imperatoris 
iurifdiftionem ,& poteftatem i Romano Pontifice , 
fiue Ecdefia exiftere,negat quoque decreta Romano 
rum Pontificum Innocenti) Terti;, Innocenti; Quarti 
Clementis Quinti, Bomfacij Oftaui.Negat etiam au 
ctoritatem Conciliorum , Lugdunenfis fub Innocen 
ti» Quarto , & Vienuenfis fub Clemente Quinto: in 
quibus Concilijs edita funt duo ex prardidtis decretis. 
Vnde Bartolus in 1 ff.de rcquiren.reis, & Abbas 
incapitu. Nouit, de iudic. aiunt , Dantem Philofo- 
|>hum poetamque Florcntinu,poft mortem fuifle qua 
di propter hocdc haerefi damnatum, quia libro tertio 
dc Monarchia fcripferit,Imperium non effe ab Eccle- £ 
fia ; cum pulcherrimis rationibus, inquit Bartolus,te- 
neat.Ecclefia in conftitutione Bonifacij. Vnam fan- 
diam,de Maioritat.& Obedien.Imperium ab Ecdefia 
Imperium ab Ecdefia effe,& pendere. 
Ad ea vero omnia, qua: ex mre Ciuili, & Canonico 
«bieda funt-.in quibus habetur, Imperium effe a Deo: 
breuiter refpondeo, effe a Deo quidem, fed non pro 
xime ; nec enim Deus per feipfum Imperatorem ele 
git, vel creauit; fcd voluit vti ab Ecdefia fiue Roma- 
r.o Pontifice,cui totius Ecclefiae adminiftrationc com 
mifit,fpiritualem,& temporalem,digeratur, & crea 
ntur. VndequiaPontifcx id facit ratione muneris, 
offici) quo fungitur, ideo ipfc eft, qui proxime per 
ft ipfum,,vcl per alium Imperatori iunfdidioncm, & 
iaftic.Moral. Pan a. 
ip wepto.Cdp.il, £$$ 
poteftatem tribuit: ipfe eft,]qui ius &r poteftatem di« 
gendi Eledonbus concedit; demum ipfe eft., qui ele- 
dlum Imperatorem vngit,confecrat,coronat,& patroi 
num.acproteflorem Ecclefiae facit. Obijcies: Impe 
rator non habet fuperiorem quem agnofeae in i;s,qux 
temporalia funt. Item,fi Imperium eftifummo Pon 
tifice,ergo Imperator eft Vicarius Romani Pontificis, 
&poflctin temporalibus prouocari ab Imperatore ai 
Summum Pontificem. Item Gregorius epift.di.lib.z. 
regiftri indidi. 11 feribens Imperatori Mauritiofrpe 
eum vocat dominum fuum.Ad hasc argumenta refpoa 
debo inferius in alia qu.tftione videlicet cap.6, quaefh 
3 in refponfione ad vkinuim . 
Secundo quaeritur, Quid dicendum de ImperioRo- 
manorum , quod fuit a tempore Conftantini Magni 
Chriftianam religionem profefli vfq; ad tempus ,.quo 
Carolus Magnus creatus eft Imperator Occidentis.Ko 
tempore Imperator Romanorum audloritate Roma 
ni Pontificis non eligebatur, non confirmabatur, net 
vngebatur,uec coronabatur.Tmperium igitur non da 
batur a Papa.fed vel militum exercitus eligebat, aut 
nominabat, autdefignabat Imperatorem , & populu* 
ratum & acceptum habebat,vel Imperator filium C£ 
farem nominabat, & Imperij confortem faciebat, vol 
per vim & tyrannidem ,quis Imperium occupabat. 
Caitcriim quia Imperatores,Chriftiam erant, Roma 
no Pontifici, tanquam oues Paftori fubijciebantur iu- 
rc diuino,quo fuccelforS.Petri eft Chrifti Domini Vi 
carius in terra . Scdminquid id temporalibus etiam 
erat Imperium tunefummo Pontifici ipfoiurefubic- 
«ClundErat profedf6,non quod fummus Pontifex,nutu 
& arbitratu fuo pofiet Imperium Imperatoribus ab 
rogare , fed quod in certis quibufdam caufis ipfo iure , 
quamuis non fadlo,pofiet Imperatorem Imperiopri- 
uare, vt puta fi Imperator eflet hxreticus, fchifmati- 
cus,haereticorum fautor,fiue fchifmaticorum adiutor, 
tkfenforue. Poterat iure quidem,licet non fadlo,Con 
flandus Arianus Imperator , & Arianorum fautor au- 
dlontate Romani Pontificis Imperio deijci. Dixi mr« 
quidem.licet non fadlo. Quia adfadtum vires Ponti- 
ficidecrant, non ius faciendi. Poterat lulianus Chri- 
flianac religionis dcfertor,ipfoiurc fummi Pontificis au 
dloritate, ab Imperio remoneri Conftantmus Papa 
Philippicum Imperatorem haereticum non folum ana 
themate percufiit, fed etiam coadlo Concilio decrcuit; 
ne Philippici tamquam Imperatoris haeretici aut lice- 
rae,aut nummi rcciperentur.neque imago eius, vt mo 
ris erat,in templum inferretur.- neque nomen cius in 
folennibus facrificijs edercturIGregorius 1.Leonem j,- 
Iconomachum Imperatorem a piorumj communione 
fubmouit,vtquinon folum haereticus,& haereticorum 
fautor effet, fcd etiam Catholicorum hoftis & perfe- 
quutor accerrimus; & mox Italiae populos facramcn- 
thquo fe illi obligauerant, Religione exoluit, &: nc ei' 
aut tributum darent, aut alia ratione obedircnt,indi- 
xit.Quo decreto accepto Romani, Campani, Rauen- 
nates,& Pentapolitani a Leone fubito defecerunt. Po 
terat iure Imperator audloritate Romam Pontificis 
Imperio fpoliari, fi pacem Ecclefiae proniifiam, & iu- 
ratam non feruabat. Si Hpifcopos.&r Clericosfuo offi 
cio fungi prohibchat.Si Ecdefia: claucs contemnebat. 
Si ecclefi* iura.fibi vfurpahat. Si denique Chnftian* 
Reipublicac pacem .faliitem & bonum conturbabat. 
Item fi vacante tunc Imperio, ius Chnftianis populi* 
eflet ex neceflicate dicendum,poteftas erat penes Ro 
manum Pnntificem dicendi ius populis : nani vacante 
Imperio admiuiftxatio eius ipfo iure ad fummum Pd- 
tificem fpedlat,vt colligitur ex.c. Licet, dc foro copet. 
& Extrauag.fi fratru. loan.zz.tit. nc fede vacante.- dc 
ita docuerunt Bar.in l.natural.ff. de vfucap.Bal in I.cu 
notiflimi.J.immo.C de prteferip. Ioan.Fabcr.lnftic.de 
Adoptionib.$.i.Abb.in c.Licet.nume-8 dcforocopct. 
Rom.fingulari.qiiod incipit, vacante Imperio 417. 
Tertio queritur , Quid dicendum de Imperio Ro- 
manoru,quod fuit a tempore , quo B.Petrus tanquam 
fummus Chrifti Domini Vicarius Catholicam Eccle- 
fiam gubernauit ? R.cfpondeo etiam tunc penes Ro 
manos Pontifices erat ius adimendi ex certis cau 
lis Imperium Ethnicis imperatoribus, quopiam lice.e 
H h h a Impe-