tu
Inflituttonum Moralium. ( ~Pdrs IU
Mihi vero migfs placet, imperatorem, fi iuranudaA Imperator eleftus, qui maioris partis fajragij* fuerit
infpicianursj ius adminiftrandi Imperii-perfolam elc- d’efij;na'tus. " i.
itionem,& confirmationem confequi, quiareuera Im
peratjreft.cum primum eft Romani Pontificis au£to
ntate confirmatus,quamuis nondum fit vitotus^onfe-
cratuS , & diademate redimitus, quia iurifdiddionem
Imperatoriam dat pontificia confirmatio, cetera vero
funt figha iuns, & poteftatis obtentae ,
Solet et-ia-m qu tri An faltem ex- fola elefilione Im
perator rite, Sc legitime Regnum Romanorum,qua-
iiis non Imperium adminiftret ? Auguftinus Anconi-
tanus de 1'otefta-. Ecclefis qtisfftkwjij.ar.tic.fedtit per
folam elutionem, & confirmationem Pontificiam his
habere adminiftrandi Regnum Germanorum,ex con-
fuetudine,quam■fcitjnquit, & to!er.ct Romanus Pon
tifex :-non tamen 'habere poteftatem adminiftrandi
Regnum Itali* , fiue Romanorum. Sic ille . Qltnl
ante Decretum Eatifieium de feptem Eleitoribus Im
peratoris Germanis-proceres eligebant tantummodo
aliquem in Regem Germanis : nam vt conflat ex
hiftort/si, Ludouicus; Quartus , filius Arnulphi Im
peratoris j t. onradus..-Primus , &dienricus primus ;
folum fuerunt GermanislReges , non Reges Italis,
aut Imperatores-.• Otho etiam I. Otho I I. & Otho
I 11. primum fuerunt eleiti m Reges Germanis , Sc
donati Aqui(grani«orona Argentea ah Epifcopo Ma-
guntino , vefColonienfi ; deinde fuerunt eledti Reges
Italis coronate ure a redimiti ab Epifcopo Mediola-
nenfi , poftea 'facti ImperatoresRomanorum 9 ac
diademate coronati Roms a Summo Pontifice : at
polt editam Confttturtioncm de feptem illis Electori
bus , nullus eligituritr Regem Germanis , quin fimul
in Regem Romanorum eligatur . Cumque id mns ,
& poteftatis eligendi habeant Septem uiri Germa
nis Romani Pontificis auctoritate , confequens eft ,
vtfimpliciter poteftatem adminiftrandi Regnum Ro
manorum iurc non-habeat eledlus Rex Germanis,
nifi approbatus, vel confirmatus a Romano! Pontifi-
ce. Sed confuetudinereceptum eft, vtiusihabeat ad-
imniftranch\ tum Regnum Germanis, tum Regnum
Italiae per folam electionem .
Qusri etiam folet , An Rex Romanorum eledlus
nondum tamen a Romano Pontifice con firma tus,pof-
fit priuilegia concedere , aiiufmodi fune legitimis
natalibus reftitaere , emancipare,manumittere , tu
tores , & curatores dare,dignitates conferre ; Comi
tes, Marchiones , & Duces creare , tabelliones , &
altos mmiftros, & magiftratus conftituere DSpecu-
lator titu de referipti prsfentatio. $. vltimo verf.Item
quod obtentum . docet, ius habere concedendi priui
legia , & cetera qus funt voluntaris iurifdidbonis,
qualia funt iam a nobis commemorata; non tamen
pofle , qus.funt contentiofs iurifdiciionis. Sed di
cendum eft, Imi magis efle confentaneum , vt non
F ioflitvllapriuilegia concedere : vfu.tamen,Sc cons
uetudine mtroduClum eft ,- vt priuilegia concedat,
fiue ad voluntariam ,fiue ad contentiofam fpectent
iurifdidtionem.
Infuper qusri folet , An fi EleClores inter fein E»
Jedtione Imperatoris diflentiat, poffit vterque eleCtu s
Imperator res Imperij admimftrare ? Gloffa in Cle-
menttna prima,de lureiuran $>.Porro,in verbo,Reges,
teftatur fe vidifie,( vt illius verbis vtar ) Sc habere
formas quarumdam literarum de Regiftro Innocentij
Tertii qus emanarunt fuper negotio difeordis,de qua
fit mentio in capitu. Venerabilem,de eledtioneconti-
ncntium.quod inconcuflaconfuetudo Imperij confo-
na rationi luris per patientiam Sedis Apoftolics tole
rata , & per tolerantiam approbata hoc habet , quod
duobus electis in difeordia , vterque admimftret , vt
Rex,& omnem Imperij iurifdidtionem exerceat.quod
declarat verum,donec per Papam alterius eledlio fue
rit approbata.vel reprobata. Hic Glofls feiucntia,
tefteCaftaldo de Imperatore qusftione feptuagefi-
rna,eft communiconfenfu recepta.- fed locum habet,
cum Eledtores itadiflend.11.nt, vt fintfuffragijs vtrim-
qu.e pares,hoc eft,cum tres vnum eligunt, Sc totidem
eligunt alterum in Imperatorem. Nam fi ex vna parte
Eres vni fua fuftragia ferunt, & quatitor alteri,ille erit
B
D
Tertio.qusntifr, An Imperator Ct ftijjimo Pontifici
fubiectus in his , qus ciuilia , fiu£ profana,Sc tempo
ralia funt ? Cardinalis hancqusftionem tradlauitm
cap Cum ad verum,diftindt.jG Caftaldus de impera
tore quaft.5o.Michae) Vulfiurunus,de Regimine mun
di par i.qusft. 11. principali. CrtnftatSnteromnesin
his,qus facra,fpiritualia,& ecclefiaftica-funt, Impera
torem Romano Pontifici tanquam fiip.eri.ori eflefubre
dium : Item ratione peccatijpofle a Romano Pontii-
fice admoneri, corripi, &p,otuis Ecclefiaftieis puniri.
Vnde fi vfuranus fit,fi feditioforum, fi facinoroforum,
& perditorum honinuirnfautoivfi facrilegus, fimonia-
cus,Schifmaticus;.veJ Jdsgfcticorum adiutor,periums,
& in omnes crudelis:, : §c in.his peccatis.v.d ali Js ih Ec-
clcfiam contumax , potefta Romano Pontificefacris
interdici,vel a coeta piorum excludi.vt conflat ex ca-
Nouit,de ludie.& capitu. Ad Ap-oftolics.de fenten.&
re indic. Tota igitur difficultas eft , An Imperator in
his,qus funt profana,de-temporalia, fit Romano Pon
tifici fubiectus , taaqiiam eominor.&inferiorntauc
per eum poffit inftis dfc'caulis imperio priuari ?, Dus
olim fuerunt Auctorum fcntentis,vna negantium efle
fubiedlumihoc ideo,quia,voluit, Imperatorem ffiipre-
mam in his audloritatemj & poteftatem habere , ita
vtnullum.fuperiorem in .terris agnofeat, & habeat.
Hancfententiam fecutuseft Hugo, vt tefiatur Gloffa
in capitmGaufam qus z. Quj filij fint'legitimi,in ver
bo- : Ad regem,eandem fequi videtur Michael illefu-
pra nominatus,& teftc Bartoloin l.i. ff De require».
rcis,$.vlt. ad finem, Dantes Aligerius Philofophus, Sc
poeta Florentinus fenfit. Imperium a Summo Pon
tifice non pendererob quod,ut idem Bartolus ait: fuit
poft mortem quafi de nsrefi damnatus ; cum oppofi-
tum,inquit Bartolus, Ecpjefia teneat, & pulcherrimis
rationibus probet. Item Antoninus tertia;parte titu.
2i.cap.5»5 1. Dantes, inquit Florentinus poeta librum
compofuitde Monarchia ,vbi vult probare, Monar
chiam efie in Imperio Romano, &in Rege Romano
rum,quod nullam dependentiam habeat i Papa : fed
a folo Deo; nifi in fpiritualibus : & in hoc erranit ,
Additque , Quem errorem magis diffufe profccutus
eft Qkan , Ordinis Minorum , quaflad nihilum dedu
cens poteftatem Paps , & Prolatorum in temporali
dominio. Quamobrem multi viri doCtiffimi , tum
quaiftiones difputabantdepoteftateEcclefiaftica.Hgc
B Antoninus dieit, quia eo tempore Ludouicus Baua-
rus contendebat fefupremam poteftatem in tempora
libus habere , & Romano Pontifici folum in ijs , qu«
fpintualia funt,efie fubiedlum , & Imperium efle pro
xime a Deo folo Cuius lententis fautores fuerunt
Marfilius Vataumus ,■& nonnulli ex familia Francifca-
na Apotafts,i5c Nicolaus Fabrianenfis Apoftats ex Or
dine S. Auguftini Eremitico , Sc loannes Parificnfis
Theologus mftituti Dominicam.
Ceterum contra «ani fcripferunt Auguftinus An-
conitanus Auguftinianus in libf. de poteftateEcdefia-
ftica,Aluarus Pelagius Ffancifcanus,Durandus S Por-
tiam,&: loannes Turrecre. Domimcani,& ahj magni
viri,multis rationibus comprobantes, Imperium efle,
ac pendere a fummo Pontihce,& Imperatorem etiam
intemporalibus efle Romano: Ponciubietdum.
Secunda fententia eft , Imperatorem in temporali
bus efle Romano Pontifice minorem , & inferiorem,
eique iure diuino fubieifium . Qus fententia eft com
muni confenfu lurifconfultorum recepta; partimm
c.Noutt de uidic.partim in ca.Cum ad verum,dift.9^*
partim in capitu.Quoniam , dift.io.partimin l.Benc a
Zenone, C. dequadrien. paafcript. Et certe h*c fen
tentia . ex Iure ipfo Canonico, aperte colligitur .■ m
quo habemus Roms fucccfiorem Petri, Sc Chrifti Vi
carium in terris, fummam in Ecclefia poteftatem ha
bere,& omnes efle illi tanquam capiti,Paftori, & Pa
tri fubic£los Nec fatis eft , fi quis dicat efle quidem
fubiedlos in fpiritualibus , non autem in temporali
bus,& fupremam efle illius in fpiritualibus poteftate ,
in temporalibus non item: nam Canones, Sc lura pla
ne. tcftantur,Ecclefia vtumque poteftate, &: vffumqj
