Lth. x. T>e fuartodecalogipracepto. Cap»VIi.
ger.teiuftitia non debent tolerari . Ergo in his taci
tum Romani Pontifices confenfum voco, quando id,
quod fit,ipfe Romanus Pontifex plene fcit,& commo
de impedire potefi; nc fiat, & non impedit, aut prohi-
betitalis non eft,cum reclamat,cum punit,cum coquc-
ritur. Aliqua permittuntur principibus fadto,non iure.
Septimo, qu*ritur , An confuetudine introduci
queat, ne Canonici epifcopum aliquem Ecclefi» pr*-
fedtum ante deligant, quam denuntient Imperatori
obitum eius, qui ante Ecclefi* praefuerat? Innocen
tius in cap. Qu,od ficut, de eleil. affirmat id poffe con
fuetudine induci; quod probat ex cap.Lediis, dift. 63.
Seluam trailatu , de Beneficijs par.i. qu*ft. 13. num.
T 4- Rogabis, an etiam valeat confuetudo, vt Canoni
ci poftquam elegerint, certiorem faciant Imperato
rem , de eledfione fadla , & petant confenfum ipfius ?
Idem Innocentius loco citato,docet valere: Sic etiam
Abbas in cap. Cum terra,de cle6f.& Selua locoprxdi-
£lo; immo etiam addunt. confuetudine induci polle,
vt Imperator poffit cledtum non quidem direilo ex
cludere, fed contra ipfum iuris ordine femato oppo
nere,& excipere,quod fit ipfi infenfus , aut minus gra
tus, autfufpedlus.Innoc. in cap. Super his de accufat.
* Odlauo,quaeritur . An Imperator poffit aliquid fta-
tuere de bonis patrimonialibus Clericorum? De hac
quacftione Caftaldusin tradi, de Imperatore qu. 101.
nu.4.In hacqu*ftione AntoniusBumus in cap. Con-
flitutusjdc Religiof. domib. cenfet, non effe Romani
Pontificis quidpiam ftatuere arbitratu fuo de bonis
patrimonialibus Clericorum , qui non funt tempora
li Ecclefi* mrifdidtioni fubieifti, ac proinde ad Impe
ratorem pertinere de huiufmodi bonis aliquid confti-
suere ; quam fententiam approbant Panormitanus in
«o capite, Sc dicit fe eam alibi non legille. Sic etiam
Felinus in cap. Quae in Ecclefiam, de Conftitut. num.
3o.vhi ait,fic enatu fenfiffe Paulum Caftrenfem . Ad
dit etiam Felinus de fuo, non folum Papam de his bo-
sus non polle arbitra tu fuo quidpiam decernere , fed
nec ex caufa quidem polfe ; cum alioqui tamen poffit
iufta de caufa aliquid ftatuere de bonis patrimoniali
bus Clericorum , qui in temporali Ecclefi* poteftatc
funt. Id probat, quia Clericus ,quod fpeftat ad boua
patrimonialia, Laicus cenfctur, vt ait Panormitanus
an cap. Cum Diledlus, de mrepatrona. Sed, de Laico-
lum bonis aliquid cbnftitucre , ad Imperatores , vel
Reges, non ad Pontifices fpeilat.
Caeterum ego non video, cur non poffit Romanus
Pontifex , iuftam ob caufam aliquid , de huiufmodi
Clericorum bonis decernere . Cur enim ( exempli
gratia) Pontifex nequit Conftitutionc prohibere, nc
Clericus aliquid ex fuis bonis patrimonialibus filio
fpurio rel;nquat ex tcftamento, vel donatione, vt Lai-
corum oftenfio tollatnr qui huiufmodi laicorum tefta-
mentis,vel donationibus offendi folent^Adde quod ta-
nietli patrimonialia Clericorum bona,profana,non fa-
cra & EccIefiafticafint;ratione tamen perfon*,tcmpo
rali Romani Pontificis iurifdidfionifnbiedtafunt , ita
vt Summus Pontifex,ficut in Clericos, fic etiam in eo
rum bona, ius &poteftatem habeat, quamuis non di-
redlo per fc,faltem ratione perfon*, cuius funt bona.
Non6,qu*ritur, An Imperatoris leges de ijs, quae
ciuiliafunt, & ad profanam & ciuilem , non Iaeram ,
«ScEcdcfiafticam caufam (pedent, Clericos Sc Eccle-
fias teneant? De hac quaeltione latius Abbas, & Fe
linus in cap.Ecclefia S. Mariae, de Conftitut. luris ci-
uilis Interpretes partim in 1. Omnes populi, ff. delu-
ftitia, & Iure : partium m 1, Cumftos populos. C. De
fum. Trinitate & Fide Cathol. Olim Imperatores de
rebus Sc perfonis ecclcfiafticis leges & iura fanxe-
runt,vt patet in Authenticis quae fequuntur,nimirum,
de Sandiiffimis Epifcopis s de rebus Ecclefi* non alie
nandis; de Ecclcfiaft. rerum alienat, de Sacrofandis
Ecclefijs: Ex Titulis quoque de fum. Trinitate & Fi
de CathoI.de Epifcopis Sc Cleri.de Epifcopali audien
tia ; de Monachis, At (andiones omnes Imperatorias,
qua: expreffim, vel fpectatim de Clericis,vel Ecdefia-
rum rebus & bonis aliquid conftituunt , nullius funt
ponderis & momenti; quia Imperator in Clericos &:
tcelefias iunfdidionem non habet.- vt egr^jiedo-
A cet Panormitanus in capit. Ecclefi* Sand* Maris,
de conftitutionibus nume. ro. Nam adfunnmim Pon
tificem fpedlat, de his qiiidpiam ftatuere : vt con
fiat ex cap. Ecclefiadc Conftitut.& leges ferre, defla
tura condere , iurifdidionis eft. 1. Nulli. C. de fenten.
& interloquuto. Baldusibidem, Romanus confil nS.
num 1. Quod fi Imperatoriae leges generarim feran
tur in omnes, nihil de Clericis vel ecclefijs exprimen
do; valent quidem, quia Laicos obftringunt; fed Cle
ricos, vel ccclefias non obligant.
Animaduertendum eft, leges Imperatoris , de cc-
clefijs, vel clericis aliquando iure Canonico appro
bari , vel confirmari, vel recipi; & tunc vim Sc locum
habent: non vt Imperatoriae funt, fed quatenus iure
Pontificio approbantur, vel recipiuntur . Vt fi Im
perator generarim edicat, ne quis in certum publi-
cum forum procedat armatus ; ne quis alea ludat: nc
quis belli tempore ad Chriftiani nominis hoftes ar.
nia deferat. Nam facri Canones interdixerunt etiam
Clericis, armorum vfum , Sc alea-lufum. Item ali
quando legibus Imperatorum aliquid pnecipitur ,
quod alioqui eft iuris naturalis vel diuini: Et tunc id
quod prscipitur, Clericos, vel ccclefias obligat,non
quatenus eft Imperatoris uiffum, fed vt eft iuris natu
ralis vel diuini praeceptum , Infuper fi Imperatoriae le*
ges aliquid , quod iuris naturalis, diuini, vel Canonici
eft,generarim praecipiant, velvetent, pa-naconftituta
in eos , qui contra fecerint; tunc in eam pa-nam inci
dunt quidem Laici, fed non Clerici, nec eam poenam
exigere Si (umere de Clericis Laici poffunt .• quoniam
edi contra ius naturale , diuinum vel Canonicum de
liquerint, non tamen peccant contra legem ciuilem ,
q qu* cos non tenet.-quare Laici in eos inquirere, vel
animaduertere nequeunt. Pr*terca, vfu venire potefi,
vt Imperatori* leges aliquid praecipiant,quod iure na
turali, vel diuino , vel Canonico clericos obliget: Sc
tunc Clerici per Laicos Imperatoris miniftros cogi no
poffunt ad id laciendumfed monendi Epifcopi funt,
qui curent vt in ea re prouideant, & Clericos ius na
turale, diuinum, vel Canonicum feritare compellant.
Exemplum propono : Sit Imperatoria lex, vt finguli
contribuant ad reficiendum puteum aliquem , fon
tem , pontem , viam , clericis cum Laicis communem
vel ad reparandos, & muniendos muros verbis , vel
ad alias res huiufmodi clericorum , Sc Laicorum
communes; tunc rogandus eft Summus Pontifex, aut
fi is conueniri commode non poteft , monendus eft
Epifcopus, vt prarcipiat Clericis contribuere, iuxta
D id quod habetur in cap. Aducrfus,de immunit. Ecclc-
fia. nam reda ratio naturalis praferibit, vt tunc Cle
rici aliquid , de fuo conferant, cum caufa ad clericos
& Laicos communiter (pedet, & res fit toti populo,
vel ciuitati neceffaria: Sicut commune eft commo
dum , fic communes fint impenfa. 1. Secundum natu
ram ff. de Regu. iuris. cap. Qui fentit. de regu. iuris in
6. At non eft Laicorum id exequi , fed Epilcoporum ,
vt iuris Ordo (eruetur. Pari ratione , fi lex Impera
toria vetetaliquid , quod eft alioqui iure naturali,
diuino , vel Canonico prohibitum ; veluti, ne in pe
riculum, & oifcnfam aliorum quis arma nodu defe
rat.- Nequis equos,arma,vcl (ru menta, vel alia com
muni Reipublic* faluti neceflana e loco ex portet,vel
vendat ex ternis : Nequis merces Reipublic* perni-
ciofas inuehat: Nequis Patri* proditoribus, H*re-
E ticifue auxilium & opem ferat: Ne quis in agris oppi
do vicinis feminet id , quod communi populi falnti
nocere folet; Tunc quamuis clerici hac vel illa lege
teneantur, vt continet aliquid, quod eft iuris natu
ralis , diuini, vel Canonici: Laicorum tamen nor»
eft clericos cogere ad eam legem feruandam : Sed
Epifcopi monendi funt, vt pricipiant clericis id fer-
uare,quod ius naturale,diuinum, vel canonicum pr*-
feribit Sc praecipit.
Hincfoluitur quseftio illa, An lex Imperatoria ,
qu*incipit.- Ad ihtrudiones. cap. De Sacrofan. Ec-
clcf. Sc lex qu* incipit; Cum adfeliciffimam. cap.Dc
quibus muneri, nemi. liceat fe excufa. lib. 10. & ali*
fimiles, clericos Sc ccclefias obligent? Abbas, Bal-
duSjCaftruSjAuti.loan. Faber, Saligetus,Lucas Pen«
