696 
INSTITVTIONVM 
moralivm 
PARS SECVNDA- 
LIBER DVODECIMYS. 
Scot.q.d. 
zy. q.l.ar, 
i.Giibr. 
ihid. q-1. 
art.^.dub. 
3' 
DE CHARITATE I ‘N T) E V M 
quadam breuher dicuntur» £aput. Primum. 
ACTE N VS, Deobenefa- A 
uente, egi de Charitate, qua: 
parentibus naturalibus, fpiri- 
tualibus,ciuilibus, & confan- 
guineis, fiue propinquis, fiue 
cognatis,debetur.- Reliquum 
eft , vt nunc agam de Chari 
tate , & Amore, quo quifque 
fuum Proximum profequi de 
bet: nam ad quartum Deca 
logi praeceptum reducuntur officia Charitatis in pro 
ximum , 
Antequam vero , de Charitate in proximum difpu • 
tem,pauca quardam repetam de Charitate,qua Deum 
amare ex totocorde debemus. 
Primo quaeritur , Qtuenam ratio fit qua Deus cba- 
ritate , ex toto animo & corde diligitur ? Scholaftici g 
Theologi in 3. dift.zy.qusrunt his verbis: Qua: fit ra 
tio , fub qua Deus eft charitatis obiedlum ? Conuenit 
inter omnes, Deum efTe obiedtum Charitatis, vt eft 
primum , & fummum , infinitum, ac immenfum in fe 
&exle, & per fe Bonum . Vnde charitate diligitur 
Deus fecundum omnem rationem abfolutam , & re 
latam , qu* eft in fe , & ex fe , per fe bonus. Dixi, 
fecundum omnem rationem bonitatis abfolutae,& re 
latu, quam habet in fe, ex fe, & per fe abfque compa 
ratione vll a ad res creatas : nam charitate diligimus 
Deus non folum iuftum , fapientem, omnipotentem , 
fed etiam Deum Trinum & Vnum, Deum Patrem,& 
Filium,&Spiritum lanatum: & hic amor eft amicitis, 
&beneuolentiu,quia amamus Deum propter ipfum , 
non propter nos , Quare amor eft concupifcentiae, 
non bcneuolentiu, & amicitiae, cum Deum diligimus (2 
vt creatorem omnium,gubernatorem,conferuatorem, 
redemptorem, faluatorem, 8c datorem gratiae , Sc 
gloriae fempiternu: tunc enim diligimus Deum ad bo 
num noftrum. 
Dices; Quomodo ergo S. Thomas prima, fecun 
dae q.109. art.3 ad i.aitiCharitas diligit Deum fecun 
dum quod eft obiedium beatitudinis! Refpondco, S. 
Thomae fenfum efle,Deum charitatis obie£lum,fecim 
dum omnem boni rationem , abfolutam & relatam, 
quam habet in fe,& per femon enim fignificat, Deum 
efle qbiectum charitatis, vt eft beatitudinis & gloriae 
largitor & dator; fic enim Deus eft obiedtum Amoris 
concupifcentiu, non beneuolentiae. 
Secundo quaeritur , An ad amandum Deum fuper 
omnia,& propter ipfum, & plufquam omnia, ponen- 
3: 
da fit virtus quaedam charitatis naturalis ? Minime, 
~uia virtus non ponitur nifi vbi in moribus aliquid eft 
ifficile,& arduum: at tefte S.Thomapar. i.qu 60. art, 
5 ■& i.z.q.iog. art.3. diligere Deum fuper omnia, hoc 
eft, vt eft primum,& fummum in fe,& per fe bonum , 
naturale eft.- ergo non eget homo virtute ad Deum fu 
per omnia diligendum , fiquidem fna natura eft pro- 
penfus ad eum amandum fuper omnia. Quare vna fo- 
la eft virtus Charitatis Theologica: & fupernaturalis, 
qua diligitur Deus fecundum eam rationem boni ab 
folutam & relatam , quam habet in fe, & ex fe, & pet, 
fe. Samftus Thomas prini a fccitri&ei quuft. T09 irt; 3; 
ad 1. Sic ait; Charitas diligit Deum fuper omnia emi 
nentius quam natura . Natura enim diligit Deum fu 
per omnia, pro vt eft principium & finis naturalis bo, 
ni: Charitas aqtem fecundum quod eft obiedium bea 
ti tudinis,& fecundum quod homo habet quandam fo- 
cietatem cum Deo. Senfus Angelici Dofloriseft : Ho 
mo naturaliter diligit Deum fecundum eam rationem 
boni, qua Deus eft iuftus,fapiens,vnus,infinitus&ini- 
menfus, & denique primum , & fummum bonum , es 
quo fit, vt fit audior , & finis omnium bonorum natu 
ralium.- & charitate diligitur multo altius,acqtie fubli- 
nrius Deus, videlicet fecundum omnem rationem bo 
ni,quam habet in fe, & per fe abfolutam , & relatam, 
qua eft omnipotens, Vnus & Trinus,Pater,& Filius,Sc 
Spiritus fandlus.-qua boni ratione vifa beati redduntur 
Angeli, & homines in Patria . Hinc fit, vt ad primum 
illum amorem in Deum virtus necelfaria non fit, quia 
naturaliter homo fic Deum amat: at ponitur virtus 
charitatis fupernaturalis ad amorem fecundum , qui® 
eft quidam amor naturalis fublimior & altior, 
Tertio queritur,Quidnam fit amare Deum tote ani 
mo, Sc corde ? Relpondeo cum S. Thoma in fecunda, 
fecunda: quuft.44. art. 4. efle amare Deum fuper om 
nia,quia tunc nulli alteri plura,aut potiora,& maiora, 
bona volumus. Amare , eft velle bonum alicui, tefts 
Ariftotele lib.i.Rhetoric.cap 4. Cum igitur Deo volu 
mus plura & maiora bona quam alteri,tunc ipfum fu 
per omnia diligimus: volumus autem Deo plura, Sc 
maiora bona,quia volumus ipfum efle omnipotentem, 
infinitum, immenfum, primum , & fummum bonum, 
quo nullum aliud bonum, maius efle, & cogitari que 
at, Is, qui vult in Deo non efle aliquid boni, quod 
habet in fe, non amat eum fuper omnia , quia illi non 
vult omne bonum . Item ,qui amat Deum fuper om 
nia , non folum vult illi omne bonum , quod habet 111 
fe, &perfe, fed etiam omne bonum , quod ei vm- 
tierla