Injlitutionum Ador alium. Pars 11. 
6 (> 
nimirum,e tot periculis,& malis ereptos,ad tantam ca A 
1 eftis gloria: coronam cuedtos , tot ac tamis diurni gra 
tia: priuilegijs ornatos. Deniq; tanqua eos quos Deus, 
vi fibicharos amat, & noftros voluit cffe patronos, & 
aduocatos.Pr^ politio, in, more Hebrao fumitur aliqua r 
doproprapofitione,ob, vel propter,itavt verbum [In 
fanclis, ] hic referartur ad perfonas,non ad loca. 
Vpdceimo queritur, An dies fefti audtoritate Eccle- 
fn inftituti,neceflitate prscepti coli, ac feritari debeat? 
Negant Luthtrani, contendentes liberum cmqueeffe 
hifce diebus templa frequentare, ac fefe diuims rebus 
exercere. C uterum omnium Catholicorum fententia 
eft,dies feftos audtoritate. & iuflu Ecdefia; miti tutos 
Tertiari oportere, & ea lege populos teneri, & Chriftia- 
norum confcientiam obligari. 
(Juiufnam Jit dies fefios inji'nuere» 
£ap. XXVI. 
P Ritno quaeritur, An Epifcopushabeat iusdies feftos 
inftituendiiConucnit inter omnes , poffe iure com 
muni Epifcopum in fua dia-celi conftituere , atque de- 
cernerc,vtaiiqui dies fefli colantur, ac celebrentur; id 
enim aperte colligitur,ex cap. Conqueftus.de Ferijs, & 
cap Pronuntiandum,de Confec.dift.3. Et ex Glofliiibi, 
ni verbo.non generaliter. 
Secundo quaeritur, An penes Epifcopum ius fit infti- 
tuendi dies feftos Clericorum folo confenfu , abfque 
vlio populi nutu,& aflenfu ? Duplex eft Dofilorum opi 
nio.Vna alfirmat,& id probat, quia populus fubijci, ac 
parere debet,non legem ftatuere, & ponere , at dies fe 
ftos inftituere,ad auctoritatem, &c poteftatem Epifcopi 
pertinet, & poteft ille , qui mrifdictioms funt, populo 
indicere ahfqi eius affcnfiii& voluntate. Sic olini fenfit 
Antonius Butrjlis in c. Conqueftut: fed poftea, vt ipfe 
ait,fentetiam mutauit. Altera opimo negat,©b id quod 
in c.Conqueftusde Ferijs aperte dicitur, eos dies feftos 
«fle colendos, quos finguli Epifcopi in fuis diacefibus 
cum Clero , Scpopuloiduxerint folemniter venerados; 
quod idem prorfus habetur in cap. Pronuntiandum,de, 
Confec.dift.3.Panormitanus in c.Conqueftus,de Ferijs 
nu. 4. ait pofle Epifcopum fine populo ftatuere , quod 
ad fijam iurifdiClionem f peitat, quando nihil populi 
intereftifed quaudoaliorum intereft , non pofle abfque 
confenfu eorum , quorum intereft; & ita fentire Inno 
centium,Arc)iidiaconiiin,Federicum,teftatur ibi Panor 
B 
lo,'&Clero duxerint colendos. Sed verior eft Glofl» 
fcntentiamam vt conflat ex ca.Audiuimus.de Reliq.dc 
Venerat.Sandl.Alexander III.Canonica lege finxit,ne 
liceat pro fandto abfque auctoritate Romana; Ecclefi^ 
aliquem colere,& venerari. Quare quod dicitur in cap, 
Conqueftus, & cap. Pronuntiandum,intelligi debet de 
ijs , qui auCtoritate Romani Pontificis funt inter fau 
stos relatitvt cum pratdicla Gloflk, & cum Innocentio, 
loaune Andrea iuterpretatur Abbas loco citato. Ohm 
quidem , fi publico tdtiinonio conflabat aliquem pro 
Chrilti Domini fide,& religione mortem fubijfle , Epi- 
fcopi,Pnmatis,feu Metropolitani a flendi , & auctorita 
te,ad quos res tota dtfercbatuii,Cleriis,& populus tan- 
quam fa 11 itum colebant, Scnomine illius templum ex 
imebant,altare erigebant, Miff£ facrificium offerebat, 
diem quoquefeltum folemniritu dicabant, dede hoc 
antiquo niore fortallis loquuntur Vincendus, & Cano 
nes,ac Decreta in c.Conqueftus, & c. Pronuntiandum, 
de confecr dift.3. 
Quinto quaeritur,An Magiftratus, vel Principes ciui- 
les, fiuc Refpublica inftituere dies feftos iure queant ? 
Rcfpondco , nd pofle tanquam dies facros, aut landtos , 
vt docet Abbas in cap. Quoniam,de ferijs,nu.2. Quem- 
admodum enim oratoria, & facella iure communi non 
habentur tanquam religiofa loca,qui Ecdefiafticis pri. 
uilcgijs, & inimunitaiibusgaudeant, nili fuerint Ordi 
nariorum auctoritate fundata, erectaffacrata.approba- 
tave; ficnullus etiam dies tanquam lacer , aciantlus, 
pieq;, ac religiose colendus habetur , nifi fuerit Qrdi- 
narij audforitate infti utus.Neccnim ciuihsMagiftfatus 
aliquid religiofum poteft inftituere , quod priuilegia 
ohtineat,Ecclefiaftica,fiueidad loca,res,& tempora;fi- 
ue ad perfonas E colefii pertineat. Vnde non eft ciuiliu, 
Magiltratuum dies feftos,& facros inftituere , vel indi 
cere ; quamuis pofiint Laicos punire,& ab ipfis repete- 
re pgtnas, eo quod non feruentdies feftos,quos ipli in 
dixerint , certis quibufdam panis conftitutis. Antonin. 
j.p.tit 9.C.7.5,i.Sylueft.in verbo Dominica nu.i. At vc 
ro Epilcoporum eftprccipere,vtlaici dies feftos ab Ec- 
clefia mflitutos obfemeot, & colant, & panis debitis 
animaduertere iu eos, qui alter feccrintiin his enim die 
busfeftis violandis peccatum eft , quod ad,forum Ec- 
defiafticLim attinet: & de quo Epifcopi cognofccre, 8c 
indicare poftimt, non ciuiles,& profani Iudices,&: Ma- 
giltratus. Qqo fit,vt dies fefti, qui Principuni,& Magi- 
Jfratuum citiiliunj iuRloritate.inflituuntur,eo lenfu ac 
cipi debeant, utciuili tantum quodam honore obfer- 
uentur,nimirum , vt his/dj.ebus laici ii forenfibqs nego- 
mitanus Idem docent Syluefter verb.Dominica.q.i.An D, cijs-,litibjus , iurgijs,&; citeris, huiufmodi ciuilibus fun. 
gelus Feriae,num.3 .Tab.fcrise, nu.io.At intereft populi, 
hi im illi dies fefti inftituantur , quia inftituti.dies coli, 
& obferuari debent, populusq; ab operibus vacare lege 
ac praecepto cogitur. Mihi videtur,iure communi Epi- 
fcopos fine populo praefente, aut ad id vocato dies fe 
ftos inftituere non pofle: idq; etiam offendunt duo Ca- 
pituVafupeniis citata, & ita olini fieri folitum arbitror. 
Non.n. Clerus felimi vocabatur, fed etiam populus i 
quia nimirum diei fefti inftitutio vtriufquc intererat. 
Cofuetudiaeiamen receptum eft, vt nunc dies fefti po 
pulo minime vocato.fola Epifcopi audloritate adhibito 
Clericorum confilio conftituti indicantur. 
Tertio qmritur , An poflit Epifcopus dies feftos in- 
ftitucrc citra Clericorum confenfum ? Refpondeo, iure 
communi non poffe, quod perfpicue traditur in c.Con- 
queftus,& cap.Pronuntiandam, nec puto confuetudine 
contraria hadlenus id mris abrogatum. 
Quarto quirituqAn iushabcat Epifcopus inftituen- 
di diesfeftos ijs cali habitatoribus dicatos, qui nodum 
fimi in Sanftorura numerum relati ? Refpondet Gloffa 
in c.Conqueftus,de Feri js , & in c.Pronuntiandum . de 
confecra. dift. 3 cuius fententia eft communi confenfu 
recepta,ius non habere : fed foliim poffe dies feftos fa- 
crare ijs , quosipiiblica Romani Pontificis audloritas 
fandloruni numero adfcripfit. Quidam tamen veteres 
Canonici iuns. interpretes,vt Vincendus tcfte Abbate 
in c.Conqucftusinum.i.fenferunt id iuris.Epifcopos ha 
bere,quoniam in c.Conqueftus, & ca.Pronuntiandum , 
in vnuierfum decernitur, cos feftos dies agi oportere , 
qua? finguli Epifcopi in fuis diacefibus vna cum popu- 
ftioilibUs>v.acent. in 1.-Omnes.dies,. C. de Ferijs,ftatui- 
tur, ut dies fefti feruentur.,ft qui fuerint a Principe in- 
ftituti, yel propterinfignem eivs vidtonam de.hoftibus 
reportatam,vel nuptias,vel oh honorem diei,in-quo na 
tus, eft-,vel, ad regm fafligium euedtus: velob natalem, 
ue;l nuptias filij. Simili edam.ratione funt dies fefti co 
lendi, li qui fuerint inftituti ab Vniuerfitatibus,uel A- 
c-adenuarum Drafedfis, atque Redtoribus, ciuilem tan- 
tiunvnop Heclefiallicam potellate habentibus,& ij.dies 
feruari .debet,ita vt in eis Docforcs , atq; Magiftn a pu 
blice docendo defiftant, ordinarijs, Sc foliris prilcdtio- 
nihus int-etriiiflis,&:Scholaftici ferietunac vacent d fre 
quentandis ichoiis non tamen ita , vtrem diuinam au 
dire, dtfteruilibus operibus continere fq debeant: nift 
tuermt.ab ipfis Ecclcfiaftica auctoritate ad id genera 
liter, autipcciajiter praiditis dies fefti inftituti, 
Sexto queritur , An confuetudo laicorum poflit dici 
aliquos,feftos introducere 2 Refpondeoiconfuetudincm 
vt vim legis obtineat, debere introduci ab ijs, qui ali 
qua ratione ftatuta ponere queant. C um autem popu 
lus abfque Epilcpqoruni audtoritate dies feftos infti 
tuere nequeaticonfequitur, ut populi confuetudo dies 
feftos inducere non poflit, nifi -eam Epifcopi auctori 
tas exprefse,uel tacite confirmet. Quare dies fefti, qui 
fola Populi confuetudine coluntur , uon ea lege lenian 
tur, vt in eisMiflic facrificio interefle quifque coga 
tur , aut a fcruilibus operibus abftinere; led fuperfcdc- 
re tantummodo operibus, ac fundlionibus publicis , 
aut etiam pnuatis , qua; paliim fiunt. Et rurfus,ob vi 
tandam aliorum ofteufioncm , intermittuntur opera 
fermha