Lih.IL “Ve quarto decalogi pr#cepto» Cap. I II.
79
effe patri,quam filio fuccurrendum. ItaS Thomas z. z,
q.z£art 9.cuius fementia uidetur efifc communi Theo
logorum confenfu recepta; fic enim fenfitMaior in ter
tio fentenciacum,dift,z9.Bonau?ntura in j.dift. 19. art,
l,q.4.Ricardns.3,dift.i9.art. j.q.7. Gabr.3 .dift.z9. q.- 1,
art.j.concI.S.Marfi!.3,q.i3.art.3.,dub 4,Abulen.in Mat
thaeum,C.z i.q.311.Car z.i.q 3 t.artic.3,ad4. Sic etiam
Angelus in uerbo filius,num.ia.Sylu.filius.q. zf. Tabi,
filius.num.13.Armil.in nerbo.elcemofyna.num 14- At
que haec opinio eft longe probabilionmmirum plus pa-
tri filius debet, quam pater filio: habet enim filius hu
ius uitae,<5<: lucis ufuram, educationem , inftitutionem ,
& honorem a patre, non e contrario , Deinde pater ia
educando,alendo,& informando filio labores, lk peri
cula fuftin et.
Decimofeptimd quaeritur,An patre , & creditore ad
jj extremam inopiam,& egeftatcm redadlis,debeat filius,
potius patri, quam creditori fubuenire ? Dchacqua:-
ftione latius dicam inferius lib.n.c.8.q.6. Quidam , ut
Scotiis,Ricard. Gab.Mcdina,Rofella,& ali),ut oftendl
inferius loco citato,fcnfere,potius e ifccr editori fuccnr-
rendum,quiaiUre naturali alienum eft domino redden
dum.Deinde,quia creditor plus iuris habet in his , quae
tunc temporis filius habet,cum bona, qtiae penes filium
funt, creditori debeanturSed probabilior eft eorum
opinio,quam uidetur habere Sotus,Caiet. T abien.ut di
cam inferius loco citato , qui docent patrem efle credi
tori praferendum , quia cum pari alioqui creditor , &
pater egeflate,& inopia premantur,ardtiori uinculo pa
tri obligamur,quam creditori.Et ad argumenta contra
ria opinionis refpondeo : Cum.pater, ,& creditor fimul
in extremam egeftatem deuenerint,& bona qua credi*
^ tori debentur,fint penes filium , co ipfo facfalunt com
munia patri,& creditori .Et quiauUnculum , quo filius
debet patri fubuenire, arftius eff; ideo cedat tunc obli
gatio , qua creditor debitorem filium fibiobftrmxit,
Deinde fi creditor,& debitor fimul 111 extremam egefta
tem redigerentur,&r penes debitorem panis eflet.quem
alioqui creditori deberet, iure poflet debitor fibi pani
retinere , quo fu? wite profpiccret; nam tunc fictus elt
panis utrique communis, & in pari neecflitate melior
cft conditio poflidentis, ergo eadem ratione qua debi
tor tunctam graiutcr indigens poteft fibi ex pane fiic-
currere,fic etiam fi non indigeret ipfe,.fedpater , poflet
patri fubuenire creditori pofthabito .
DecimooCtauo queritur, An fi pater fimul,mater
in extremam egeftatcm deciderint, &; filius non utriqj
fcd alterutri dumtaxat fubuenire queat ,; patri potius
eiuam M ei facere liceres'nifi quando filius diiltfeipi- A
fimi a nece,quam fibi pater intentat,defendere,cum ali
ter fe tueri non poffit, nifiuim afferat patri , autmfi
quando filius contra patrem anna capiat, ut Rcmpu-
blicam,Regem, Principemue tueatur incolumes.
Decimoquinto quaeritur , An quando a Republica,
tiel Principe libera datur facultas impund occidendi
publice proferiptos a patria,qui Italice Banditi, & Hi-
qiamce Encartados uocantur, liceat filio patrem neca
re! Hanc quaeftionem tradlat Nellus de S. Geminiano
in tradf.de banditis p,i.q.io.& luI.Clarius in lib.Rccc-
pta fent.^.Homicidium.ini 53.
Duae funt opiniones, ut ait Nellusjquarum una affir
mat; primum quidem, quia Rcfpubhca , uel Princeps
quoflibet priuatos necis miniftros conftituit. Deinde,
quia tales publice proferipti habentur tanquam hoftes
£ atria?, itafenfus Bartdn l.fi adulterium,cum inccftu.0.
iberto.ff.De adulteri.ficMarf.ini z.$.PrsEterea.nu.3 3,
£dc quaft.Gomez in inftit.de Adlioni $.Rurfus.nu.zz,
Berous in c Quae 111 Ecclefiarum,de c0nftit.num.T4. tk
ita effe definitum in Collegio Pcmfino 1 , teftatur Ange
lus de malefic. in uerbor& ex interuallo.nu.17.
Altera opinio negat id filiohceredacerc.quoniam, ta-
mctfi fuerint publice proferipti , non funt tamen pa-
tm hoftes,cum i.n eam aniuno capiantinec funt Rei-
ptiblicsc proditores: nec quamuis Rcfpubhca,uel Prin
ceps cuilibet facultatem dederit eos occidendi,uerifimi
le eft,eam filio non efle datam in patrem , cum id om
nino pugnare uideatur cum pietate,& charitate quam
patri filius debet. Sic opinantur Angelus in l.Veluti.ff.
de Iuft.& iii.Fortunius in eadem lege.Dec in c.Quasm
Ecdefiar.ummu-4.de Conftu.Couarr. de Matrim.par.z
c.7.$-7-nu.s. & Iui. Clarius loco citato . At prima; opi
nionis Audfores inquiunt.
JLegimus ftatuta a quihufdam ciuitatibus condita,ut
qui proferiptos occiderit,certa ei mercedis nomine pr?
jifia reddantur : & cuidam,qutfui patris proferipti ca
put amputauit,& M agilitatibus obtulit, merces eft fq-
luta.Sed ali) refpondent, praemium efle impietatis faci
nori redditum . Cum uiftis Marianis Sylla Vrbem effet
ingrefliis;& ciues occidendi finis nullus ficret;QATatu-
J.u.s dixifie Syllae fertur: Cum quibus tandem nictari fu
mus , fi in bello armatos , in pace inermes occidimus ?
the C.Sylla Furfidio primipilari audlore tabulam pro-
feriptionis primus excogitauit: ac principio octoginta
tantum uiros , poftea quadringentos profcripfit; ut Eu
tropius libro quinto fcnbit. Tulit autem de Profcri-
Ptionc legem,ut qui proferiptum recepiflet,capitale cf- , T r _
let,nemine,neque fratre,neque filio, neque parente ex- J) debeat,quam matri fubuenire ? Refpondeo, ut colligi.
ceptojoui autem proferiptum occidiffctftiue feruus do
minum, fiue patrem filius interemiflet, ei duo talenta
mercedis liomine darentur . Plutarchus in Sylla: uita,
Immanisftnqumnt ali), profeifb lex a crudeli tyranno
impie conftituta.
Obijcies, filium tunc debere patri alimenta denega
re , ego eodem iure debet illuni occidere. Refpondent
fecundae opinionis audlorcs, etiam filio nefas efle patri
publice proferipto alimenta denegare, nifi fit pater ho-
ftis,aut proditor Reipublicaqaut Principis, Mihi certe
haec opinio uidetur effe probabilior, ut contra Barto-
lum lenierunt,Angelus, Decius ,Couarruias, & lulms
Clarius,locis lupra citatis •
Decimofextb quaeritur, au patre, & filio Titi), ad ex
tremam inopiam redactis, ita ut fame pereant, debeat
Titius patri potius,quam filio indigenti fubuenire? Fin- £
fiamus enim Titium utrique fubuenire non poffc. Dua?:
Uintqpiniones, una quae docet, potius efle fili), quam-
patris egeftatcm lublcuandam, nc Bart.quem Angelus,
producit in uerbo filius, nu.za. imo fic mdeiitur fcnrircr
ruris cruilis interpretes. Aiunt enim,filium iure gentiu
patri alimenta debere, patrem nero filio iuretraturali i
at ius naturale anilioris eft uiuculi, quam ius gentiunui
cum ius naturale ortum habeat ex ipfa natur® propen--
fione,quae eft omnium animantium communis, & ius
gentium a fola omnium nationum, & gentium ratione
ptoficifeatur, & manet. Deinde bellus etiam fujs filijs
natura: inftimftu alimenta prabent ,non tamen paren-
tibus:aititem Paulus; Non debent fili) parentibus the-
fauriaareftedparentes filijs. Altera opinio,potiu.s uult
tur ex S.Thoma.a.A.q.rd.arc. fo. patrem effe matri an
teponendum,quia in familia.pater eft caput,& in gene
ratione prolis.pater eft potior ratio,& caufa. Nec re
fert, fi mater plus laborum , & oneris luftiueatin pa-:
riendo,&. educando filio paruulo; nam potior, ut dixi»
eft ratio, & audioritas patris, qui eft prccipua filq cau-
fa. Ex quo fit,ut.dubitandum non fit, quod aliquis po
tius debeat patri fubuenire, q.nanl uxori ad extremam
paupertatem delapfis, hoc quoque uidetur clfc ex S.
Thom?fentcntia.i.z.qu?ft,2$.art. 1 i.rNam etiamfi ra
tione,^ iure communi uir ,Sc uxor fint una caro; ftri-
4ftins tamen eft uinculum, : qu6 quifqueparcntibus ali
menta deberi, a quibus originem, &. uicam fuam hau-
fit, & traxit.
.3in..x:»qini ncil >n %nuq rf i£> • ioffi i in oi'n j rnuitib
Ali#guafiiones dee a dem re diluuntur*
Cap. III.
P Rlmd qu?ritur,
•'1 _ '
Quo iure filius alimenta .parenti-
_ bus debeatlluris ciuilis intrepretes paffim doccft t,
filium parentibus alimenta debere iure gentium , non;
naturali: contra: ucrb parentes filijs alimenta naturalh
iure debere, Bart. in l.fi,quis a liberis.ff.de liberis agnw
fcen. Id colligunt primum,quia natura defcenditjnon -
autenuafcendit,.Deinde,quia bellu?,in quibus iurixna-
turalisucftigium,nQ.n gentium,cernitur, filios aiunt, &
educant,non autem parentes; Poftremd , ipfo natur?
inltin£lu.-,.&.impulfu monentur parentes ad alendos ffi-
lios
