JJw. 11. De cjudrto decalogiprxcepto* Cap, 111'.
81
^elieleni dicati ,'Sc Deo addici, amplius ad foculum
rcdirenon poffunt.
.Secunda opinio tradit, Rdigiofum profcfliim natu
rali i ure compelli ad fubueniendum parentibus; & fi id
quidem pr a itare commode queat, nec Monafterio re-
lufto , nec fui fuperioris pncepto pofthabito, nequit c
Monafterio exire, -aut priceptum Superioris neglige-
re : fi tamen aliter nequiret parentibus fuccurrere , nifi
rclidlo ad tempus Monafterio, & Superioris etiam pn-
ceptonegledlo, &poteft, & debet exire, & parentum
inopiam fupenorum pncepto anteponere. fic Maior
in 4.dift.38.q.i<5.Henri.quodl.tf.q ig.Profedlo haec duae
fententii,quamuis verbis, re tamen non diferepant.
Nam Caiet.z.i.q.ioi.art.4-Tabienfis, Sc Armillaapcr-
te docent,id Religiofo licere facere,quando parens ex
trema neceflitate, non tamen quando citra extremam
tantummodo'neceflitate laborat. vndeputatCatcta- B
nuSjSan^unLThomam , non loqui de extrema paren
tum neceftitate,fed de ea,qtiacitra extremam premun
tur . Quibufdam alijsS.Tnomas, Alexander, Aftcnfis,
Angelus Syluefter, in vniuerfum locuti videntur,
«nam de extrema parentum egeftatemam aliter aiunt
dicendum eflede e.o, qiu nondum eft Religionem pro-
feffus, atque de eo ,qut eftiam ante profeftiis. Is qui
nondum eft profeftiis, inquiunt. non poteft tuta con-
fcientia relidlis parentibus neceflitate laborantibus,fe
lis Religiofo viti profeflione, & vinculo obligare quod
fane locum habet m omni parentum neceflitate extre
ma,& qualibet alia graui. At is , qui eft profeflusquip-
pe,qut eft mundo mortuus , nullo ture cogitur paren
tibus fubuenire ; qui verba ,vt praecedentibus cohae
reant , videntur accipienda in cum fenfum , nempe;
etiamfi aliqua neceflitate graui , vel extrema preman- q'
tUr . Nauarrus Angelum , & Sylueftrum fecutus, has
duas opiniones hunc in modnm conciliat: Aut necefli-
tas parentum Religionis profeflionem pnceflit , aut
fublecuta eft. Si primiini, tunc religiofo, licet e Mona
fterio exire,& Superioris pneeptum poftponere,vt pa
rentum egeftatem fubleuet; quoniam obligatio alime-
torum profeflionem pnceflit , nec eft vi profeflionis
exnmftamam obligatio ex contradfu, vel quafi contra-
dfu nata non tollitur profeflionis acceflii . Sivero fe
cundum , tunc Religiofo non licet i Monafterio exire-,
Sc hoc modo, inquit Nauarrus , intelligitur prima S.
Thomi,& Alexandri fententia. Qui mihi fouitio non
placctiquia liue neccflitas parentum extrema , vel gra
nis profeflione pncedat, fiue fequatur , obligatio, qua
filius tenctur;parentum alendorum, cum fit luris natu
ralis, anftius;& ftridhus eum ligat, quam voci, aut iuf- rj
iurandi religio,aut fuperioris praeceptum.
Quare in hac controucrfia, primum mihi videtur ,
fiue neccflitas parentum , dummodo fic extrema., vel
quafi extrema pncedat profeflionem, fiue fequatur, fi
aliter commode fubleuari non poteft , nifi filius Reli-
giofus exeat ad tempus,aut fuperioris praeceptum poft-
ponat,petita facultate, quamuis non obtenta, fas eft ei
egredi: Sc iure naturali cogitur parentibus fubuenire .
Et hoc eft,quod fecunda opinio docet, nec certe id pri
ma fententia diffitetur : nam votum , Sc mfiurandum ,
quibus nos Deo, vel homini obligamus,continent fem-
per tacitam conditionem,faluo Dei pricepto, juris na
turalis, vel dmini vinculo: alioqui enim non rc£te vo-
uemus, vel juramus Id patet exemplis, Nam 11 domus
alicuius vicini arderec incendio, vel quis in mortis di-
fcnmen incurreret, Religiofo liceret e Monafterio exi- p
re,etiam ncglcdlofuperioris pricepto , vt domum ab
incendio, ve! hominem a mortis periculo liberaret.
Deinde,nifi aliud remedium fuppeterec, licite Rcligio-
lus quifpiam Monafterium egrederetur, vt Principem
a morte fibi aliunde impendente, vel a proditione pa
triam,vel parentemfuum ab hoftium impetu, vel fra
trem ab imminenti necis periculo feruare incolumem .
Citenim fubleuata femcl parentum neceflitate ,
profeftiis Religiofus ratione voti Deo fadfti debet ad
Monafterium redire , quia folum habet ms exeundi ad
tempus,vt parentibus indigentibus fubueniat, eo quod
votum profeflionis non tollitur, fed ad tempus proro
gatur , atque differtur. Si parentes egeant neceflitate ,
sesqui citra extremam fit, tunc vero eft prima fen-
A tentia,hoc enim eft,quod docere contendit, nec id iure
poteft fecunda opinio negare,
Sexto quaeritur , An aliquando filius iure poftit pa
rentibus alimenta denegare ? Refpondeo : ex cifdcm
caufis, ex quibus parentes iure poffunt debitis aliq
ui alimentis filios priuarc; poffunt, &: fihj fuos jti-
em parentes ,T vltihia. C.de Alen.lib. 1. fi quis a libe-
ris.tf.Idem ludex.ff. De liberis agnofeen. Sc Gloflaibii
dem . Secus vero nnnquam filijs, licet parentibus ali
menta fubtrahere.
Iure autem ciuili quidam caufe conftituuntur, ob
quas liceat parentibus-filios ab hireditate, Sc ab ali
mentis repellere.In AtwM-Vt cum. deAppcl. cognofe.
$.Caufas autem : quatubrdecim caufe legitimi recen-
fentur.Prima caufa eft: fi filius m parentes manus mio-
cent: quod inteUigendum eft, cum filius jn eo lithali-
ter peccat, quoniam vti fcipfum defendat d patre vi,
autieiurianecemipfi moliente , caufa Principis, vel
Patrii defendendf a patre tanquam hqfte , Sc prodito-'
re , licet filio patri manus violentas afferre . Secunda :■
cum filius graui, & turpi, ac fa-da contumelia parentes
afficitfiios, iure poteft ab eis hereditate, & alimen
tis priuari. Tertia : fi filius itidem parentes grauioris
alicuius criminis accufaucnt , nifi patris flagitium ef-
fet contra communem patrie , vel Principis falutcm ;
tunc enim filius bona patris nequaquam amitteret,
Quarta caufa: Quando filius fe maleficis hominibus
adiungit,& vna cum eis,maleficijs ftudet.Quinta: qua-
do vite parentum veneno, aut alia quauis arte , Sc mo :
do infimari conatur . Sexta : Si patris concubine, aut
vxori,hoc cft,noucrc£ fuf filius lefc inimifclieric . Se
ptima : Si i filia parentes in judicium delati, mali ali
quid , quod fit alicuius ponderis, & momenti fuftinuev
rint. Oritaua fi alterutrum de parentibus inclufum ciic
contigerit, & liberi requifiti ab eo , vel vinis ex eis, in
fua eum noluerit fideiulfionc fufeipere , vel pro perfo-
na,vel pro debito , in quantum qui petitur , probatur
efle idoneus. Hoc tamen ad malculos tantummodo li
beros volumus pertinere . Sic ibi. Nona : Si liberorum
-aliquis prohibuerit aliquem fuorum parentum con
dere tcftamcntum , & poftea parens fecerit teftamen-
tum,iure poteft filium illu exheredare. Dccima:Si con
tra voluntatem parentum inter arenarios, vel mimos,
fefe filius aflociauerit, & in hac profcifione permanfe-
tit; nifi quando parentes ciufdem profeflionis effent.
Vndccima; fi alicui ex parentibus volenti fuy fili£ , vel
nepti maritum dare , & dote fecundum facultates fu as
proflare,illa non confenferiqfed luxuriofam vitam ele-
gerit.Duodccima:fi alteruter parensfnriofus fuerit, Sc
filius cius curam neglexerit. Dccimatertia fi filius pa
trem, aut matrem captiua non redemerit Dccimaquar
ta;fi cum Catholici fint parentes, filij a fide, Sc religio-
me Chriftiana defecerint. His etiam de caufis iure filius
alimentis poteft fuos parentes fpoliare.
Eft tamen ammaduertenduni , hoc locum habere ; ,
quando filius aliunde habet bona, ex quibus ali, Sc fu-
ftentari queat,aut quando arte, ingenio, indnftrja, vi
ribus,aut alio modo fuftentare fe poteft : alioqui enim
patri nefas eft pndidfas oh caufas , quamuis iure ciui-
li approbatas,filio debita alimenta ftetrahere : id enim
perinde effer, ac fi extrema neceflitate laboranti ali
menta viti neceffaria denegaret.
Septimo quiritur , An obligatio alendi parentes,
tranfeat ad heredes filij,hoc eft,ad eos, ad quos filij bo
na teftamentOjvel donatione peritenertnt?Rcfpondeo ,
trafirc , quia tale onus eft cum filij bonis conimnftum s
& onus Dei impofitum , vna cum reipfa transfertur.
Ex quo fit, vt fi filius fefe in Religiolorum rnonaft& r
rium contulerit, vna cum fuis bonis debeat Monafte
rium parentibus,cum egent, alimenta fubmiaiftrare.
An vero fi ob crimen filij bona eius publicentur , Sc in
fifcum tranfeant, liber iit fifcus a iure alendi parentes,
quo filius furtentaredebchat: Aa item,fi bona filij em
ptione,donatione , vel permutatione ad alium devene
rint,is parentibus ipfius filij alimenta debeat: inferius
oftendam m alijs fimihbus qmftionjbus, nimirum ,
cap-5.q.f.& <5.
Oftaud quarjtur , Quidnam debeat filius parenti
bus pnfciui vita fundtis pnftarel Refpondeo , qua
druplex
