Thyftca Tars I. TruB. III. Quaft. III. 
partes ; & quia minus premunt , eft 
rarum. Sic itaque in Motu tardo par 
tes fucceffivas minus premunt feu ur 
gent , & in veloci premunt magis. 
Ad ultimam inflandam vis equidem 
eadem eft ad motum in utrifque par 
tibus, fed minus impedita in parte fu- 
periori radii rotse , & magis impedita 
in parte rotas inferiori ob conftridlio- 
nem ad axem ; Sc hinc quo tempore 
fuperior defcribit majorem , inferior 
minorem circulum facit. 
§. XII. 
Concluflo II. 
18. Communicatur Motus per vimim- 
prejjam , & imprimitur per impulfum : 
continuatur autem juxta quantitatem im- 
pulfus , habita tamen femper ratione aci 
impedimenta extrinfeca. 
Prima pars probatur & exponitur. 
Non femper caufla motrix communi 
cat mobili omnem motum , nam po- 
tefl quis movere pilam , quas folum 
vix attingat aliam proximam ; Sc tunc 
lane illa prima pila patietur motum , 
fed non dabit fecundae . Unde non mihi 
fatis probatur Nevvtonus , cum dixit 
Motum communicatum confiflere in a- 
fdone impreflaafut tollat vim refiflen- 
di in mobili .Sed tunc communicat, 
quando cum vehementia movet mobi 
le , nam ob hanc mobile habet motum 
non folum paffive , fed etiam aftive ; 
quare illa prima pila non folum mo 
vetur, fed etiam movet fecundam . Et 
tandem quanta efl illa vehementia , tan 
ta efl vis in mobili ad movendum a- 
liud . Haec autem vehementia , quam 
dicimus , magis proprie vocatur im- 
pulfus ; quatenus movens non folum 
.ansfert utcumque mobile de loco in 
acum, fed impellit , Sc impellit non 
foium quia vincit reiiflentiam ipfius, 
fed illud, agit , verfat , agitat virtute 
v ua ‘ u P e riori . Corpus autem ita aflum , 
fatum , & agitatum flcuti retinet 
pauive motum acceptum , ita Sc reti 
net impulfum , & hunc retinendo ca 
pax eft aftive impellendi fimiliter aliud 
corpus, ideoque illi communicandi mo 
tum ; & fi primus impulfus fuit fatis 
efficax, & pro quanto fuit, etiam fe 
cundum corpus poteft impellere ter 
tium, Sc tertium quartum &c., &fic 
pluribus corporibus poteft motus com 
municari , ut videmus in pilis , qua 
rum una ab alia movetur & impelli 
tur . Librare autem hujufmodi motus 
Geometrarum munus eft, quod tamen 
fibi libenter affumunt moderni Philofo- 
phi , Sc phllofophiam raro pretio fe 
ditare putant. 
19.Secunda pars probatur contra Car- 
tefium, qui prastendit Motum impref- 
fum fore perpetuum , nifi impediretur 
a caullis contrariis externis, unde hoc 
pofuit pro lege: Unaquaque res manet, 
quantum in [e efl, in eodem femper fla 
tu , nec umquam mutatur ni/i a cauffir 
externis . Ec hanc legem adoptarunt 
Nevvtonus, Wolfius, imo ipfi fubfcri- 
bunt facile Recentiores . At his non 
obflantibus nos reclamamus , Sc dici 
mus illarn effe legem indifcretam . Quip 
pe aliud eft loqui de flatu naturali, 
in quo ens eft conditum , Sc ad quem 
habet principia , tum ut tale fit , tum 
ut tale perfeveret • Et in hoc fenui 
illa lex vera eft , Sc jam inter ipf° 5 
Peripateticos evulgata eft Sc accepta, 
& a nobis femper expofita Sc fappou- 
ta : nam fic videmus corpora ob g ia ' 
vitatem femper tendere deorfiam ad cen. 
trum , Sc nonnift violenter alio dejici 
a cauffis externis ; tumidam efle a 
quam, Sc liberatam a vi congelationi 
in Tuam redire humiditatem : Sc 111 
fimiliter eft de omnibus proprietati us 
naturalibus. At fi fermo fit de vin us 
aut qualitatibus aliunde acceptis e j- 
impreffis , ficuti ifla non funt prmc^ 
pia naturalia , nec a natura intenta u- 
conferventur cum ente , ita tantum con 
fervantur Sc perdurant, quantum 
v.ar