l ~/6 
Thyjica Tars I. traEl. 111. Qua/}. IIf. 
feu pondere . Adio igitur terminans 
in hoc centrum , termina: quoque ad 
totum corpus, quia asqualiter a centro 
in omnes pervadit partes, five in una 
fi ve in altera figura : terminans vero 
extra centrum , nonnifi per partem agit 
in corpus. Additur in Mechanica hasc 
certa regula: Nullum .grave defcendit, 
vifi centrum gravitatis de/cendat; & nifi 
linea directionis extra illius bajim excur 
rat : ideft nihil cadere potelt , ufque- 
dum centrum gravitatis corporis inni 
tatur alicui tamquam bafi; & tunc fo- 
lum cadit , cum centrum detrahitur a 
bafi , & habet fuam lineam deorfum 
extra bafim . Hinc fiunt machinationes 
mirabiles, & Siatica plures dirigit ope 
rationes . Non addo experimenta , quia 
ipfe homo advertere potefi, fe non ca 
dere poflfe , nifi quando lineam dire- 
dionis a fuo centro gravitatis deper 
dit. Hac autem pofita dodrina, nunc 
Probatur . Mobile totum non diri 
gitur , nifi per actionem motivam , quae 
moveat aequaliter illud totum , feu non 
acquirit mobile fuam diredionls lineam 
nifi per impulfum , qui aequaliter agat 
in totum. Sed adio velimpulfus, qui 
aequaliter agat in totum mobile , non 
efi nifi ille, qui efl ad centrum gravi 
tatis ipfius mobilis, ut explicatum efi . 
Ergo diredio motus efl quidem a cauffa 
movente , fed folum juxta impulfum 
ad centrum corporis projedi . Hinc 
pila non direde projecta curvum acci 
pit motum , quia projcda efl non in 
centro, fed extra. Vel ipfa pila dire 
de mota tangens alteram pilam non 
juxta centrum , fed extra, movet illam 
equidem, fed non direde, verum ob 
lique . 
§. XV. 
Diluuntur Objefia. 
Objicies primo . Motus redilineus 
magis efl naturalis, ideoque magis in 
tenditur a natura ; ^rgo quod move 
tur, de fe tendit in redam lineam. 
25. R. aliud effe loqui de motura- 
turali , & aliud de impreflb. Natura 
lis motus cum fit a cauffa vivente , 
& vivens cum fe movet naturaliter [ 
petat nimirum motum convenientem , 
meliorem, feu compendiofum , qualis 
nimirum efl motus redus; ideo motus 
naturalis dicitur potius ille , qui efi 
redus, quam qui efl obliquus. Et hinc 
fuit veterum effatum , naturam appe 
tere redilineum , quatenus Motus re 
dilineus efl fine nifu feu violentia, ad 
quam natura non inclinat . Similiter 
etiam extra viventia Grave , ex hoc 
folo quod tendat ad centrum naturali 
ter , fi tollatur ipfi impedimentum , 
fane non gyrat nec infleditur, fed di 
rede feu per lineam redam vadit & 
defeendit . At Motus impreffus talis 
efl , qualis datur Sc accipitur : unde 
non confulendus efl motus juxta prin 
cipium naturae quoad diredionem , fed 
juxta modum impreffionis : fi rede 
imprimitur , redus erit ; fi oblique , 
obliquus erit . Ec tot verba geometri 
ca , quae fiunt a Cartefianis & aliis fe- 
quacibus circa lineas fecantes Sc tan 
gentes in motu obliquo v. gr. lapidis 
projedi a funda , omnino fuperflua funt. 
Nam veritas naturalis fine fuco geo 
metrico haec efl : corpus circulariter 
motum recedere a centro illius circuli, 
quia per fuam gravitatem naturalem 
declinat femper ad terras centrum per , 
lineam rectam , Sc circulariter inierim 
agi, quia taliter accepit impreffionem 
motus a fua caufifa movente. 
Objicies fecundo . Medium feu -P 3 ' 
tium , per quod fit motus ficuti agit 
in motum ad retardandum, ita & agj-' 1 
in ejus directionem ; ergo non a io 0 
movente petenda efl diredio motus* 
26, R. conc. an. nego conieq. 113111 
medium potefl effe folum irnped> men . 
tum , Sc pofitio vel ablatio impedim 6 ” 1 ' 
nunquam ingreditur in rationem p ' 
cipii feu cauflas , fed folum < n ra “°