10 
DiJJcrUtio I. 
Trolegomewt 
Hoc illud efl , quod praetendimus 
exponere in dita definitione, Sc a prae- 
judiciis liberavimus per tres datos Ca 
nones. Acceptat, imo exigit, quantum 
opus efl, experimenta, ted in iis non 
fi hir , neque eorum totam artem prae 
tendit. Contemplatur, & quidem pro 
funde , nam licet res materiales Tenti 
bus habeat cxpofitas , tamen recondi 
tam fcit efife naturam, fcu ut dicebat 
Democritus recicatnsa Bacono cit. Sci 
entia de natura in profundis mineris five 
puteis latet demerfa. Hic utique fiflit, 
ik tripliciter te habet contemplando . I. 
Quaerendo quid res ipfa fit, ut ejus in fe 
imaginem efformecnam prae omnibus 
hoc nimirum attendit Phyficus , ut 
rem ipfe fequatur , non ut rem fibi 
accommodet , feu ut verus judex non 
a domo ferat fententiam , fed eam pro 
ferat juxta allata & probata. Repetam 
ideo libenter etiam tertio illud Baconi 
cit. /. z. c. ij. celebre dicflmn : Ea enim 
demum vera Philosophia , qiue mundi 
ipfius voces fidelijftme reddit , & veluti 
diBante mundo confcripta efl ; nihil 
aliud efl quam ejufdem fimulacrum <& 
reflexio ; neque addit quicquam de pro 
prio , fed tantum iterat & refonat ut 
Echo . II. Deducendo ex evidentibus 
feu exploratis quid res in fe habeat : 
quippe quodlibct ens naturale , utpote 
fubftantialiter verum, ut expolitum efl 
in Metaph. tr. i.<7.5. n. 6. concordata 
Sc correfpondentia necelTario habet prin- 
cipiata & principia , adeo ut mens falli 
mqueat has deduftiones faciendo. De- 
duftiones inquam , & non fuppofitio- 
ries feu hypothefes jam improbatas : 
cum haec hypothetica Phyfica fit illa 
derifa ab Heraclito recitato a Bacono 
cit. /. y. c. 4. qui dicebat : Homines 
[dentias in mundis propriis , & non in 
mundo magno qtuerunt . Dedurfliva au- 
teti fit nimirum exquifitio Sc perqui- 
titio in mundo magno , ut deducendo ' 
unum ex alio tota obtineatur natura 
in mundis propriis , feu in cujufque 
mente propria . III. Percipiendo , ju- 
dicando , ik difeurrendo in omnibus , 
ac concludat qu* fint principia rei con- 
ftitutiva , qua proprietates efTentiales, 
quxve accidentia. Videat ars detegere 
( quod tamen perfedle fieri pofie me 
rito negavimus ) totum rei mechanif- 
mum ut leges univerfales mechani 
cas obtineat, Scientia , corporis textu 
ra quantum fufficit explorata , in hoc 
intendit, ut pratlidio Metaphyficae , qua: 
rationes proprias fecernit Sc abflrahit, 
determinet effenrias, partes componen 
tes & compotitum , ik a fingulis (ic 
contemplatis univerfaliter loquatur de 
omnibus. Sic Phyficus contemplatur , 
v. gr. hominem, ut fciat quid fit, & 
ut id fciat , attendit illum in corpore 
Sc in fuis aclibus ; deprehenditque de 
ducendo , ultra corpus effe in eo aliud 
principium motus, quatenus hic a cor 
pore materiali haberi non potefl ; & 
inter ejus affiones confiderat alias etle 
fimiles operationibus belluarum , alias 
vero gradus eminentioris > idefl ratio 
nales : Sc ideo concludit componi ho 
minem duabus partibus, quibus & uti 
tur ad operandum , atque hoc effe ho 
minis compotitum phyticum . Praefidio 
deinde Metaphyficae fecernit in eo ma 
teriam & formam , & affequitur ejus 
effentiam , concluditque his Sc aliis ad 
miniculis , quod homo eft animal ra 
tionale. Hoc autem fliio ceteras quat- 
cumque res confiderat, diflinguit unam 
ab alia, cum in effentia, tum in proprie* 
tatibus, adeo ut fciat ipfum univerfum 
confiderare Sc difeernere , Sc caudas cC 
effeftus conneclere vel affignare , legel- 
que naturas, quantum fieri potefl, det' 
cribere . 
18. Si itaque ita efl , recedant a 11 
quascumque , & tolus naturas liber le 
gatur , ut Phyficus quis fiat , & non 
imaginarius effiilor. Oculos habet qui^ 
que tum corporis, tum mentis, un e 
non