De Natura, ejufque legibus;. 
1.3 
que finem & in hoc fenfu intelligitur 
(olus Deus, feu Dei providentia . Ita 
S. Auguflinus /. jj. de Trin. c. r. ita 
& omnis Catholicus. Nam illa imagi 
naria ufurpatio , qua natura confldera- 
tur quoddatn innominabile principium , 
quod non fu Deus , & prtefit omnibus 
creatis , ideoque mediet veluti inter 
Deum & creata , vel concomitanter cum 
Deo difponat de creatis ( ficut vulga 
riter inconfulto loquuntur homines ) 
efi ftupida, mendax, & illuforia imagi 
natio, quam bene dixit Malebranchius 
nos deducere in errorem & ignoran 
tiam Gentilium , qui naturam fibi ejuf- 
modi idolum effinxerunt. Ita fane, fed 
cum Deus condendo mundum non in 
fe folo retinuerit artem & fapientiam , 
fed & voluerit impreffiam , exprefifam , 
imo & exercitam in fuo opere, feu ut 
bene communiter dicitur , cum Deus 
mundum ut machinam flruxerit in mo 
tu & in flatu & ad finem , prout ipfe 
intendit ; ideo qua: natura dicitur in 
Deo tamquam 'caufla prima indepen- 
dens, regens, & providens, eadem di 
citur in creatis natura , quatenus- in 
ipfis imprefla , expreffia , & exercita , 
dependens tamen a prima , ut irnpref- 
fio ab imprimente dependet : fcilicet 
natura in creatis efl idem principium 
a Deo participatum , quod eifdem le 
gibus & eodem ordine fixum manet 
vd pro univerfo fervando , vel pro cu- 
juslibet partis- fpecie conflituenda & 
confervanda ad effendum , vel operan 
dum , vehcauflandum . Barbare, fed a- 
cutius & brevius hoc dixerunt Schola- 
fttci, cum ab iplis.in primo fenfu vo 
cata efl Natura- naturans , & in fecun 
do fenlu Natura naturata . Hscc degu- 
flaflc deinceps multum juvabit. 
Interim dodlrinis iflis Canones ali 
quos fubneftemus pro legibus natura; 
innuendis faltemdn genere, quae quia 
non fatis funditus erlitse & deraonftra- 
j. 4- modernis pdTumdatte funt tam- 
quam placita & effugia'imaginaria Sciro- 
laflicorum ; fed eo contradicendi gene 
re , ut potius contemptu & cachinnis,- 
quam rationibus refutarint .- 
§. 111. 
Canon I. 
Natura hahet fuas inclinationes . 
5. Inclinationem dixerim tendemiarrij 
feu fl mavis, facilitatem tendentiae ad 
aliquem terminum : quam veteres ap 
petitum naturalem vocarunt, fed cum 
appetitus fumetur vulgariter pro fenli- 
tiva & rationali inclinatione, jocis re- 
centiorum male comptis fuit obnoxius. 
Antonius Le-Grand p. 4. Phyf. a. 19* 
has inclinationes fugillat ut cognitio 
nes nimis liberaliter donatas etiam cor 
poribus materialibus . Alii aliter defpi- 
ciunt . Hoc ex triplici derivatur capi 
te . Primo quia ifli moderni fupponunt 
& imaginamur entia creata tamquam 
machinas fibi dereliifbs, unde non no 
verunt has tendentias in illis excogi 
tare . Secundo quia totum clTe dc per- 
feflum efle in mechanifmo reponunt, 
dc idcirco quia fine mechanifmo ha? in 
clinationes explicantur, imaginarias efle 
volunt . Tertio quia hoc a-flimant efle 
complicare , non explicare naturam folo 
inclinationis nomine plura expediendo . 
Sed vel non nos i p fi intelligunt , vel- 
alios non intdligentes aufcultarunt. 
<3. Nam ad primum fi creatura adeo 
femper efl in manu Dei, uc diximus, 
non fecus ac fi femper tunc inciperet 
fieri , quod crude negatur de creatura, 
concedendum erit fahem refpeclu Con 
ditoris femper veluti incipientis dc fa 
cere dc dirigere creaturas . Deinde fi 
natura efl illud diflum principium par 
ticipatum a Deo , & expreflum dc e- 
xercitum in creatura , Deus certe a- 
gendo tendit , feu agit propter finem ; 
ergo fi natura creata idem fequitur , 
necefle efl' ut dc ipfa eamdfem habeat 
tendentiam , Deus quidem ex fapientia 
fua fuprema , creatura autem propter 
illud.