Full text: Continens Tractatus de Beatudine, de Actibus humanis, eorumque Moralitate, de Virtutibus ac Donis, de Vitiis ac Peccatis, & de Legibus, nec-non Dissertationem Theologicam de Probabilitate (3)

9 
16. 
V- 
i8. 
DE SIMPLICI 
<ftore t. p. quxfc. 5, art. 6. Infantum aliquid eft . 
bonum , inquantum cft appetibile, & terminus 
motus appetitus: Sed mediant talia terminant 
fecundum quid, live aliquo modo motum appe 
titus , finis vero /impliciter &c ultimo eum termi 
nat: Ergo media gaudent bonitate intrinfeca, 
diminuta , &c fecundum quid; finis vero fimpli- 
citer, &c abfolute bonus elb. Major patet. Mino 
rem vero declarat D.Thomas exemplo motus 
corporalis: Terminatur autem (inquit ) motus 
corporis naturalis jirnpliciter quidem ad ultimum-, 
fecundum quid autem etiam ad medium , per 
quod itur ad ultimum quod terminat motum, & 
dicitur aliquid terminus motus , inquantum ali 
quam partem motus terminat Sic ergo in motu 
appetitus, id, quod eft appetibile, terminans mo 
tum appetitus fecundum quid,ut medium per quod 
tenditur in aliud, vocatur utile id autem quod 
appetitur ut ultimum, terminans totaliter motum 
appetitus , fient quadam res in quam per fe ap 
petitus tendit. vocatur honeflum, quia honeftum 
dicitur quod per fe defderatur. 
5. I I. 
Solvuntur objeffiones. 
O Biicivnt in primis Adverfarij plura' 
Ariiborelis & D. Thomat tcft.imonia, in qui 
bus rationem & nomen boni foli fini attribuunt, 
bonumque cum fine converti fxpe afferunt. 
Verum facile rcfpondctur, eos loqui de bono 
(impliciter & abfolute ; illud enim cum fine 
coincidit,& cum illo convertitur, non autem 
de bono ut iic, & prout abftrah.it a bono (impli 
citer & fecuiidum quid; a primario Sc fecunda- 
rio , abfoiuto & refpedbivo : fic enim ratio boni 
non folum fini, fed etiam mediis intrinfece con 
venit , ac dc illis praedicatur. 
Inibant Adverfarij, & adducunt aliqua Divi 
Thomx loca, in quibus ait media non appeti 
propter aliquam bonitatem in cis exiftentem. 
Sed hxc etiam facile folvuntur, dicendo S. ' 
Doftorem his locis non negare mediis omnem 
bonitatem intrinfecam, fed folum primariam & 
abfolutam , qua: eft propria finis. Unde quando 
air 1. p. quxft. 5. art. 6. ad z. Vitii a non habere in 
fe unde defiderentur, fenfus eft, non habere unde 
defiderentur propter (e, & fiftendo in fc , quam 
vis habeant intrinfecam bonitatem deappetibi- 
litatem propter aliud , ut denotant verba fubfe- 
quentia ,fed dejiderantur ut fiunt ducentia in al 
terum. Similiter cuiti qu. zi. de verit. art. t. dicit 
quod tota ratio appetibilitatis ejus quod eft ad fi 
nem , eft finis, loquitur de appetibilitate , qux 
conftituit rationem omnino formalem & moti- 
vam appetitus, cujufmodi eft fola bonitas finis : 
non excludit tamen aliam intrinfecam appetibi- 
litatem, per quam media fccundario Sc depen 
dentor a fine terminent fuo modo appetitum, ut 
patet ex locis fupra relatis. 
Urgebis: D.Thomas fupra qu. 1. art. t. probat 
omnes adbiones humanas effe propter finem , ex 
eo quod finis fit objedbum voluntatis: At fi finis 
non effer objedbum illius adaequatum ,fcd pri 
marium folum &c principale, hic difeurfus non 
valeret; cum omnes adbus alicujus potentia: non 
tendant in ejus objedbum primarium & princi 
pale , fed aliqui verfentur circa objedbum dunta- 
xar fccundarium Sc minus principale : Ergo jux 
ta principia dodbrinas D.Thorax , finis eft obje 
dbum totale & adaequatum voluntatis; fubinde- 
Tom, III. 
VOLITION E. lio 
que ille folus eft intrinfece & formaliter bonus, 
media vero denominative folum tk extrinfece. 
Refpondeo conceffa Majori, negando Mino 
rem : ut enim difeurfus D. Thoma: fit legitimus, 
fufficit quod ratio formalis fub quA, l‘cu obje 
dbum formale quo adaequatum voluntatis, fit fi 
nis, licet media pertineant ad objedbum fecun- 
darium illius, fubindeque gaudeant bonitate in 
trinfeca : nam ex hoc redbe infertur omnes adbus 
humanos dependere a fine, ficuc a motivo & ra 
tione fub qua. Sicut licet colores pertineant ad 
objedbum formale terminativum visus, quia ta 
men lux cft ratio formalis fub qua adxquata 
illius, Sc colores non habent vim immutandi 
vifum,nifi dependenter a luce, bene colligitur 
omnia quaevidentur, videri mediante luce. Quo 
exemplo utitur S.Dodbor hic art.z. ad z. ubi do 
cet media fc habere rcfpedtu finis, ficur colores 
rcfpedbu lucis: colores autem habent vifibilita- 
tem intrinfecam, dependentem tamen a luce, ut 
ab objcdbo motivo & ratione (ub qua: Ergo pa 
riter media, ratione proportionis &c coaptatio 
nis quam habent cum fine , gaudent bonitate 
intrinfeca, licet imperfedba ac diminuta, &: a 
bonitate finis, ut a caufa motiva dependente, ei- 
que fubordinata. 
Objicies fecundo: Tota ratio medij confiibit 
intendentia & relatione ad finem: At relativa, 
ut talia, nullam dicunt bonitatem aut perfedbio- 
nem, ut in tradbatu de Trinitate oftendimus: Er 
go media ut talia,nullam habent in fe bonitatem. 
Refpondeo,media ut fic, effe relativa tranfeen- 
dentaiia, non prcedicamcntalia; licet enim fun 
dent relationem prardicamentalcm, non tamen 
propria eorum ratio in illa confiibit, fed in eo 
quod ipfnm fundar: quamvis autem relatio prx- 
dicamentalis fecundum rationem ad non expri 
mat perfedlionem, ut diximus loco citato, re 
latio tamen tranfcendentalis poteft ipfam im 
portare. Et ratio diferiminis fumitur cx utriilf- 
que relationis natura: nam prxdicamcntalis, eft 
putus refpedbus ad aliud tanquam ad purum ter 
minum , in quo proinde nulla convenientia ne 
que ad fubjedbum , neque ad ipfnm terminum , 
neque ad appetitum importatur; & ita ex nullo 
capite perbedbionem vel bonitatem explicat: 
tranfcendentalis vero , quamvis relario nuncu 
petur , revera eft forma abfoluta;& licet ordi 
netur ad aliquid extrinfecum, aut ab illo depen 
dear, non ramen eft putus refpedbus, (ed dicit vel 
influxum in terminum , vel proportionem & 
commenfurationem cum eo , vel participatio 
nem ab ipfo, vel alias fimiles rationes, qux con 
venientiam &appetibilitatcm imporcare poflunr. 
Objicies tertio : Movere & allicere volunta 
tem,eft propria caufalitas finis, ut docent Philo- 
fophi z. Phyficorum : Ergo nequit convenire 
mediis, nec lubinde bonitas intrinfeca. 
Refpondeo caufalitatem finis , fecundum 
quod a mediis diftinguitur, non effe utcumque 
movere & allicere voluntatem, fed movere illam 
primario, &: propter fe: media autem quamvis 
habeant' vim intrinfecam movendi, non ramen 
primario Sc propter fe, fed fccundario & propter 
finem, ac dependenter & participative ab illo, 
§. III. 
Corollaria ex ditiis. 
I -' X dictis colligitur primo, bonum analogice 
^convenire fini & mediis, non folum analo- 
S ij 
10? 
Difp. f. 
a.t. s. 
II. 
11.
	        
Waiting...

Note to user

Dear user,

In response to current developments in the web technology used by the Goobi viewer, the software no longer supports your browser.

Please use one of the following browsers to display this page correctly.

Thank you.