44
dispvtatio tertia
IX.
Solvuntur alia inflantia contra fecundam
partem concluflonis.
C Ontra fecundam partem noftr® con-
■clufionis, in qua diximus implicare con-
tradidionem , quod intelledus creatus videat
Deum , per viilonem a fe non elicitam, Se in eo
folum paffive receptam, fic arguunt Adverfarij.
Poteft Deus fe folo de potentia abfoluta produ
cere vifionem beatam, abfque concurfu Se coo- ^
pcratione intelledus creati: Ergo per illam fic
produdam, Sc in intellectu receptam, poterit
A in exercitio aduali intelligendi confiftcns, non
poteft, etiam de abfoluta Dei potentia , fine
concurfu intelledus produci,ut variis exem
plis fupra oftendimus: Ergo vifio beata, etiam
lub ratione qualitatis confiderata , non poteft a
folo Deo fine concurfu intelledus creati produ
ci. Hac ergo folutione prtetermifla:
Ad argumentum refpondeo negando Antece
dens. Ad primam probationem, diftinguo Ma
iorem : Deus poteft fe folo producere quic-
quid producit media causa fecunda, fi fit pure
efficiens, concedo Majorem : fi fimul fit forma
lis, nego Majorem: &c concefsa Minori, nego
Confequentiam : quia intelledus non folum eft
caufa efficiens , fed etiam formalis extrinfeca
S9-
homo vel Angelus videre Deum, Se beatificari refpedu intelledionis, qua: a principio vitali
54-
fi-
fotmaliter. Confequentia videtur legitima, An
tecedens vero probatur multipliciter. Primo
quia Deus poteft producere fe lolo quicquid
producit media causafecunda, ut docet D.Tho-
mas i.p. q.ioj. art. i. his verbis : Erroneum efl
dicere, Deum non pojfe facere per feipfum omnes
determinatos effetius qui fiunt per quamcumque
caufamcreatam: At mediante intelledu, eleva
to per lumen gloria:, poteft producere vifionem
beatam: Ergo Se fine illo.
Secundo probatur idem Antecedens : Ideo
Deus poteft fine igne producere calorem quem
medio igne producit, quia eminenter continet (3
illum : At etiam eminenter continet virtutem
intelledus creati, quo mediante producit intel
lectionem : Ergo pariter poteft fine concurfu
intelledus creati intelledionem producere.
Tertio: Non minus dependet intelledus ab
anima, quam vifio ab intelledu ut principio eli-
S <5.
57-
fpeciem defumit.
Vel fecundo, refpondeo veram efle majorem
de illis effedibus , qui non habent dependen
tiam effentialem ab aliqua caufa, feciis vero dc
illis qui eflentialiter ab aliqua caufa dependent;
quia Deus non poteft eflentias rerum deltruere:
vifio autem beatifica, cum fit adio vitalis, eflen-
tialiter dependet ab intelledu creato. Et po
teft fieri inftantia de generatione, nutritionc,
augmentatione, Se aliis adionibus de prsdica-
mento adionis, quas Deus nequit fe folo pro
ducere. Unde
Ad fecundam probationem dicendum eft,
Deum non ideo tantum pofle fine igne produ
cere calorem, quem una cum illo producit, quia
eminenter illum continet, fed etiam quia calor
non dependet eflentialiter ab igne.
Ad tertiam refpondet Montefino, negando
Minorem,qua: aflerit Deum pofle intelledum
69.
ciente : Sed Deus poteft intelledum producere, producere abfque concurfu anima:; Se rationem
abfque concurfu animte ; ficut & calorem ut
odo , qui eft pafllo ignis, abfque ignis concur
fu : Ergo Sc vifionem beatificam, fine concurfu
intelledus creati producere poterit.
Quarto: Verbum, utpote vitale, non minus
pendet ab adione vitali intelledus , quam adio
vitalis a principio vitali: At poteft Dens fe folo
producere verbum , fine media intelledione:
Ergo & vifionem, abfque intermedio concurfu
intelledus creati.
affignat, quia implicat intelledum exiftere 8c
non habere vitam; tota autem vita potentiarum
anima: confiftit in aduali emanatione ab ilta
Htec lolutio probabilitate non caret.
Melius tamen, 8e conformiils ad jam dida ref-
pondetur, negando Majorem: intelledio enim,
ut fupra dicebamus , confiftit eflentialiter in
u aduali exercitio intelligendi, unde exiftere ne
quit abfque intelledu intelligente exercite;
cumque intelledus nequeat intelligere, nifi in-
Denique probatur: Deus nutritionem Sc aug- fluat adive,confequens fit quod intelledio exi-
■jS.
mentationem , quamvis fint adionesf vitales ,
poteft fc folo fupplere; poteft enim puerum fe
folo con.-ftita.ere in ftatu perfedo, Sc quantitate
ipfi debita: Ergo fimiliter poterit fe folo produ
cere vifionem beatam, quamvis illa fit adio vi
talis eflentialiter.
Quidam, ut ab his argumentis fe expediant,
duas formalitatcs diftingunt in beatitudine for
mali , nempe adionis vitalis, Sc qualitatis; Sc
ftere non poflit, abfque adivo influxu intelle
dus: At vero potentia inteilediva, cum non
confiftat in exercitio aduali, exiftere poteft abf
que radicali principio adu influente; illiufque
vitalitas fubfiftit, per hoc quod petat connatu-
raliter influxum animo: , etfi pr®ternaturaliter
abfque illo exiftere valeat.
Ad quartam probationem refpondeo ex di
dis §. 1. in refp. ad 3. objedionem, verbum
61
dicunt Deum non pofle fe folo producere bea- accipi pofle dupliciter, proprie fcilicet Sc adae-
titudinem formalem, ut adio immanens Sc vi- p quate , Sc communiter ac inadtequate : in priori
talis eft, bene tamen fecundum rationem quali
tatis.
Verum ( praeterquam qubd ha:c folutio infuf-
ficiens eft ad diluenda argumenta propofita, qua:
probant vifionem beat-am, non folum in ratione
qualitatis, fed etiam in ratione intelledionis
Sc adionis vitalis, pofle a folo Deo , fine con
curfu intelledus creati produci, ut confideranti
E atebit) ex fupra didis facile poteft confutari.
icet enim vifio beatifica fit qualitas, eflentiali
ter tamen confiftit in aduali exercitio intelli
gendi , feu tendentia aduali exercita ad obje-
dum inteliigibile : forma autem feu qualitas
acceptione non folum importat adualem re-
pradenrationem objedi,fed etiam eflentialiter
dicit expreffionem a principio vitali adu intel
ligente, teftc D.Thomai. p. qu.34. art. 1. ubi
ait: Conceptus cordis de ratione fuahabet quod
ab alio procedat, fcilicet a notitia concipientis;
quare verbum , proprie Sc adtequate fum-
ptum, fine aduali intelledus concurfu prodiiti
nequit; quia licet non fit vitale, ut adio, eft ta
men vitale vitalitate eflentiali , confiftente in
aduali terminatione adus intelligendi : in fe
cunda vero acceptione folum dicit efle adua
lem reprsfentationejn objeSI^. Quocirca , ut