Full text: Continens Tractatus de Beatudine, de Actibus humanis, eorumque Moralitate, de Virtutibus ac Donis, de Vitiis ac Peccatis, & de Legibus, nec-non Dissertationem Theologicam de Probabilitate (3)

de opinionvm 
§. 11. 
Conclufi'» negativa Jlatuitur, & ex Scriptura ac 
SS. Patribus fuadetur. 
D ico igitur, non effe licitum operari fecun 
dum opinionem minus probabilem, fcd in 
rebus dubiis ., Se in opinionum probabilium 
conflibbu,partem probabiliorem fequendam ede. 
Pro hac lententia Mcrcorus noder in libro de 
praxi opinionum refert plufquam viginti Do- 
ftores: inter quos praecipui funt D. Thornas Do- 
&or Angebcus, S. Bonaventura Dodtor Sera- , 
phicus, irrefragabilis Alenfisfubtilis Scotus, 
ingeniofus Cajetanus, S. Antoninus , ob exi 
miam qua pollebar in dirigendis confcienriis,& 
conilliis dandis prudentiam Sc fapientiam , An 
toninus coti(iliorum difhis, Soto , Sylvcfter, Na- 
varrus, Conradus, Alm tinus, Adrianus, aliique 
antiqui Theologi Sc Canoniftx : quos e Reccn- 
tioribus citant & fequiintur Candidus Phylalc- 
tus, feu potius Andraeas Blancus, e Societate Ie- 
fu, qui primus in Italia iub eo nomine adversus 
oppoficam fentenriam calamum ftrinxir,Sc ut ait 
Mcrcorus, hujus no (iri facul i libertatem opinan 
di in moralibus compefcuit primus ; Antonius 
Merenda, in Academia Bojionienii Eminens, ut 
vocant, id eft primaria? luris cathedras modera 
tor , probabilitatum hoftis infen/illiratis-, qui ( 
longoopere videtur illas in totumdamnare, & 
aprudentix regno, ac confcientix tribunali lon- 
giflime abigere, Quod etiam diligentiffime pne- 
ftare conati funt Joannes Sinnichius , Doiftor 
Lovanienfis, in libro quem nuper edidit de Saii- 
le ifraeliticx gentis protomonarcha, prxeipue 
lib. s. cap. 14. Sc fequentibus, Se Profper Fag- 
nanus, vir infignis, Se Romx utriufquc ligna 
turi Referendarius ,qui tribus fummis Pontifi 
cibus U' bano V 111 Innoccntio X. Se Alexan 
dro VII. in gravilfimis negotiis infervivit; Se 
licet ab annis fupra vigi nti otio, oculorum lumi 
ne fit privatus, aliorum tamen oculis ac mani 
bus tanta dexteritate ufus eft , ut nobiliffima 
Commentaria in libros Decretalium ediderit, ^ 
in quorum primo, exponendo caput ne innita 
ris, totam hanc probabilitatis materiam erudi 
te Se copiose pertradlat, viginti fex pro no- 
ftra affectione afferens rationes , Se pro ea piu- 
res Canoniftas referens, nimirum Ioannem An- 
dream , Abbatem , Se alios in cap, per tuas 2. de 
Simon. Se in cap. tua nos, de homicidio , O- 
ftienfcm in prooemio fumrriae coi. 2. Baldum in 
lege Ab eo , cap. Quomodo er quando judex, 
Antonium de Biitrio, Sc Petrum de Anchara- 
no, ut habetur in confiliis ipfius Anchapani, 
confli. 210. incipiente inter contraria. Hidem fen- 
tentix adferibit Iurifconfultos , qui affirmant in 
opinionum diferepantia eligendam elfe verio 
rem ( cum ab cis pro eodem ufurpetuu opir.io 
verior, Sc opinio probabilior ) ut Geminianum , 
Matthxuin Matthcfil, Henricum Boich,Se alios. 
Qmbus demum adjungit Dodtores alios , qui 
fentiunt ex duabus opinionibus , quarum una 
fit communis, alia verior, eligendam effe verio 
rem , Se melioribus rationibus fulcitam , & hoc 
fervaritam in Rota, quam in facra Congrega 
tione Concilij, tradit num. 347. Denique DoSfco- 
res Academia? Pidlavicnfis die 21. menfis lunij 
anni i6C>5. de hac propofirione (in Thefibus, a 
plurimis Societatis Iefu Difcipulis propugnan- 
ffis,Se Reiftori, totique Academicorum coetui 
Tom. III. 
PROBABILITATE. 
l dicatis, contentaJ Agendi regula proxima, con- 
fcientia eft ; probabilem [equi tuto licet , etiam 
probabiliore pofthabitd , hanc tulere cenfuram ; 
Hac propoftio, quoad fecundam partem gencra- 
timfumpta , quatenus ad omnem probabilitatem, 
& cafum extendi poteft,falfa eft, & temeraria, & 
sn varias morum corruptelas inducens. 
His adjungi polfunt quidam Ordines Religio- yr, 
fi, qui in luis Conftitutionibus , aut Capitulo 
rum Generalium Decretis, fuis diftridte praeci 
piunt, quod in controverfiis moralibus fequan- 
tur opiniones magis probabiles; ut Ordo San- 
«ftiffimx Trinitatis cap. 3 conlfit. de officio Le- 
btorum ; OrdoTheatinorum in fpeciali decreto 
quinti Capituli Generalis , Sc in duabus Epilftj- 
lis, quas Prxpofitus Generalis ad omnes luos di 
rexit; Sc Ordo Prxdicacorum , qui in Capitulo 
Generali Romt ce'ebrato anno i6q'. admonitio 
ne 14. hngulos Theologix Profeflorcs admonet, 
ut nimis animofa extrinfccarum probabilitatum 
fnjfragia devitent;&Jana Angelici noftri Prace- 
ptoris doltrina, in omnibus ,prafertim v ’fo in mo 
ralibus , ubi pre Eius dc falute& indemnitate ani 
marum agitur, adharere fatagdnt. Qjr.d ut ala 
crius ab omnibus prxftcrur, notificat Se declarat 
univerfis, hoc fummopere confonarc expreffe 
voluntati Sandliffimi D. N Alexandri divina 
providentia Papa? V 11. qui iftud Univerfo Ordi 
ni ita prxfcribi imperavit. Hisprxtniffis: 
Probatur primo conclufio ex Scriptura, qux jg; 
docet nos debere , quantum fcimus Sc poffumus, 
obedientiam prxftare Deo in obfervancia man 
datorum ejus, ut patet ex illo Dcuteron. 16. Ho 
die Dominus Deus praccpit tibi ut facias mandata 
hac atque'judicia , ut cufodias & in pleas ex toto 
corde tuo , & cx tota anima tua : td elt, quantum 
unufquifque fcit 8ev>oteft,ut interpretes com 
muniter exponunt. Unde ait Prrphcta Pfil. ut?. 
Tu mandafli mandata tua Cudo diri nimis : id 
eft valde, Sc quantum fcimus Sc poftumus. Sed 
qui operatur fecundum opinionem minus pro 
babilem, qu a ftnt cOntra praeceptum, in concur- 
fu probabilioris, qua; ftat pro praerepto (v. g. pi- 
iftot qui nullam neceffiratem habens pingendi, 
pingit in die fefto,quia id licere probabile exi- 
ftimat, etfi oppofitum judicet probabilius ) nori 
facit quantum fcit Sc poteft , ut cuftodiat Dei 
prxeeptum ; fcit enim magis conducere ad ob- 
fervantiam ejus , fequi probabiliorem fenten- 
riam, quam adhxrere minus probabili, Sc dc 
fufto abftincre a pingendo ; Ergo qui operatur 
fecundum opinionem , quam minus tutam Sc 
minus probabilem judicat, relidla probabilio 
ri , non excufatur a peccato dc tranfgreffione 
prxeepti. 
Probatur fecundo conclufio ex illa formida- 
bili voce Chrifti Marth. 7. Quam arflta via & 
anaufla eflr, qua ducit ad vitam , & pauci funt 
qui inveniunt eam ! Si autem liceat operari jux 
ta quamcumque opinionem probabilem , reliifta 
ea quam probabiliorem Sc fecuriorem judica 
mus, via cosli non ar£ta Sc difficilis, fed latiffi- 
ma & planiffima erit, imo a novis Cafuiftis, no 
vas opiniones probabiliores quotidie in Eccle- 
fiam inducentibus, tantopere dilatata Sc com 
planata , ut nemo fere fit , qui cum fuis ambitio 
nibus , ufuris , fuperfluitatibus , Sc deliciis, per 
eam commode ambulare non poffit ; hac enim 
Maxima fuppofita, vix reperies a&ioncm ullam 
pravam , qux licita non fit, quii vix ulla eft 
qux a recentioribus Cafuiftis licita non affera- 
u
	        
Waiting...

Note to user

Dear user,

In response to current developments in the web technology used by the Goobi viewer, the software no longer supports your browser.

Please use one of the following browsers to display this page correctly.

Thank you.