DISSERTATIO THEOLOGICA
l6i.
pro bono fpirituali, aut temporali noftro , vel pro- A
ximi. Femicatio & mollities non funt jure natu
ra prohibita, fnbindeque fi Deus eas non inter-
dixijfet, nunquam effient tnala , fiepe ejfent bona,
& aliquando obligatoria fub peccato mortali. Co
pula cum conjugata, confientiense marito , non est
adulterium. Licet aborfitm procurare ante ani
mationem foetus, ad vitandum fcandalum , aut
puella infamiam s Sc alia qua: fupra retulimus, &
confutavimus: atque ita moribus hominum de
pravatis legem divinam accommodare conatur,
Sc regulam fuo regulabili conformare, non ve
to mores hominum ad Dei legem emendare Sc
corrigere.
Sed qua:fo , Amice Lector, fi tuie fa-,B
lutis cupidus fis , ne audias benignos illos Deca
logi interpretes,qui humanarum probabilitatum
praeftigiis & blanditiis , ac benignioribus inter
pretationibus , prxcipua Dei praecepta eludere
& evacuare conantur. Tenede (inquit Augufti-
nus ) ad legem Dei, & non fequaris pravaricato-
res ejus : non enim fecundum illorum fenfum , fed
fecundum illius veritatem judicaberis. Ne tra-
hamurj addit LaCtantius ) authoritate cujufquam,
fed veritati potius faveamus & accedamus. Nul
lus hic temeritati locus eft: in a ternum ftultitia poe
na fubeunda eft, fi aut perfona inanis, aut opinio
falfa deceperit.
ac de vaga illa Sc effr.tni in materia morum opi
nandi licentia , apud Eccleha: Praefulcs graviter
conqUefti fuerint. Unde merito }ia?c verba Chr.y-
fologi ferm. 97. ipfis adaptari poliunt : Super-
feminatis zizaniis fervi expaverunt,metuentes ne
zizaniorum gramina ad illorum redirent offien-
fam, quorum conficientia , prater j a [hiram boni
feminis, nihil habebat: unde auditum fui Domini
pmvenerunt ,ne fecuri de innocentia, reatum de
filentio fufiinerent.
Inter hos praecipui fuere Parifienfes &r Roto-
magcnfes Parochi, pietate celebres ,Sc fapien-
tia ac eruditione praeclari, qui anno 1656. ad Gal
lia: Clerum, Parifiis de more congregatum, plu
ra perverfa dogmata,ex novorum Cafuiftarum
libris extraCta..detulerunt, libello fupplici eo
rum damnationem urgentes. Inflabat tunc Co
mitiorum finis, nec temporis anguftia: , ficut
nec alia graviora negotia, finebant maturo tot
propofitionum examini vacare. Ne tamen Au-
guftiflima Synodus illas fuo filentio probafle vi
deretur , fed eas tacite faltem reprobaret, impri
mendas mandavit inftruftiones Confeflariorum,
a S.Carolo Borromeo editas,Sc ex Italico in Gal
licum idioma ab Illuftrillimo Domino Petro de
Marea ,' Archiepifcopo Tolofano tranflatas,
quibus propofitiones illae, quas folemniter & in
individuo damnare non poterat,generali qua-
Chriflus non dixit homini, inter Dei legem q dam, venerabilique ac fandta cenfura afficeren-
& hominum interpretamenta conftituto , efto
confentiens benigniori Decalogi interpreti, fed
Efto confentiens adverfario tuo. Qttaramus (ait
Augufiinus ) ifittrn adverfarium cui debeamus
confentire, ne tradat nos Iu dici, & Index AI ini-
ftro. Quaramus illum, & confentiamus illi. Si pec
cas , adverfarius tuus eft fermo Dei: verbi causa,
forfitan dele flat te inebriari, dicit tibi: Noli, De-
leflat te adulterari: dicit tibi fermo Dei, Noli. Iu
quibufeumquepeccatis volueris facere voluntatem
tuam y dicit tibi, Noli. Adverfarius e f volunta
tis tua, donec fiat author falutis tua. O quam bo
nus adverfarius, quam utilis adverfarius ! Non
quarit noftram voluntatem , fed utilitatem. Ad
verfarius eft nobis , quandiu fumus & ipfi nobis j
quandiu tu tibi inimicus es, inimicum habes fer-
monem Dei: efto tibi amicus, & concordas cum
ipfo. Non furtum faci es,audi & concordafti. Non
moechaberis, audi & concordafti. Non falfum te-
ftimonium dicas , audi & concordafti. Noncon-
cupifcas uxorem proximi tui, audi & concordafti.
Non concupifcas rem proximi tui, audi & concor
dasti. In his omnibus cum tuo ifto adverfario con
cordafti: dic ?nihi quid perdidifti ? Non folurn
nihil perdidifti, fed & teipfum qui perieras in-
venifti.
§. VI.
D
idj.
tur. Ut enim in Epiflola inftrudtionibus illis
prxfixa dicitur: Novitia illa opiniones itaChri-
ftianam morum difciplinam, & Evangelicam vi
vendi normam adulterarunt, uthujufmodi fiden
tia quavis ignorantia longe fit potior.
Hoc ardore ex parte Parrochorum gerebatur
negotium. Pars autem adverfa in fui defeniio-
nem opus parabat, in quo ejus Author omnes
eloquentia: Sc ingenij nervos intendens, propo
fitiones tradudlas aParrochisut erroneas, fcan-
dalofas, Sc temerarias, ab omni prorfus cenfu
ra: nota liberas, fumma arteoftendereconaba
tur : prodiitque in lucem annofequenti 1657. fub
hoc titulo & inferiptione : Apologie des Cafui-
ftes contre les calomnies des Ianfeniftes.
Videbatur liber ifte Authoribus fuis arxquai-
dam munitiffima, Sc inexpugnabile praefidium,
eopraxipue quod Parrochorum Sc Janfcnifta-
rumunam & eandem caufam facerent; licet in
rei veritate nulla eflet inter ipfos de quinque
damnatis Ianfenij propofitionibus contentio;
fed omnes perverfa illa dogmata tum voce, tum
feriptis , unanimi confenfu damnarent. Vix
tamen in publicum diftrahi coepit liber, ille,
quod Parochi novo ardore fuccenfi, preiliiisin
ejus condemnationem excitarunt primo Vica-
Generales Parifienfis Archiepifcopi tunc
rios
abfentis; qui otfto Theologos ( e quibus duo,
Cafuiftarum Apologia , a Sorbona , & Gallia " fcilicet P. Oliverius Richecorius, vulgo Piche-
161.
Epifcopis, & tandem a Summo Pontifice
reprobatur.
C F AI mos ifte in Ecclefia femper viguerit, ut
quo quifque foret religiofior, novellis ad
inventionibus contrairet, ut Vincendus Lirinen-
fisait,non mirum quod nuper plures doCti Sc
vigiles Paftores , ac celebres Theologi, adver
tentes perniciofam hanc novorum Cafuiftarum
dodtrinani, velut zizaniam quandam in Eccle
fia: agro fuccrefcere, fenfimque ac delectabiliter
plurium animos occupare, adversus eam, Sc
voce, 8c feriptis, fortiter ac generose pugnarint,
1C4,
cceur, Sc P. Petrus Lovvet erant ex noftris ) in
examen libri deputarunt, auditifque eorum re
lationibus, illum folemni cenfura damnarunt:
deinde facultatem Parifienfem , fi ve Sorbonam,
qua: pari cenfura, licet adhuc magis fpeciali, li
brum profcripfit.
Plures etiam illuftriflimi Antiftites, gravibus,
piis , eloquentibus , dodtifque cenfuris , aut Epi-
ftolis Synodalibus , eandem Cafuiftarum Apo-
logiam reprobarunt, Sc e fuis dioccefibus pro*
fcripferunt. Inter hos , tres fuere Primates , fci
licet Archiepifcopus Senonenfis , Galliarum Sc
Germania: Primas, Rotomagenfis Primas Nor-
i6j.
