44* 
DISPVTATIO SEPTIMA 
potius eft peccato habituali Adami, confidenti 
in privatione, quam peccato ejus a&uali,impor 
tanti dc formali aliquid pofitivum. 
i$6. Inftabis : Peccatum habituale Adami erat 
cjufdem fpecici cum abtuali, alias tranfablo abtu 
non mannflet idem peccatum fecundum ipe- 
ciem : Ergo fi peccatum abtuale Adami Confide 
bat in poiitivo, idem dicendum eriede habitua 
li ; fubindeque de peccato originali quod in nos 
transfunditur , cuna illud , ut jam dicebamus, 
peccato habituali Adami affimiletur. 
■457. Refpondeo diftinguendo Antecedens : erat 
ejufdem fpecici in genere moris, concedo An 
tecedens: in elfc phyfico,ncgo Antecedens, & 
Confequenriam. Explicatur folutio exemplo 
peccati commiffionis Sc omifiionis. Licet enim 
peccata commillionis & omifiionis ex eodem 
motivo procedentia , fint cjufdem fpecici in efie 
ftlfp 3 moris, ut fupraoftendimus ; quia tamen phyfice 
ftrt.6 aut metaphyfice loquendo plufquam fpecic in 
ter Ce differunt, hujufmodi convenientia fpecifi- 
ca in efie inoris, non impedit quod unum Iit pofi- 
tivum , Sc aliud privativum. Ita fimiliter, quam 
vis peccatum originale , & peccatum abtuale 
Adx, & univerfaliter peccatum habituale Sc a- 
bluale ex quo relinquitur, fint cjufdem fpecici in 
eiTe morali, Si prudenti xftimatione hominum, 
tum quia habituale,cum fit terminus adiualis,re 
ducitur ad illud ; tum etiam quia funt contra ean 
dem legem, Si ex eodem motivo procedunt; hoc 
tamen non obftat quominus in efie phyfico fpe- 
cie Se plufquam fpecie inter fe differant, Si unum 
in pofitivo, aliud in privativo confiftat. 
§. V I I. 
Solvitur difficile argumentum. 
B 1 t c 1 £ s ultimo: Privatio juftitix origi- 
V-/ nalis eft poena peccati originalis: Ergo in 
tali privatione nequit effentia culpx originalis 
confiftere. Antecedens cxprefse docetur a S. 
Thoma infra quxft. 85. art. 5. ubi ait: Subtra.Elio 
originalis juftitia habet rationem'poena , ficut etiam 
fubtrattiogratia.Item quq.de malo art. 1. fic con 
cludit : Conveniens poena peccati originalis eft 
fubtrattiogratia ,ctr per ccnfecjucns vijionis divi 
na, ad quam homo per gratiam ordinatur. Ratio 
etiam idfuadet; ninil enim cft magis commune 
& decantatum , quam qubd juftitia originalis 
Adamo Si ejus pofteris ablata fit in pcenam pec 
cati. Confequentia vero probatur: Poena lup- 
ponit in fubjedio culpam , cum idcirco poena in 
ducatur, quia fubjedum eft illa dignum ratio- 
1 ne culpa:; item poena eft a Deo, utpote /implici 
ter bona , & fecundum ordinem divinx juftitix 
Si fapientix , non veto culpa, cum fit mala ino- 
raliter: Ergo fi privatio j-uftitix originalis fit pce- 
na peccati originalis , non poteft efie ipfa culpa 
originalis formaliter, feu ratio formalis confti- 
tutiva illius. 
Hoc argumentum valde torquet Si exercet 
Theologorum ingenia , unde ut ab illo fe expe 
diant, varias folutiones & dicendi modos exco 
gitarunt. In primis aliqui negant ablolute Ante 
cedens , Si dicunt privationem juftitia: originalis 
efie duntaxat effedtum peccati originalis , non 
vero poenam illius. 
Sed hxc folutio difplicet: Primbquia mani- 
fefte repugnat dodtrinx D. Thomx locis citatis. 
Secundo, quia fuppofito quod Deus ftatuerit 
conferre hominibus juftitiam originalem , illol- 
B 
A que ad ordinem fupernaturalem per gratiam 
• evehere, non poteft illis juftitiam vel gratiam 
auferre, mfi in pcenam alicujus peccati ; ficut 
fuppofito quod alicui gratiam contulerit , non 
poteft fufpendcrc concurfum ipfam confervan- 
tcm,nifi propter indignitatem fubjcCti ratione 
culpx : Ergo qubd Deus juftitiam originalem vel 
gratiam non conferat, poena eft alicujus peccati. 
Tertio, Non efie gratix vel juftitix originalis 
in parvulis, eft illis dikonveniens Si malum, & 
aliunde eft a.Deo: Ergo obtinet rationem pce- 
nx ; omne namque malum quod eft a Deo , cum 
prout fic culpa efie non poflit, neceflario habet 
rationem pcenx. Denique, dato, Sc non concef- 
Io, qubd privatio gratix aut juftitix originalis 
fit effeftus, Sc non pcena originalis peccati, non 
folvitur difficultas argumenti propofiti ; cum 
eifebtus culpx non minus eam prxfupponat, 
quam poena illi debita. Unde 
Refpondent alij,privationem gratix aut jufti 
tix originalis in parvulis eflepeenam, non qui- ^°‘ 
dem culpx originalis ipfis intrinlecx,cum fit ea 
pofterior,fed peccati originalis originantis,nem 
pe peccati aditialis , quo Adamus in perfona om 
nium deliquit; unde tale peccatum prxfupponit, 
Si non conftituit. Ita Vazqucz hic difp. 132. c. 10. 
C Sed hxc etiam folutio communiter rejicitur, 
quia negari non debet efie intrinfece in pueris 
peccato originali infectis poenx condignitatem; 
non enim propter folum peccatum adtuale, quod 
Adamus commifit,fcd etiam propter originale, 
quod ad eos traduxit, excluduntur a regno Dei, 
Sc privantur gratia Si originali juftitia; quamvis 
hujufmodi pcfcnx utrique peccatti diverfimode 
correfpondeant , peccato fcilicet adtuali Adx 
tanquam demerito j peccato vero originali ficut 
termino cjufdem peccati adtualis, in quo ipfius 
demeritum virtualiter permanet. 
His ergo folutionibus rejedtis, dicendum eft, 14!; 
privationem juftitix originalis , qiiantum ad 
primarium ejus effectum ,qui eft fubjicere men- 
D. tem Deo ut ultimo fini, non efie poenam pecca 
ti originalis, fcd potitis rationem formalem con- 
, ftitutivam illius; quantum vero ad alios effedtus 
fccundarios, qui funt fubjedtio corporis ad ani 
mam , Si appetitus inferioris ad fuperiorc-m, efie 
illius poenam ; ex privatione enim horum effe- 
dluum juftitix originalis, oriuntur in homine 
concupifcentia , fomes peccati, necefiitas mo 
riendi, morbi, Sc alix hujus vitx pcenalitatcs, 
qux funt poenx peccati originalis , Sc effedtus il 
lius. Vel ut dicunt Salmanticenfes : privatio gra 
tix feu juftitix originalis poteft confiderari du- 
pliciterjprimo inquantum eft mala Deo„&: tollit 
fubjcblionem ipfi debitam ; fecundo ut eft mali 
E homini,& quatenus tollit perfcblionemipfipro- 
miftam 8c debitam,illumque in feipfo perficien 
tem : quemadmodum ipfa gratia fanblificans, 
qux tali privationi opponitur, poteft confiderari 
vel ut eft bonum hominis,Si quxdam forma dans 
ejus animx maximam perfebtionem , fcilicet 
participationem divinx naturx , qua redditur 
in feipfx bona , fandla, perfedta, Si veluti dei- 
formis; vel ut eft bonum Dei, Sc quatenus ani 
mam Deo ut fponfo tradit,& ut ultimo fini fubji- 
cit.Si privatio gratix aut juftitixbriginalis primO 
modo fpedetur,habet rationem culpx,cum fita- 
verfio moralis Sc volutaria aDeo ut fine ultimo: fi 
fecundo modo,habet rationem poenx,cum firma- 
la & difeonveniens homini, Sc a Deo ordinata 
contra deordinationem & deformitatem culpx.