9b
94.
%
464
DISPVT ATIO OCTAVA
oftenfum eft. Confcqucntia vero liquet a parita-
tc rationis: Nam ficut peccatum habituale con
fidit in privatione gratiae fandificantis, ita 8c
peccatum aduale in privatione reditudinis de
bitae adui: Sed nulla eft ratio cur privatio re
ditudinis non habeat fimulrationem culpx &
pcenae, fecundum diverfas formalitates, ficuc
habet privatio gratia:: Ergo &c.
Rcfpondco concedo Antecedente , negando
confequentiam. Ad cujus probationem dicen
dum eft, inter privationem reditudinis!, & pri
vationem gratia: notabile efle diferimen: priva
tio enim reditudinis folum afficit adum, tol
lens ab eo debitam commcnfurationem cum le
ge , Sc ita folum eft malarefpcdu ipfius adus;
quod genus mali pertinet ad culpam , Sc non ad
pcenam : privatio vero gratiae afficit fuppofitum
etiam in ordine ad feipfum, Sc tollit ab eo for
mam perficientem in ordine ad fe, eftquc proin
de malum etiam ipfius fuppofiti , quod genus
mali pertinet ad poenam.
Hxc folutio Sc dodrina explicari Sc illuftrari
poteft ex didis difp. prxccdenti art. j. §.7. ubi
cum Salmanticcnfibus , in gratia fandificante
duo munia diftinximus , unum fubjiciendi ho
minem Deo , ut fit totus ipfius , Sc ab eo poffi-
deatur; aliud trahendi Deum ad hominem, me
dia participatione divinae natura:, ut homo per
talem participationem in fcipfo perficiatur: ex
quibus illud prius pertinet ad bonum Dei; A:
hoc pofterius ad bonum hominis , ut ibidem
explicuimus. Unde quia privatio gratia: haec duo
munia aufert, confequenter duo mala includit,
nempe Sc malum Dei, prout tollit fubjcdionem
ipfi debitam,& hoc modo habet rationem culpae;
Sc malum hominis, quatenus ab co aufert for
mam , illum in ordine ad feipfum perficientem ;
Sc hoc pado habet rationem poenae. Haec autem
diftindio non habet locum in'privatione redi
tudinis, qua: eft malitia adualis : quia talis re-
ditudo folum eft perfedio adus in ordine ad le
gem , non vero eft forma perficiens fuppofitum
in ordine ad fe ; ac proinde non poteft cllc ma
lum poena: fecundum aliquid fui, fed tota debet
fpedare ad malum culpx.
Articvlvs VI.
Vtrum peccatum mortale per fe (fex malitia,
fua intrinfeca reatum poena ater na
inducat?
S Vpponimvs ut certum de fide , poenas
damnatorum fore aeternas , nullumque fi
nem habituras, faltem de lege communi; atque
adeo omne peccatum mortale , quod in hac vi
ta per baptifmum aut poenitentiam non dimit
titur , pcena aeterna in futura effie pledendum.
Haec fuppofitio eft contra Origenem , qui lib.
1. Periarchon cap. 6. afleruit poenas damnato
rum non efle in aeternum duraturas , fed per Dei
mifericordiam tandem aliquando finiendas. Et
quamvis nonnulli cum ab hoc errore vindicent,
itatameneum ienfifle teftantur Hieronymus in
1. Sc 1. cap. Epiftolx ad Ephef. &: Auguftinus 1.
de haerefib. cap. 43. ubi ait : Adifericordiorem
fuiffe Origenem quam deceret, gr tanto erraffe
deformius, quanto fenjithacin re (id eft,in pcena
damnatorum ) clementius. Et lib. 11. de civir.
Dei cap. 17. Hac in re mifericordior profcllb fuit
Origenes ^ qui & ipfum D iabolum atque Ange-
los ejus poflgraviora pro meritis atque diuturnio
ra fupplicia , ex illis cruciatibus eruendos , at
que fanltis Angelis fodandos credidit. Sed illum
Cr propter hoc, & propter alia nonnulla , ©- ma
xime propter alternantes fine ceffatione beatitu-
dines ac miferias , non immerito reprobavit Ec-
clefa. Epiphanius etiam in Epiftola ad Joan-
nem Conftantinopol. Epifcopum hxc de Ori-
gene feribit: Optando complemus orationem > fe
cundum ritum myferiorum, pro omnibus, & pro
te quoque dicimus : Cuftodi illum qui pradicat
Veritatem, ne Origenis erroribus in pravum fen-
fum adducatur. Illud enim (doleam an rideam
nefeio J doRor egregius Origenes audet docere,
& affercre nititur, diabolum id rnrfus futurum
ejfe quod fuerat, gr ad eandem rediturum di
gnitatem , & confcenfurum regna coelorum ; fle-
qtte gehenna poenarum at er nam negat duratio-
nem. Quod ex anilibus &: fidiriis Platonis com
mentis ( quem Tertullianus Omnium haretico-
rum condimentarium appellat) deprompfifle vi
detur.
Hic error viariis Scriptura teftimoniis refelli
poteft. Prxcipuum eft illud quod habetur Ifaia:
66. ubi Propheta loquens de damnatis, ait:
Vermis eorum non morietur 3 & ignis eorum non
extinguetur. Quo teftimonio utitur Chriftus
Marci 9. ad perpetuitatem pcena: damnatorum
declarandam, ait enim : Bonum eft tibi debilem
introire ad vitam , quam duas manus habentem
ire in gehennam , in ignem inexiiMguibilem, ubi
vermis eorum non moritur , & ignis non extin-
guitur. Nec valet quod dicebat Origenes, : gnem
quidem inferni fore xternum, fed non combu-
ftionemaut cruciatum damnatorum per ipfum.
Nam ut obfervat Auguftinus lib. de fide & ope-
rib. cap. ij. Chriftus hanc refponfioncm prxvi-
dens , ut eam excluderet, dixit M uth. 15. Ibunt
hi ( nempe damnati ) in fupplicium aternum-,
vel ut legit idem S. Dodor , in combufionem
aternam. Quibus verbis aperte declarat non
tantum ignem infenii fore xterntim, fed etiam
combuftioncm leu cruciatum damnatorum:
unde Apoftolus 1. ad Thcfialon. 1. ait , quod
cum in die judicii revelabitur Dominus Jefus
dccmlo, dabir vindidam in flamma ignis iis
qui non obediunt Evangelio , qui poenas dabunt
in interitu aternas d facie Domini, a gloria vir
tutis ejus. Et Apocal. 14. de reprobis dicitur:
Cruciabuntur igne gr fulphure in facula Jacu
lorum.
In hujus rei typum ignis fornacis Babyloni- )7.
cx quadraginta novem cubitos fupra fornacem
afccndcbat, ut teftatur Scriptura Danicl. 3. nun
quam tamen ad quinquagefimum, qui eft nu
merus Jubilei, perveniebat , ut per hoc figni-
ficaretur , ignis tartarei combuftionem fore
perpetuam, & damnatos nunquam veniam fcu
indulgentiam peccatorum confecuturos. Unde
egregie Cyprianus : Immortales miferi vivent ^ ^
inter incendia , & inconfnmptibiles flamma nu- a f ie nf
dum-corpus allambent: ardebit purpuratus dives, adfine.
neque erit qui afluanti lingua filiam aqua in
fundat ; in proprio adipe fixa libidines bullient,
& inter fartagines flammeas miferabilia corpora
cremabuntur, & omni tormento atrocius defpera-
tio condemnatos affliget. Non miferebitur ultra
Deus , neque tunc audiet pcenitentes , fera erit
illa confeffio , tftr cum claufa erit janua , fru-
ytra carentes oleo acclamabunt exclufi nullum
