Theol. Decal. P
. Sperer Sed. IV» 103
minium utile fub certa penfione reali annua folvenda domi
no proprietario, vel ejus legitimo haeredi ■ Per hoc itaque,
quod in emphyteufi conferatur emphyteuta; dominium uti
le, differt ab omnibus aliis contractibus, quibus vel plenum
dominium transfertur in accipientem, ut in permutatione,
venditione, mutuo, vel folus ufus, aut ufusfru&us ad bre
ve tempus in alium transfertur, ut in locato. Per hoc au
tem, quod haec Dominii utilis translatio fiac_ fub onere cer
tae penfionis annuae realis, differt emphyteulls afeudo, quo
dominium utile conceditur pro lolo oblequio perfonali. Il
la vero penfio poteft effe vel pecuniaria , vel frudluana ,
Spor■ an. J 5.
RESP. 11. Ad valorem, & effentiam contraftus emphy-
teutici requiritur Scriptura per L. i. Cod de /ur. emphyt qua m
fi emphyteuta exhibere non poffit, debet adducere telles ,
qui affirment illum contradlum fuiffe Scriptura confirma
tum; vel certe probare debet pacificam polfefiionem per
30. annos, fi fit emphyteulisfiaica, & per40. fi ficEccle-
ftica, & femper penfionem domino perfolyiffe, Spor. n.6i,
RESP. III. Emphyteutas praeter penfionem annuam fol-
vendam , etiam incumbit fundum fibi conceffum proprio
fumptu, & labore colere, omniaqueprasftare, quae adfun-
di confervationem, & fructuum collectionem (pectant; alio-
quin fi fundus per ejus culpam deterior fieret, pofiet pri
vari Jure emphyteutico . Si autem fundus line ejus culpa
periret, quoad fubftantiam, reftauratio pertineret ad domi
num proprietarium, quia fubftantia fundi eft ipfius. Quod
fi emphyteuta tribus annis continuis in emphyteufi Laica,
vel duobus in Ecclefiallica canonem feu penfionem non fol-
veret culpabiliter, ipfo Jure caderet in poetiatn commiffi ,
refque caduca evaderet; quas tamen poena ab emphyteuta
non debetur, nili poli Judicis fententiam. Spor.a ».<53.
RESP. IV. Emphyteuta nequit rem emphyteuticam alie
nare per venditionem, ni fi prasmopito domino proprietario,
ejulque confenfu requjijto; ajioquin cadit ipfo jure in pce-
nam commiffi, titulo tamen gratuito non prohibetur ipfam
in alium transferre, lalvo tamen per omnia jure domini .
Fafta autem alienatione, debet novus emphyteuta a do
mino proprietario inyeftiri, & pro invellitura folvere Lau-
demium juxta taxam in loco confuetam, fixb pcena com-
miffi ipfo faffo incurrenda, Spor. an,64,
QUAERES LXXI. Quid, is* quotuplex fit Fsudum ?
RESP. I. feudum ell conce/fto rei immobilis ad dominium
utile pro fidelitate, is*oblequio perfonali, quod vafallus do-,
mino exhibere debet. Differt ab emphyteufi. X. quod in illa
debeatur annua penfio reafis, in illo obfequium perfonale,
3. quod emphyteulls femelcollata femper continuetur; feu-
di vero invellitura, cum juramento fidelitatis, & laudemio
renovari debeat, quoties vel primo vafallo, vel domino feti
di hteres aut fuccelfor alius fuccedit. 3. quod in emphy
teufi fuccedant etiam feminas ; in feudo communiter loli
mafculi. 4. quod emphyteulis capaces lint etiam Clerici, &
Monachi in communi, non item feudi, nili ex prima in-
ffitutione, & voluntate conferentis fit annexum Ecclefiafti-,
eae, vel Monadicas dignitati, 5. quod emphyteuta folo ti
tulo onerofo prohibeatur alienare remconceffam abfque con
fenfu domiifi; vafallus autem prohibeatur quovis titulo, et
iam gratuito alienare fine ejus confenfu. Spor.a n.6~j.
RESP. U. Fetida funt varia, prtecipuedividitur in novum
& vetus; item in hereditarium , & gentilitium , Novum
dicitur, quod primo alicui acquilltum ell beneficio folius
conferentis; & de hoc porell vafallus cum confenfu domini
tam inter vivos, quam mortis cauta difponere finerequifi-
tione Filii primogeniti vel proximi agnati , utpore quibus,
nullum adhuc Jus ell acquilltum. Vetus, quod jam antea
fuit ab afcendente acquifitum, &jure agnationis ad alterum
tranfmiffum; & ille de hoc nequit dilponere fine renuntiatio
ne proximi agnati. Hereditarium, quod alicui fimpliciter con
ceffum ert pro fe, & haeredibus fuisquibufcumque Decedenti
bus; & ad hujus alienationem non requiritur confenfus neque
1 domini neque filii , neque proximi agnati . Gentilitium ,
quod alicui conceffum eft pro fe, & liberis; &de hoc pro
cedit, quod priusdidtum ell de novo, & veteri, Spor.nqf
%. IV.
De refiduis Contradibus.
Q UfiERES LXXII. Quid Jit, is* qualiter obliget Fide*
jujfio ?
KfcSP. I. Fidejulfio eft contractus, quo quis in fe fufeipit ob
ligationem debiti alieni, obligans f ? ipfum adf livendum, velfa-
tisfaciendum , fi debitor nonjolverit, velfatisfecerit, Undefi-
dejuffor duplici quafi refpedu contrahit, nempe cum creditore,
cui feobligat ad lolvendum indefeilumdebitoris; & cum de
bitore, quem habet libi obligatum, ut fi pro ipfo folverit, te
neatur ipfi rellituere, quod pro ipfo Iblutum ell creditori ,
cum omnibus expenlis, & damnis, quas fidejuffor forte paf-
fus ell in fidejubendo. Et fi fidejuffor alium modum recu
perandi folucum non habeat, poteft in bonis debitoris oc
culte fibi compenfare. Attamen expenfas, & damna folum
tunc a debitore compenfanda funt , quando ex fua culpa
non folvit. Ceterum non prohibetur fidejuffor pro obliga*
tione hac in fe fufeepta mercedem accipere a debitore ,
cum obligatio illa fit pretio asftimabilis. Spor. an. 77.
RESP. II. Fidejubere omnes, & foli illi poffunt , qui ex
aliis contradibus feiplbs principaliter poffunt obligare; un
de excluduntur Pauperes, Pupilli, Filiifamilias proprium pe
culium non habeqtes, Religiofi profeffi , & in fpecie mu
lieres, quae fi fidejufferint de fado , opponere poffunt Sc-
natns-Conlultum Vellejanum, quo minus folvere cogantur,
paucis cafibus exceptis. Spor.an. 83.
RESP. III. Qnatuor conditiones inFidejulfione neceffeeff
concurrere. x. ut hic contradas fit accelforius , fupponens
aliam obligationem, fcilicet debitoris. 2. ut fidejuflor non
obligetur ad plus, quam debitor, licet obligari poffit ma
gis mtenfive, v.g. Juramento, pignoris oblatione &c. 3, ut
ii invalida lic obligatio debitoris, etiam invalida fit obliga
tio fidejufforis. 4. ut fidejuffor etiam juratus convenirj, &
ad folvendum cogi non poffit, nifi fada difcuffione bono
rum debitoris, falcem regulariter, Hac autem fada, fi de
bitum haberi nequeat, obligatur fidejuffor praefiare folatis-
nem etiam ante fententiam Judicis in foro conficiendae; fi
des enim interpofita ab uno, & acceptata ab altero perfe
obiigat in conficientia. Et fi plures pro eodem debito fide
jufferint, nifi finguli expreffe pro rata parce tantum fe ob
ligarim, finguli obligantur in (olidum , nifi opponat unus
exceptionem ex epillola Adriani Imperatoris. Spor. a n, 89.
QUAERES LXXI1I. Quid jit, is* qualiter fe habeat Af-
f ecuratin ?
RESP.I. Afiecuratio ell contrallus, quo quis conflituto pre
tio fufeepit in fe periculum rei aliemo, obligando fe ad illius rei
nmpenfationem, vel in totum , fi tota pereat, velinpartem ,fi
pereatpars. Differt a fidejulfione, quod haec in folis debicisex
contradu locum habeat, Afiecuratio vero in quibufyis de
bitis; & quod fidejulfio Iblum fit obligatio accefibria, unde
ruente obligatione debitoris principalis, etiam ipfa ruit; led
afiecuratio eft obligatio principalis, quae manet, etiamfi de
bitor principalis ex aliquo jufto capite liberetur. Spor. n. 9 5.
RESP. II, Julhjs& licitus eft ille contra dus, fervatisqua-
tuor conditionibus, x.nt fit aequalitas interpretium, & pe
ricula rei affecurandae. 2,uc afiecuratio fit libera. 3. utaf-
fecurator ignorans admoneatur de periculis rei . 4. ut res
aflecuranda exiftat, & quidem cum periculo, unde petens
fibiafiecurarinavem, quamfcitjam periiffe, nulliteragit,fa-
daque affecuratione nil exigere poteft ab aHccurante.Spor-n.96
RESP. III. Principaliter hic requiritur, ut qui affecurat,
habeat bona in re, vel faltem in fpe, quibus totius rei af-
lecuratas compenfattQnem facere poffic, fi tota pereat; vel
partis, fi pereat pars; alias afiecuratio eft nulla, nec quid
quam pro ea poteft exigi. Spor. n. 9J.
QQ/ERES LXXIV. Quid, is* quotuplex Jit Pignus, is>
Hypotheca, is* quid operentur?
RESP. I. Pignus, vel Hypotheca eft contractus, quo res
alicui traditur vel obligatur in fecuritatem debiti. Quando in
fecuritatem debiti traditur res mobilis, vocatur pignus ;
quando autem conventione, verbo vel Icripto in eumdem
finem creditori obligatur res immobilis, vocatur Hypotheca}
& fiquidem ei omnia bona, prasfentia , & futura obligen
tur, appellatur Hypotheca generalis-, fi folum certa res, di
citur Hypotheca particularis. Spor, n-100.
RESP.II. Utrumque dividitur in conventionale, pr<etorium,
& legitimum; item hypotheca in tacitam , & exprejjam .
Pignus conventionale , ficut & hypotheca exprefia , ert ,
quod partium conventione conftituitur : praetorium , quod
conftituitur per Jurifiiidionem Praetoris , feu Judicis, mit
tendo creditoremin poffeffionem bonorum debitoris; pignus
legitimum, & hypotheca tacita eft, quod ipfqJurifdifpofi-
tione conftituitur, cujufmodi hypothecam tacitam habent
Fifcus Principis in bonis cujufcumque debitorisfui, pupillus
& minorennis in bonis tutoris, vel curatoris, liberi in bo
nis Patris, maritus in bonis uxoris pro dote promiffa , &
uxor in bonis mariti prp. reftfiutione dotis, mortuo viro
&c. Spor-a n. 10I,
RESP.III. Quaecunque res poffunt emi vel vendi, etiam
poffunt oppignorari, vel hypothecari , & ubi prohibitum
eft prius, etiam prohibitum eft pofterius. Poteft autem res
in hypothecam > vel pignus dari etiam pluribus creditori
bus, fi eorum creditis aequi valeat; alias non. Quod fi plu
ribus eadem res fuerit oppignorata, cum tamen ad utriuf-
que debiti fecuritatem non lufficiat, videndum , an id fa-
dium fuerit fciente priore creditore, an nefeiente; fifeien-
te, cenfetur is luo juri ceffiffe; fi nefeiente, poteft agere
adverlus debitorem atlionc hypothecaria, ut aliam rem pi
gnoris loco fufficiat. Spor.a n■ 104.
RESP. IV. Durante debito nequit creditor fine licentia
debitoris uti vel frui re fibi oppignorata; poteft tamen eam
eodem Jure, & pro eodem tempore, quo durat fuum Jus,
oppignorare. Poli integram vero debiti Iblutionem tenetur
illud integre rellituere. Quod fi flaturo tempore folutionon
fequatur, latisfadlio creditori debet fieri per venditionem
pignoris, idque aut ex padlo praecedente, aut ex difpofi-
tione Juris, vel Judicis, fervato termino a Jure pratferipto.
Neutiquam tamen licet creditori pignus retinere in folucum
pro debito, led nequidem fibi ipfi emere , nili de licenti^
Judicis in defedtu alterius emptoris. Spor. an. 108.
QU^,
