Theol. Sacrani. P. Sporer Se&. L 123 
anlffl* ; Naturale , quatenus ex natura entitatis fuae fi- 
gnificat iilam poteftatem fpiritualem , ut colligit Lugo ex 
modis loquendi SS.PP. eumque fequens Spor. a n■ 70. 
RESP. II. Charafter non elt nudum fignum fpeculati- 
vum didlas poteftatis, fed aliquo modo pradicura, <3c con 
ferens illam poteftatem, {altem per modum fcriptura? au 
thenticas , & quafi inftmmenti poteftatis traditas . Eft 
enim velut figillum Divinum animas imprefTum , quo 
Deus homini tellificatur talem poteftatem traditam. Spo 
rer num 72. 
RESP. III. Charader tamen non habet vim phyfice 
adivam refpedu aduum ex Sacramento debitorum , fed 
tantum moralem , quatenus Deum allicit ad conferenda 
auxilia, quae fint opportuna ad fruduofe exercendas adio, 
nes illas, ad quas homo per tale Sacramentum delibatur. 
Spor. n. 73. 
QCJ/ERES IX. An , <&> qualis materia , is-i forma , ac 
intentio ad quodvis Sacramentum exigatur ? 
RESP. I. Ex Dodrina Concilii Florentini ad eftentlam 
cujuslibet Sacramenti debent necelTaho concurrere haec tria; 
Materia, Forma , & intentio Miniftri conterentis . De in 
tentione fufeipientis nil ibi dicitur , quia non in omni Sa 
cramento eft fimpliciter neceftaria , ut patet in Baptifmo 
parvulorum. Spor. Cap.2. «.75. 
RESP. II. Materia in quolibet Sacramento eft res ali 
qua fenlibilis , applicata fufeipienti per " adionem exter 
nam Miniftri ; Forma vero funt verba certa , una cum 
applicatione materis proferenda a Miniftro , vel certe fi 
gnum aliquod externum sequivalens , uti faltem in Sa 
cramento Matrimonii ob fimilitudinem aliorum contra- 
duum admittitur ; unde notiflimum illud Auguftini : Ac 
cedit verbum ad Elementum ,&> fit Sacramentum . Spo 
rer a num. 75. 
RESP. III. Materia in quovis Sacramento eft duplex , 
remota , & proxima ; remota eft illa res fenlibilis , quas 
per adionem Miniftri applicatur fufeipienti , uti in Ba 
ptifmo aqua : proxima eft ipfa adio Miniftri applican 
tis materiam remotam , ut in Baptifmo ablutio . Spo 
rer num. 79. 
QLf/ERES X. Quomodo /e debeant habere ad invicem 
materia, ($o forma, fpeeialiter quoad fimukatem ? 
RESP. I. Materia & forma debent 1. applicari ab eo 
dem Miniftro . 2. Effe fimul . 3. Eftentiahcer invariata , 
& certa . 4. Sine interruptione notabili , aut repetitione 
non neceftaria formas . Primum patet , quia nili materia 
& forma applicetur ab eodem Miniftro ( excepto Sacra-- 
mento Poenitentias ob formam judicii aliud requirente ) 
non verificabitur forma. Sporer num. 80, de reliquis nunc 
diffinde. 
RESP. II. Quantum ad Sacramenti valorem, certum eft 
utique, non requiri Simultatem mathematicam materis & 
formas , quafi illius applicatio , & illius prolatio in eo 
dem inflanti temporis deberent inchoari , & finiri , cum 
hoc fit moraliter impoftibile : neque requiritur Simultas 
phy fica , fic , ut una debeat neceftario phyfice inchoari , 
antequam altera phyfice finiatur ; fed requiritur , & fuf- 
ficit Simultas moralis , ita feiliree , ut fecundum mora 
lem seflimationem hominum, fpedata natura cujufque Sa 
cramenti , verba formas materiam efficiant , & cum ea 
unum morale fignum conftituere cenfeantur : funt etenim 
facramenta compofita quasdam quali artificialia, non phy- 
lica , fed moralia tantum, unde nec de eorum proprieta 
tibus fecundum principia phyfica , fed moralia judican 
dum eft. Spor. a n. 81. 
RESP. III. Quantum ad licititatem , communiter illi 
citum eft , & vix a mortali exculabile , fi forma tota 
liter anteponatur , vel totaliter poftponatur applicationi 
materias , in his quatuor prasfertim Sacramentis, Baptif 
mo, Confirmatione , Extrema undione , & Ordine . Plus 
utique concedendum eft in Sacramentis Poenitentiae , is* 
Matrimonii ; nam iu priori confeftio dolorofa velut mate 
ria neceftario prasmittenda eft abfolutioni tanquam for 
mas, quas ex caufa etiam licite aliquando ad tempus dif 
fertur ; in pofteriori confenfus unius expreftus prasexigitur 
confenfui alterius , fufficitque priorem adhuc habitualiter 
perfeverare . In praxi debet Minifter Sacramenti procura 
re fimultatem materias , & formas , quanto majorem po- 
tefl. Spor, n num. 83. 
QUAERES XI. Qualis mutatio materia , & form<€ offi 
ciat valori Sacramenti? 
RESP. I. Mutatio alia eft fubflantialis , alia accidenta 
lis ; fubflantialis mutatio refpedu materias eft, quando in 
Sacramento adhibetur aliqua res, quas nomine & ratione, 
vel faltem ufu hominum differt ab illa re, quam Chriftus 
prasfcripfit , vel Ecclefia ufurpat . Refpedu formas vero 
mutatio fubflantialis fit, quando non retinetur idem fub- 
ilantialis fenfus verborum, a Chriflo vel Ecclefia intentus. 
Contra mutatio accidentalis materias dicitur , quando res, 
etfi alterata , retinet tamen nomen , & rationem illius , 
quam Chriftus ufurpari mandavit ; formas vero , quando 
verba, etfi variata, retinent tamen eundem fenlum a Chri 
flo intentum. Spor. a n. 86. Jam 
RESP. II. Mutatio fubftantialis fi ve materias five for- 
Recolkct. Moral. ad Tbeol. V. Sporer, 
mas Sacramentalis, five fada fit ex propofito & delibera 
te, five ex errore, aut ignorantia, velinadvertentia, adeo- 
que cafualiter, &'involuntarie, fempet officit valori Sacra 
menti; quandoquidem Sacramenta conflant rebus & verbis 
a Chriflo indituris, quae proinfi non ferventur, ipfum Sa- 1 
cramentum irritari necefte eft . Mutatio vero accidentalis 
materiae , vel formae non officit valori , quia non tollit 
fubftantiam a Chrillo inftitutam. Spor. num. 83. i$o 89. 
RESP. III. Etfi mutatio cafualis , etiam fubftantialis , 
excufetur a peccato ; voluntaria tamen mutatio, non fo- 
lum fubftantialis, fed etiam accidentalis fada in re nota 
bili , & fine urgenti caufa , fempet eft peccatum mortale 
facrilegii; fecus erit veniale, vel omnino nullum . Utriuf- 
que autem generis mutatio fieri poteft primo fubflituendo 
aliam rem, vel verba loco praeferiptorum . 2. omittendo, 
vel corrumpendo. 3.. tranfponendo verba. 4. alia addendo, 
in quibus, quando peccetur mortaliter ex circumftantiis de- 
fumendnm eft. Spor. n. 88. 1& feq. 
QUAERES XII. An nunquam liceat adhibere materiam 
dubiam? 
\ RESP. I. Peccat mortaliter, qui cum poftit habere ma 
teriam certam, adhibet dubiam; quia Sacramentum expo 
nit periculo nuditatis . Idque maxime fi fit Sacramentum 
neceftarium; quia tunc fuicipientem etiam exponit pericu 
lo seternae faiutis. Idem eft de forma dubia . 
RESP. II. Si Sacramentum fit ad falutem neceftarium , 
veluti Baptifmus , & nequeat haberi maceria certa , non 
tantum poteft, fed etiam debet fub peccato mortali adhi 
beri materia dubia , fed fub conditione tantum , faltem 
mente retenta,/ efl materia apta. Et ceftante ncceffitate 
debet Sacramentum fub conditione reiterari , Idem eft de 
forma dubia. Spor. n-90. 
QU/ERES XIII. Quid fi forma interrumpatur , vel re 
petatur ? 
RESP. I. Si verba formas, vel etiam fyllabas unius ver 
bi ita interrumpantur , ut apud audientes non faciant 
unam orationem , vel unum verbum , mutatio erit fub- 
llantialis , Sc confequenter Sacramentum nullum ; fecus 
eft , fi interruptio fit ita modica , ut apud audientes ad 
huc faciant unum fenlum vel verbum moraliter , nequa 
tunc eft opus repetitione. Sporer an.91. ubi etiam aliqua 
ponit exempla. 
RESP- II. Qui certus eft , aut rationabiliter credit , vel 
rationabiliter dubitat, an in cohfecratione, Baptifmo, ab- 
folutione &c. aliquid fubflantiale omiferic, mutaverit, ni 
mium interruperit &c. debet repetere formam facramen- 
talem : abfolute, quidem, fi certus eft, aut rationabiliter 
credit fe aliquid fubflantiale omififte &c. fub conditione , 
fi dubitat. E contra graviter peccat repetendo, qui certus 
eft, vel rationabiliter credit fe redte conlecrafte, baptizaf- 
fe &c. Idque propter reverentiam Sacramenti, 
RESP. III. Qui leviter folum dubitat , vel anxiatur ra 
tione formae debite prolatas , non debet repetere , fed cx- 
cuftb fcrupulo , cenfere debet fe redle fecifte ; alioquin 
peccat graviter , nifi fcrupulofitas ipfa eum cxcufet . Spo 
rer a num. <?u. 
QQ7ERES XIV. Qualis intentio ad Sacramenta confi 
cienda requiratur ? 
RESP. I. Intentio generarim eft alius voluntatis volen 
tis aliquid facere vel fieri, ab alio, vel a fe. Dividitur in 
actualem, virtualem, & habitualem; aCtualis dicitur , quae 
adlu elicitur , dum fit opus intentum : Virtualis , virtute 
feu energia cujus antea habitae realiter , & non revocatae 
modo fit aliquid, quod alias non fieret: habitualis eft ipfa 
intentio adlualis ferael habita, & non revocata, nec adtu, 
nec virtute amplius pcrleverans in aliqua operatione mora 
li , utpote perinde manens in homine , five rationis com 
pote, five rationis impote, utpote ebrio, dormiente, &c. 
Porro intentio aditialis aliquando eft explicita, aliquando 
implicita tantum. Hxplicita , feu cxprejja eft, qua aliquid 
volumus in fe ipfo cognitum, & cogitatum, idque vel di- 
redte , etiam in fe ipfo volendo , dic haec dicitur intentio 
formalis, d:,-etta; vel indiredte, folum volendo diredle 
aliquam caufam, unde videmus alterum tanquam effedlum 
fecucurum, quae dicitur intentio indirecte, & interpretative. 
Implicita efl, qua aliquid volumus, non in fe ipfo, fed in 
alio, in quo efl involutum , feu cum quo eft naturaliter, 
aut per difpofitionem Legis connexum. Eft etiam alia in 
tentio abfolutet , qua quid volumus independenter ab omni 
conditione ; alia condicionara , qua aliquid volumus, fed 
non nifi dependenter a tali condicione praeterita , praefen- 
ti, vel futura. Spor. a n. ico. Jam 
RESP. II. Ad Sacramenta valide conficienda, optima qui 
dem eft intentio adtualis , utpote quae in fe adtu exiflens , 
influit modo perfedtiifimo; at non eft neceffaria, cum fpe- 
dlata fragilitate humana, variis diftradlionibus obnoxia, ef- 
fet nimis difficilis ; fufficit proin intentio virtualis , eftque 
neceffaria, ita,' ut nonfufficiat intentio habitualis;(iquidem 
incentio Miniftri ad facramenta conficienda requiritur tan 
quam caufa adlionis facramentalis, aliquo modo in eam in 
fluens adlive, & confequenter tunc neceffario debet exiftere 
vel in fe,velin virtute a ferelidta: incentio autem habitualis 
fvnpliciter non exiftit amplius,necin fe, nec in fua virtute, ideo- 
I que