ip Recoli. I. fuper Part 
I. Gap. V. & VI. 
to poteflatem legendi in Ecclefia fanda Dei tam pro vivir, 
quam defundis , in Homine Patris isn Filii , is> Spiritus 
Santti Amen. Ex his fola prima materia, & forma eft el- 
fentialis; fecunda vero accidentalis, vel ad luminum inte- 
gralis; tum quia Concilia Toletanum , Carthaginenfe , & 
Florentinum Iblius prioris meminerunt ; tum quia potellas 
legendi EpiftoJas in Milia folemniter non fuit ex primae 
va Ordinis inftitutione annexa huic Ordini , fed primum 
ex nova inftitutione Ecdefias eidem adjecta . Effedus eft, 
ut in prioribus . 
RESP. 111- Officia Subdiaconi funt. 1. aquam ad mini- 
fterium altaris prasparare. 2. in Sacrificio proxime affifte- 
ie Diacono, eique miniftrare. 3. calicem & patenam cum 
hoftia ad altare deferre, & Diacono offerre, 4. panem con- 
lecrandum pro populo ad altare ponere; 5. Pallas, & cor 
poralia abluere. 6. Crucem in fupplicationibus praeferre. 7. 
in MiffaEpiftolam folemniter legere, hoc eft, cum mani 
pulo, ceu ligno hujus Ordinis diltindivo . Spor. a n. 134. 
QUAERES XXIV. Quid e fi Diaconatus , is* quae ejus 
materia, forma, effetius, officia ? 
RESP. 1. Diaconatui eft; Ordo jacer Ecclefiaflicus , quo 
confertur poteftas proxime ajfftendi, & inferviendi Presby 
tero in minifierio altaris, legendique Evangelium folemniter 
in Miffa , iS' alia obeundi huic Ordini propria munia ex 
efficio . Et ut res Sacramenti eft ipfa talis poteftas Ipirj- 
tualis ordinatione collata. 
RESP. II. Materia Sc forma Diaconatus eft duplex . x. 
Impofirio manus dextras Epifcopi fuper caput ordinandi . 
2. traditio libri Evangeliomm . Forma prioris funt verba 
Epifcopi : Accipite Spiritum Sanctum ad robur, ad re- 
Jifiendum Diabolo, tentationibus ejus in Nomine Domi 
ni . Forma pofterioris ; Accipe poteflatem legendi Evange 
lium in Ecclefia, tam pro vivis , quam pro defundis , in 
Nomine Domini. Ex his utraque effentialis; prior quidem; 
quia ejus meminit Concilium Carthaginenfe, & in ea (ut 
cx verbis Epifcopi conflat ) traditur Spiritus Sandus , id 
eft, gratia fandificans; pofterior vero, quia ejus meminit 
Concilium Florentinum, dicens, per eam conferri Diaco 
natum . Unde etiam per hanc duplicem materiam & for 
mam confertur duplex poteftas, ac forte etiam imprimitur 
duplex Charader partialis, unus fignificans poteftatem mi- 
nittrandi Sacerdoti, alter poteftatem Ugendi Evangelium: 
ficut Sacerdoti confertur duplex poteftas , nempe in Cor 
us Chrifti verum, & in Corpus Chrifti myfticum. Praeter 
os effedus primarius eft gratia fandificans cum jure ad 
gratias aduales officio huic competentes , 
RESP. III. Officia Diaconi funt. 1. proxime affiftere, & 
intervire Presbytero Sacrificanti; cujus minifterii adus prae 
cipuus eft , hoftiam cum patena , & calicem cum vino a 
fe infufo praebere Presbytero ; unde etiam cum illo offert 
calicem dicendo : offerimus &>c. 2. in Miffa legere Evan 
gelium folemniter, feu cum infigni fui Ordinis , quod eft 
Ifpla tranfvcrfim geftata , aliiique paramentis debitis . 3. 
Ex commiffione Epifcopi vel Parochi , praedicare verbum 
Dei . 4- Solemniter baptizare , & 5. exigente neceffitate 
Euchariftiam miniftrare. 6, In expolitione Ten.Sacramen 
ti illud deponere ad altare , & iterum reponere &c. alia 
adhuc fuerunt officia Diaconi, quo modo non amplius lunt 
in ufu . Sporer a num. 138. De Presbyteratu agetur Re 
coli- feq- 
QUTERES XXV. Qualis difpofitio requiratur in Minifle- 
lin ditiorum Ordinum ? 
RESP. I. Difpofitio animi haec requiritur, ut miniftrans 
in Ordine fit in ftatu gratias, nullaque irregularitate, vel 
cenfura irretitus . In exercitio quidem Ordinum minorum 
nihil illorum exigitur fub mortali ; fed tamen abfentia ir 
regularitatis , & cenfuras requiritur fub mortali in exerci 
tio omnium Ordinum majorum, & probabiliter etiam fla 
tus gratias, efto quantum ad exercitium Subdiaconatus, & 
Diaconatus (excepta folemni collatione baptifmi, cum ibi 
Diaconus fit Minitler ex officio conficiens Sacramentum ) 
probabile fit contrarium, cum de nullo praecepto Divino, 
aut humano latis conflet , & fufficere videatur , fi tales 
in aduali minifterio habeant adualem quandam averlio- 
nem a peccato . De Sacerdote autem , utpote confidente 
Sacramentum , & fumente , non eft dubitandum. Sporer 
a num. 142. 
RESP. II. Difpofitio corporis requifita eft , ut minifte- 
rium fiat cum debitis paramentis , & caeremoniis deferi- 
ptis in Rubricis; ita ut in majoribus minifteriis omiffio pa. 
ramentorum fada fcienter, & line jufta caufa fit pecca 
tum mortale. 
RESP. III. Paramenta propria Ungulorum Ordinum funt 
lequentia. Minonftae fuperpelliceutn . Subdiaconi, amidus, 
alba , cingulum , & manipulus , qui e ft infigne fui Ordi 
nis , ac Dalmatica ad ornatum . Diaconi amidus , alba , 
cingulum, manipulus, & ftoia a ftniftro humero tranfver- 
lim gella , quas eft infigne diftindivum fui Ordinis , ac 
Dalmatica ad ornatum. Sacerdotis, amidus, alba, cingu 
lum, manipulus, ftoia ab utroque humero gefta, & cafula 
leu Plancta, quas eft infigne hujus Ordinis. Spor. an. 147. 
apud quem etiam a n. 149. utiliter leges myfticas atque 
morales harum facfatpm vcftium fignificatioues . 
QU/TRES XXVI. Quid fit Clericus , quid prima tonfu- 
ra, &> qui ejus effetius i 
RESP. I. Clericus eft homo, qui fignaculo tonfura abEc- 
clefia inftituto infignitus , in fortem Domini defignatur , ut 
fit capax Sacrorum Ordinum, Beneficii ac jurijdittionis Ec- 
clefiajiicre, gaude at que Vrivilegiis clericalibus, 
RESP. II. Prima tonfura eft Levis detonfio capillorum } 
ab Epffcopo Caeremoniis Ecclefiaflicis fada , qua mafculus 
tyracinio myfleriorum Dei initiatur . Differt a tonfura nao- 
naftica , quod ha;c per fe nec ad Ordines difponat, nec 
alios effedus tonfura: Ecclefiafticas conferat , led folum in 
lignum ftatus religioli affumpd adhibeatur. 
RESP. III. Effedus primse tonfurae funt. i.deputatio ad 
canendum in Ecclefia. 2. reddere difpofitum ad fufdpien- 
dos Ordines. 3. reddere capacem Beneficii , ac jurifdidio- 
nis Eccleliafticas. 4. reddere capacem, ac participem pri 
vilegiorum Clericalium, fcilicet privilegii canonis, feu im 
munitatis ab omni violentia externa lub pcena excommu 
nicationis : & privilegii fori , feu exemptionis a judicio 
fasculari : ac privilegii exemptionis ab oneribus impofitis 
per poteftates faeculares. Spor. cap. 6. a a. 157. de quibus 
plura, vide in Recoli.8. Decal. Sed. I. 
QU/ERES XXVII. Quce fint Obligationes communes Cle 
ricorum omnium ? 
RESP.I. Aliquas funt pro aduali fufeeptione Clericatus, 
& prima tonfura , aliqua poft illarum receptionem . In 
aduali fiilceptione requiritur . 1. ut clericandus lit confir 
matus. 2. ut fciat rudimenta fidei. 3. ut fciat legere , tk. 
feribere. 4. ut habeat intentionem clericandi, feu in ftatu 
clericali perleverandi , qua tamen omnes conditiones pro 
babilius lolum obligant fub veniali , ut de primis tribus 
docent fere omnes, &de ultima communior DD. cum de 
pracepto gravi non conflet. Unde fi quis tonfuram Cleri 
calem , vel etiam Ordines minores fufeipiat pracife , ut 
declinet jurifdidionem fori facularis , vel ut conlequatur 
Beneficium Eccleliafticura, non peccat mortaliter; nec et 
iam fi poftea fine jufta caufa recedat , & matrimonium 
ineat : fi fubfit jufta caufa , immunis eft ab omni pecca 
to. Spor. a num, \6o. 
RESP. II. Clerici majores omnes , Clerici minores vera 
folum illi, qui funt Beneficiati , vel gaudere volunt exer 
citiis, privilegiis, & exemptionibus ftatus Clericalis , obli 
gantur geftare habitum Clericalem, & tonfuram, incedere 
line armis , ac vitam Clericalem , & honeftam ducere vi 
ftatus, prout facri Canones praeferibunt . Atque huic obli 
gationi contravenientes Clericis in Sacris conftituti , aut 
Beneficiati, ex genere fuo peccant mortaliter , fecundum 
fatis communem; ubi tamen fpedandae funt circumflantia? 
perfonas , loci , diuturnitatis temporis , caufa; 8cc. ob ju- 
ftam enim caufam depolitio habitus , & omiffio tonfurte 
omni culpa vacare polfunt. Spor. a n. 1B5. 
RESP. III. Prseter hanc obligationem etiam folent ordi 
natis ab Epifcopo injungi preces quasdam , & Miffae per- 
folvenda? ; in quibus tamen nullam obligationem fub pec 
cato , fed confilium tantum , & congruentiam feu decen 
tiam agnofeunt Dodores communiter , cum de obligatio 
ne peccati ex nullo jure conflet. Porro obligatio obedien- 
tiae , & reverentias , quam etiam fub finem ordinationis 
infirmat Epilcopus , alia non eft , quam qua; alias ex Ju 
re naturali , Divino & Canonico debita eft Epifcopis . 
Sporer a n. 170. 
QU7ERES XXVIII. Quae fint obligationes propria Cleri 
corum m [acris conflitutoruml Et unde nofcantur ? 
RESP. I. Obligationes propriae iftorum funt duae , fcili 
cet fervandi caftitatem , Sc recitandi Horas Canonicas . 
Utraque orta eft, non ex Jure naturali , vel Divino , fed 
humano Ecclefiaftico , etfi fit in materia valde condecen- 
te & congrua Juri naturali.. Quia Sacerdotes tk. Levitae 
debent perpetuo vacare Deo, & rebus divinis, a quo Au 
dio per opus, & confortium carnale impediuntur. Et ideo 
Ecclefia Occidentalis Ordini facro etiam annexuit impedi 
mentum dirimens matrimonii ratione cujus in facris con 
ftituti ne valide quidem poffint illud contrahere : tametfi 
nec ipfe Ordo facer, nec votum ei annexum , ex natura 
rei dirimat matrimonium, ut Recoli, ult, Q.g. 10. offen 
detur. Spor. a n. 172. 
RESP. II. Obligatio fervandi caftitatem in Clericis ma 
joribus immediate oritur ex voto folemni, quod ilii fecun 
dum legem Ecclefia; iUo faffo lulceptioiris facri Ordinis 
emittunt, ac emittere debent. Nara ita exprefle fupponi- 
tur in Cap.un. de voto vot. reiempt. in 6. Et ideo in om 
nium fententia talis Clericus, fi etiam mere interne con 
tra caftitatem delinquat, dupliciter peccat, nempe contra 
caftitatem, & contra Religionem, etfi probabile fit Eccle- 
fiam non poffe prascipere adus mere internos; quia nem 
pe peccat contra fuutn votum . Altera tamen lententia , 
quas dicit obligationem iftam non immediate oriri ex vo 
to , fed immediate ex lege Ecclefiaftica , non eft impro 
babilis , & falcem tunc vera , quando quis facrum Ordi 
nem fufeiperet pofitive nolendo fe obligare ad caftitatem; 
adhuc enim effet ad illam adftridus, I cet non ex voto , 
quod propriam noventis voluntatem exigit. Spor. an. 178. 
RESP. III. Ut obligatio didaoriacur ex voto, debetquis 
fal-